چکیده:
هیات نظارت ثبت بر طبق قانون ثبت هیاتی است که تشکیل شده از معاون کل ثبت و رییس اداره امور املاک و یک نفر از اعضاء اداره کل ثبت به تشخیص وزیر عدلیه. طبق ماده 6 اصلاحی قانون ثبت این هیات نظارت ثبتی برای رسیدگی به اختلافات و اشتباهات حاصله در امور مربوطه به ثبت املاک و ثبت اسناد و تشخیص وقوع و موثر بودن اشتباه و رفع اختلاف و اخذ تصمیم مقتضی تشکیل شده است که البته علاوه بر هیات نظارت هیاتی به عنوان شورای عالی ثبت نیز در اداره کل ثبت تشکیل میشود. هیات نظارت ثبت، یکی از مراجع رسیدگی تخصصی و مهم به دعاوی و اختلافات ثبتی است. مواردی که رسیدگی به آن در صلاحیت هیات نظارت ثبت، قرار داده شده است حتی از صلاحیت رسیدگی دادگاهها نیز خارج است. منظور از صلاحیت و وظایف در واقع بدین معناست که زمانی که هیات نظارت ثبتی در اداره کل ثبت تشکیل میشود در واقع تشکیل شده است که بیان کننده وظایف و صلاحیت های آن است و به طور کلی می توان گفت در مسائل و اختلافات ثبتی هر گاه اشتباه از سوی خود تقاضا کننده ثبت ناشی شده باشدرسیدگی به آن در صلاحیت این هیات است. همچنین هرگاه اشتباه از عملیات مامورین ثبت ناشی شده باشد آن اشتباه باید بعد از اتمام عملیات تحدید حدود هر ناحیه به وسیله اعلان اصلاحی تصحیح شود در این صورت معترض می تواند برای اعتراض به هیات نظارت مراجعه نماید تا هیات به بررسی موضوع بپردازد که آیا اشتباهی صورت گرفته و تاثیر آن به چه میزان است. رای هیات نظارت ثبت اسناد و املاک قاطع است.
خلاصه ماشینی:
1 حدود صلاحیت و وظایف هیات نظارت به صورتی مشخص و مجزا در بندهای هشت گانه ماده 25 قانون ثبت تشریح شده است علاوه بر ماده 25 قانون ثبت موارد دیگری نیز در حدود صلاحیت هیات نظارت می باشد که در ذیل به شـــرح آنها می پردازیم: بند اول: اعتراض به تحدید حدود چنانچه طبق تبصره ماده 20 قانون ثبت، اعتراض از طرف غیر مجاور بر حدود واصل شود و یا مجاور با حدود تعیین شده در صورت مجلس تحدید حدود سند مالکیت گرفته باشد یا به موجب سند رسمی از اعتراض خود صرف نظر کند واحد ثبتی( منظور رئیس اداره ثبت مربوطه است) نظــــر خود را بر بی اثر بودن اعتراض به معترض ابلاغ می نماید در صورتی که معترض مزبور به تصمیم واحد ثبتی اعتراض داشته باشد می تواند ظرف ده روز اعتراض خود را به هیات نظارت اعلام دارد.
2 بنابراین چنانچه کسی به استناد مدارک و مستندات قابل قبولی از قبیل دادنامه صادره از محاکم قضائی یا مندرجات دفتر توزیع اظهار نامه و یا بنچاق و اسناد عادی دیگر خود را مالک شناخته و تقاضای ثبت نماید و دیگری نیز در پلاک مزبور تصرف حسی و مادی داشته و به همین دلیل درخواست ثبت نماید و هر دو خود را محق بدانند در این صورت در اجرای بند یک از ماده 3 آئین نامه اجرائی رسیدگی اسناد مالکیت معارض باید کلیه مدارک طرفین اخذ و برای معاینه محل از آنها دعوت بعمل آید.