چکیده:
هدف: میانسالی دوره انتقال از جوانی به سالخوردگی است که با تغییرات بیولوژیکی در وضعیت سلامت همراه است. این دوره افراد را ملزم به انتخاب روش زندگی جهت حفظ و ارتقا سلامت در طول عمرشان میکند. هدف از این مطالعه مقایسه سبک زندگی ارتقادهنده سلامت و سواد سلامت در میان مردان و زنان میانسال است. مواد و روشها: این مطالعه تحلیلی-مقایسهای، با مشارکت 400 زن و مرد میانسال مراجعهکننده به 6 مرکز جامع سلامت شهر تهران به روش نمونهگیری در دسترس انجام شد. ابزارهای مطالعه شامل: پرسشنامه سنجش سواد سلامت بالغین (HELIA) و نسخه دوم پروفایل سبک زندگی ارتقادهنده سلامت (HPLP-II) بود. دادهها به روش کمی توسط نرم افزارSPSS نسخه 20 آنالیز گردید. سطح معناداری کمتر از 05/0 تعریف شد. یافتهها: در مجموع تنها 5/66% شرکتکنندگان سواد سلامت کافی و بالاتر داشتند. زنان نمرات بالاتری در هر دو حوزه سواد سلامت و سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت نسبت به مردان داشتند. نتایج آزمون رگرسیون لجستیک نشان داد درآمد خانوار (03/7: B، 028/0: P)، پایبندی به اصول دینی (60/17: B، 002/0: P) و برخورداری از بیمه سلامت پایه (99/11: B، 004/0: P) مهمترین عوامل مرتبط با سبک زندگی ارتقادهنده سلامت هستند. در حالیکه برخورداری از تحصیلات بالا (25/21: B، 001/0: P) قویترین عامل موثر بر سطح سواد سلامت، در میانسالان شناخته شد. نتیجهگیری: با وجود سطح بالای سواد سلامت در زنان میانسال در مقایسه با مردان، سبک زندگی ارتقادهنده سلامت در بین دو گروه تفاوت قابلملاحظهای نداشت. صرفنظر از جنسیت، میانسالان برخوردار از بیمه درمانی و وضعیت اقتصادی مطلوبتر و با پایبندی بیشتر به اصول دینی، از سبک زندگی سالمتری برخوردار بودند.
Purpose: The middle age is transition from youth to elderly and associates with biological changes in health status. This period requires individuals to choose a lifestyle to maintain and promote health in this life span. The aim of this study is to compare the health promoting lifestyle and health literacy among the middle-aged men and women.
Materials and Methods: This analytical-comparative study was conducted with the participation of 400 middle-aged men and women in six comprehensive health care centers in Tehran city by available sampling method. Study's tools included Health Literacy for Iranian Adults (HELIA) questionnaire and the adult version of health promoting lifestyle profile (HPLP-II). Data was analyzed quantitatively using SPSS software version 20. The significance level was defined less than 0.05.
Findings: Totally, only 66.5% of the participants had adequate or higher health literacy. Middle-aged women had higher scores than men in both domain of health literacy and health-promoting lifestyle. The regression analysis indicated that the household income (B=7.03, P=0.028), individual adherence to religious principles (B=17.60, P=0.002) and having basic health insurance (B=11.99, P=0.004) were associated significantly with health promoting lifestyle, whereas, enjoying high education (B=21.25, P=0.001) was the strongest influential factor for the better health literacy among all middle-aged.
Conclusions: In spite of higher level of health literacy of middle-aged women compared to men, there was no significant difference between them in term of health-promoting lifestyle. In addition, irrespective of gender, middle-aged people with health insurance, more favorable economic status and fidelity to religious beliefs may enjoy healthier lifestyle.