چکیده:
یکی از عوامل مهمی که میتواند پاسدار فرهنگ رضوی باشد و از این فرهنگ متعالی و موثر بهگونهای خاص صیانت کند، معماری است. مسئله معماران و هنرمندان متعهد به قصد فوق این بوده است که باید با استفاده از ظرفیتهای خلاقه هنر و معماری به گسترش این فرهنگ -که به یقین امتداد فرهنگ نبوی است- بپردازند. تکریم و تثبیت و ترویج ارزشهای حرم حضرت رضا علیهالسلام همچون نماد برجسته ارادتمندی به فرهنگ رضوی همواره، محمل بحثهای مختلفی از ابعاد مختلف بوده است. برای مثال بافت تاریخی پیرامون این مضجع شریف توانسته در بستر زمان محمل تداعیهای رفتار سازی از فرهنگ رضوی باشد. فرهنگی که خود مبتنی بر استذکار و استمرار ولایت الله است. نکته در خور تامل این است که مرمت بافت تاریخی مذکور همواره در تشدید حرفهای گریهای معمارانه و تنفیذ نگاه فن سالارانه به فراموشی سپارده شده است؛ در حالی که مرمت کنندگان این بناهای تاریخی – بیش و پیش از هرچیز- خود را بسان زائری مخلص مییافتند که باید به قدر بضاعت در بروز بارقههای معنایی فرهنگ رضوی بکوشند و جامع سعی بلیغ و اهتمام فصیح به تن در پوشند. براین اساس این تحقیق میکوشد تا فراتر از "نقش" به "ماموریت" مرمت بافت تاریخی حرم حضرت رضا (ع) هم بپردازد و با نگاهی ساختارگرایانه و نظام مند به رابطههای معنادار حاکی از مرمت بپردازد. ماهیت تحقیق کیفی و روش انجام آن توصیفی_تحلیلی میباشد.
One of the most important aspects of using tangible heritage in the field of historic buildings is to pay attention to their sphere of influence and valuable assets in terms of culture, art and society. Meanwhile, the issue of adapting these cultural elements to the needs of different time periods has become a challenging area in the process of part of the interventions in this field.The need for an efficient and holistic process in the field of physical interventions in tangible heritage has become more important than these interventions. Accordingly, the present study seeks to investigate this area in a case study of the holy shrine of Razavi with the aim of identifying and reporting the policy process of physical interventions in the surrounding context and identifying its effects on the social arena of neighbors.In this way, it seeks to answer the key question of how the tangible and intangible heritage of the holy shrine of Razavi has been present in the process of re-creation and physical intervention of the restorations. For this purpose, using the qualitative research method, library resources have been collected and their interpretive analysis has been done for the purpose of comparative study.
خلاصه ماشینی:
مقاله پژوهشي نقش و مأموريت مرمت بافت تاريخي حرم مطهر امام رضا دريافت : ۱٤۰۰/۹/۲۷ پذيرش : ۱٤۰۰/۱۱/۳ امين اله طلائي ۱، فريبرز دولت آبادي ۲، کاوه بذرافکن ۳ چکيده معمـاري يکـي از عوامـل مهمـي اسـت کـه مي توانـد پاسـدار فرهنـگ رضـوي باشـد و از ايـن فرهنـگ متعالــي و مؤثــر به گونــه اي خــاص صيانــت کنــد.
_ محمدمهـدي عزيـزي (۱۳۷۹) در پژوهشـي کـه در نشـريه پرديـس هنرهـاي زيبـاي دانشـگاه تهــران منتشــر کــرده ، بــه ســير و تحــول سياســت هاي مداخلــه در بافت هــاي کهــن شــهري پرداختـه و بـه توسـعه طرح هـاي تيـپ جامـع و تفصيلـي و شکسـت کامـل ايـن طرح هـا بـه علـت بي توجهــي بــه مشــارکت مردمــي در دورٔە دوم ۱۳۲۰ - ۱۳٥۷ اشــاره کــرده اســت .
_ حميــد ماجــدي (۱۳۸۹) نيــز در پژوهشــي توســعه بافت هــاي تاريخــي بــا رويکــرد حفــظ ارزش هـاي کالبـدي فضايـي مـد نظـر قرارگرفتـه اسـت و بـر ايـن مطلـب تأکيـد دارد کـه در آينـده برنامه هـا و طرح هـاي توسـعه شـهري بـا رويکـرد فعلـي ، جزئـي از بافت هاي فرسـوده خواهند شـد.
_ منـا عرفانيـان (۱۳۸۰) هـم در مقالـه اي بـه بررسـي و نقـد و تحليـل تجربه هاي دخيـل در بافت مرکـزي شـهر مشـهد بـا تأکيـد بـر موردپژوهـي طـرح به سـازي و نوسـازي پيرامـون حـرم مطهـر امـام رضـا پرداختـه اسـت .
ايـن موضـوع مهـم بـه دلايـل بسـيار در حـوزٔە مرمـت از ظرافـت مضاعفـي برخـوردار اسـت تـا آنجـا کـه امـروزه بـا هـدف تحقـق حفاظـت ، بـا زنده سـازي و تـداوم زندگـي بناهـا و مجموعه هـاي فرهنگـي و تاريخـي و نيـز تربيـت نيـروي متخصـص مـورد نيـاز دوره هايـي در سـطوح مختلـف در آمــوزش عالــي ايــران طراحــي شــده اســت کــه مهم تريــن آن هــا دوره کارشناســي ارشــد مرمــت بناهـا و بافت هـاي تاريخـي اسـت .