چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطهای معنای زندگی در رابطه با سرمایۀ روانشناختی و سرمایۀ اجتماعی با انواع بهزیستی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و بهلحاظ هدف کاربردی بود. جامعۀ آماری این پژوهش را تمام دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی قم در ترم دوم سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل دادند که از میان آنها 234 دانشجوی دختر و پسر (با میانگین سنی 47/24 و انحراف معیار 189/7) دانشکدههای گوناگون بهصورت دردسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامۀ سرمایۀ اجتماعی اونیکس و بولن (SCQ)، سرمایۀ روانشناختی لوتانز (PCQ)، مقیاس بهزیستی جامع کیز (CSM) و منابع معنای زندگی اشنل (SoMe) بود. دادهها با استفاده از روش مدلیابی معادلۀ ساختاری و بهکارگیری نسخۀ 24 نرمافزار ایموس تحلیل شدند. نتایج نشان داد الگوی فرضی اولیه با دادههای مشاهدهشده برازش مطلوب دارد. همچنین مطابق یافتهها، سرمایۀ روانشناختی و سرمایۀ اجتماعی با واسطۀ معناداری زندگی، با انواع بهزیستی رابطۀ مثبت معنادار دارند. از طرفی سرمایۀ روانشناختی با واسطۀ بحران معنا با انواع بهزیستی، رابطۀ منفی معنادار دارد، ولی چنین رابطهای برای سرمایۀ اجتماعی با انواع بهزیستی با واسطۀ بحران معنا یافت نشد. با توجه به اهمیتی که سازههای سرمایۀ روانشناختی، سرمایۀ اجتماعی، معناداری زندگی و بحران معنا در انواع بهزیستی افراد جامعه دارند، باید برای بهینهکردن این ابعاد برنامهریزی کرد.
This paper was to investigate the mediating role of the meaning of life in relation to psychological capital and social capital with types of well-being. The descriptive research method was correlational and applied in terms of purpose. The statistical population was made up of all the students of the Islamic Azad University of Qom in the second semester of the academic year 2021-2022, from which available 234 male and female students (with an average age of 24.47 and a standard deviation of 7.189) of various faculties. The tools of the current research included the Onyx and Bullen Social Capital Questionnaire (SCQ), Luthans Psychological Capital (PCQ), Keys Comprehensive Well-being Scale (CSM), and Schnell’s Sources of Meaning in Life (SoMe). The data were analyzed using the structural equation modeling method and AMOS-24 software. The results showed that the initial hypothetical model had a good fit with the observed data. The findings of the research demonstrated that psychological capital and social capital had a significant positive relationship through meaningfulness of life with types of well-being, and also psychological capital has a significant negative relationship through meaning crisis with types of well-being, but it was not detected for social capital with types of well-being the mediator of meaning crisis. Considering the importance of constructs such as psychological capital, social capital, meaningfulness of life and crisis of meaning in the types of well-being of people in the society, planning should be done to optimize these dimensions.
خلاصه ماشینی:
بـا توجه به اهمیتی که سازه های سرمایۀ روان شناختی ، سرمایۀ اجتماعی ، معناداری زندگی و بحران معنا در انـواع بهزیستی افراد جامعه دارند، باید برای بهینه کردن این ابعاد برنامه ریزی کرد.
در پژوهش های متعدد، رابطۀ مثبت سرمایۀ روان شناختی با بهزیستی روان شناختی نشان داده شده است (امینی، شهنی ییلاق و حاجییخچالی ، ١٣٩٩؛ هاشمی نصرت آباد، باباپورخیرالدین و بهادری خسروشاهی، ١٣٩٠).
مسئلۀ قابل توجه در پژوهش حاضر این است که سرمایه های روان شناختی و اجتماعی با نقش واسطه ای معناداری زندگی و بحران معنا تا چه حدی میتوانند انواع بهزیستی را پیش بینی کنند.
مدل کلی مفهومی رابطۀ بین متغیرهای پژوهش در این پژوهش ، برازش دو مدل بررسی شد: مدل اول سرمایه های روان شناختی و اجتماعی از طریق معناداری زندگی با انواع بهزیستی (روان شناختی، اجتماعی، عاطفی) رابطه دارند.
مقیاس بهزیستی جامع کیز٣ (CSM) برای سنجش بهزیستی از مقیاس های بهزیستی شخصی که کیز (٢٠٠٣؛ ٢٠٠٥) در تحقیقات خود به کار برده و در ایران ترجمه شده (جوشن لو، نصرت آبادی و رستمی، ١٣٨٥) استفاده شد که شامل دو مقیاس عواطف مثبت و رضایت از زندگی برای سنجش بهزیستی هیجانی (بهزیستی لذت گرایانه یا عاطفی) و دو مقیاس بهزیستی روان شناختی و بهزیستی اجتماعی برای سنجش بهزیستی فضیلت طلبانه است .
براساس یافته های مدل اول میتوان گفت سرمایۀ روان شناختی و اجتماعی با واسطۀ معناداری زندگی با انواع بهزیستی ارتباط مثبت دارد که این یافته با نتایج پژوهش های کالر و هیکس (٢٠١٦)، نفیس و جهان (٢٠١٧) هماهنگ است .