چکیده:
یکی از مهمترین هنرهای اسلامی، هنر تلاوت قرآن کریم است که در کشورهای مختلف اسلامی از مقبولیت برخوردار است. از عوامل مهم ارتقاء و نیل به حق تلاوت و از مهمترین آداب معنوی تلاوت، مسئلهی معنامحوری است. تلاوت معنامحور، تلاوتی است که بر اساس سیر معنا و مفهوم آیات تنظیم و اجرا شود. در این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی صورت پذیرفته است، ضمن تبیین جایگاه معنامحوری، شاخصههای بارز آن، از قبیل تأثیرگذاری، خشوع و حضور قلب و نیز آثار مترتب بر آن، از قبیل تقدیس اهداف تلاوت، احیای جایگاه حقیقی قاری و إقراء قرآن کریم در جامعه، ایجاد فضای تفکّر، تعقل و تدبر در محافل بررسی شده است. بر اساس این تحقیق، هر تلاوتی، مطلوب آیات و روایات کریمه نیست و رویکرد معنامحوری در تلاوت، اساس یک تلاوت مطلوب است، ازاینرو، توجه و اهتمام هرچه بیشتر نهادهای قرآنی و بهتبع آن قاریان و حافظان قرآن کریم به تلاوت معنامحور امری ضروری است که منتهی به انس با قرآن در جامعه در سطوح عام و خاص آن میگردد.
One of the most important Islamic arts is the art of reciting the Holy Quran, which is popular in various Islamic countries. One of the most important factors in promoting and achieving the perfection of Qur’anic recitation and one of the most important spiritual etiquettes of recitation is the meaning-oriented issue. Meaning based recitation is the one that’s based on the meaning and concept of the verses. In this research, which has been done by descriptive-analytical method, while explaining the meaning-oriented position, its obvious characteristics, such as effectiveness, humility (khushu’) and heartedly motivation, as well as its effects, such as sanctifying the goals of recitation, reviving the true position of the reciter and the recitation of the Holy Quran in society, creating an atmosphere of thinking, reasoning and contemplating in Qur’anic circles has been studied. According to this research, not every recitation is desirable for the holy verses and hadiths, and the meaning-based approach in recitation is the basis of a desirable recitation, which leads to familiarity with the Qur'an in society at its general and specific levels.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی صورت پذیرفته است، ضمن تبیین جایگاه معنامحوری، شاخصههای بارز آن، از قبیل تأثیرگذاری، خشوع و حضور قلب و نیز آثار مترتب بر آن، از قبیل تقدیس اهداف تلاوت، احیای جایگاه حقیقی قاری و إقراء قرآن کریم در جامعه، ایجاد فضای تفکّر، تعقل و تدبر در محافل بررسی شده است.
بر اساس این تحقیق، هر تلاوتی، مطلوب آیات و روایات کریمه نیست و رویکرد معنامحوری در تلاوت، اساس یک تلاوت مطلوب است، ازاینرو، توجه و اهتمام هرچه بیشتر نهادهای قرآنی و بهتبع آن قاریان و حافظان قرآن کریم به تلاوت معنامحور امری ضروری است که منتهی به انس با قرآن در جامعه در سطوح عام و خاص آن میگردد.
5. تغنّی پسندیده به قرآن تغنّی از ریشهی (غنی) به معنای خواندن با صدای کشیده، زیبا، نازک (ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، 1383 ق: 391) و آواز طربانگیز (فیروزآبادی، القاموس المحیط، 1417 ق: 2/ 1729)، معنا شده و تغنی به قرآن، تلاوت قرآن با صدایی نیکو و مرجّع است (سعید، التغنی بالقرآن، 1970 م: 18)؛ برخی آن را به قرائت با صدای بلند و نیکو همراه با خشوع، رقت و اندوه تعریف کردهاند (طویل، فن الترتیل، 1420 ق: 1/ 157)؛ این اصطلاح برگرفته از روایات رسول خدا( است.
یکی از رموز موفقیت هنر تلاوت قرآن کریم، در بیان هرچه شیواتر معانی آیات، در این است که قاری میتواند با استفاده از ابزارهای صوتی، لحنی و فنی، تصویر روشنتر و جذابتری از مضامین و مفاهیم قرآنی را در مقابل شنونده خود قرار دهد...