طراحی الگوی ساختار سازمانی مبتنی بر شاخص‌های بهبود و توسعه آموزشی در دانشگاه فرهنگیان مقاله

هدف: هدف این مطالعه طراحی الگوی ساختار سازمانی مبتنی بر شاخص‌های بهبود و توسعه آموزشی در دانشگاه فرهنگیان بود.روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا آمیخته بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی خبرگان دانشگاه فرهنگیان بودند که تعداد 20 نفر طبق اصل اشباع نظری با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب شدند. جامعه پژوهش در بخش کمی مدیران، معاونان، اساتید و دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان بودند که تعداد 821 نفر طبق فرمول کوکران با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامه محقق‌ساخته بودند که شاخص‌های روانسنجی شامل روایی و پایایی آنها تأیید شد. داده‌های حاصل از اجرای مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم‌افزار MAXQDA-12 و داده‌های حاصل از اجرای پرسشنامه محقق‌ساخته با روش تحلیل عاملی اکتشافی در نرم‌افزارهای SPSS-22 و Smart PLS-2 تحلیل شدند.یافته‌ها: یافته‌های بخش کیفی نشان داد که الگوی ساختار سازمانی مبتنی بر شاخص‌های بهبود و توسعه آموزشی در دانشگاه فرهنگیان دارای 21 مولفه، 7 بعد و 3 مقوله بود. مقوله‌های آن شامل ساختار سازمانی مبتنی بر بهبود و توسعه آموزشی در دانشگاه فرهنگیان (با 3 بعد دانشی، نگرشی و مهارتی)، سازوکارهای ارتقاء در دانشگاه فرهنگیان (با 2 بعد سازمانی و اجتماعی) و موانع ارتقاء در دانشگاه فرهنگیان (با 2 بعد اقتصادی و سازمانی) بودند. یافته‌های بخش کمی نشان داد که ساختار سازمانی در دانشگاه فرهنگیان دارای 32 سوال در 8 بعد و 3 مقوله بود. مقوله‌های آن شامل پیچیدگی (با 3 بعد عمودی، افقی و جغرافیایی)، رسمیت (با 3 بعد انعطاف‌پذیری، آزادی عمل و کنترل) و تمرکز (با 2 بعد تمرکزگرایی و عدم تمرکز) بودند که همه سوال‌ها بار عاملی بالاتر از 60/0 داشتند. بهبود و توسعه آموزشی در دانشگاه فرهنگیان دارای 34 سوال در 9 بعد و 3 مقوله بود. مقوله‌های آن شامل دانشی (با 3 بعد دانش شناختی، دانش موضوعی و دانش عملی)، نگرشی (با 3 بعد نگرش کارآفرینانه، نگرش بالندگی و نگرش اخلاقی) و مهارتی (با 3 بعد مهارت فردی، مهارت فنی و مهارت حرفه‌ای) بودند که همه سوال‌ها بار عاملی بالاتر از 70/0 داشتند. همچنین، سازوکارهای ارتقاء در دانشگاه فرهنگیان دارای 21 سوال در 6 بعد و 2 مقوله بود. مقوله‌های آن شامل سازمانی (با 3 بعد ساختاری، مدیریتی و قانونی) و اجتماعی (با 3 بعد مشارکت، نفع عمومی و مهارت‌آموزی) بودند که همه سوال‌ها بار عاملی بالاتر از 70/0 داشتند. علاوه بر آن، موانع ارتقاء در دانشگاه فرهنگیان دارای 19 سوال در 6 بعد و 2 مقوله بود. مقوله‌های آن شامل اقتصادی (با 3 بعد بودجه، اقتصادی و تجهیزاتی) و سازمانی (با 3 بعد برنامه‌ریزی، سازماندهی و نظارت) بودند که همه سوال‌ها بار عاملی بالاتر از 50/0 داشتند. الگوی هر یک از سازه‌های ساختار سازمانی در دانشگاه فرهنگیان، بهبود و توسعه آموزشی در دانشگاه فرهنگیان، سازوکارهای ارتقاء در دانشگاه فرهنگیان و موانع ارتقاء در دانشگاه فرهنگیان در حالت ضرایب استاندارد و معناداری ترسیم شد.بحث و نتیجه‌گیری: الگوی ساختار سازمانی مبتنی بر شاخص‌های بهبود و توسعه آموزشی در دانشگاه فرهنگیان می‌تواند به متخصصان و برنامه‌ریزان این دانشگاه جهت بهبود آن و ایجاد مزیت رقابتی کمک نماید.

Purpose: the purpose of this study was designing a pattern of organizational structure based on educational improvement and development indicators in the Farhangian University.Methodology: The present study in terms of purpose was practical and in terms of implementation method was mixed. The research population in the qualitative part was the experts of Farhangian University, which number of 20 people accordance with the principle of theoretical saturation were selected by non-random purposive sampling method. The research population in the quantitative part was the directors, deputies, professors and students of Farhangian University, which number of 821 people selected accordance with the Cochran formula were selected by cluster sampling method. The research tools were semi-structural interviews and researcher -made questionnaire, which confirmed the psychometric indicators including validity and reliability. Data from the implementation of semi-structural interview were analyzed by open, axial and selective coding method in MAXQDA-12 software and data from the implementation of researcher-made questionnaire were analyzed by exploratory factor analysis method in SPSS-22 and Smart PLS-2 software.Findings: The findings of the qualitative part showed that the organizational structure based on educational improvement and development indicators in the Farhangian University had 21 components, 7 dimensions and 3 categories. Its categories were including organizational structure based on educational improvement and development in the Farhangian University (with 3 dimensions of knowledge, attitude and skill), promotion mechanisms in the Farhangian University (with 2 dimensions of organizational and social) and barriers to promotion in the Farhangian University (with 2 dimensions of economic and organizational). The findings of the quantitative part showed that the organizational structure in the Farhangian University had 32 questions in 8 dimensions and 3 categories. Its categories were including complexity (with 3 dimensions of vertical, horizontal and geographical), formality (with 3 dimensions of flexibility, freedom of action and control) and concentration (with 2 dimensions of concentration and decentralization) which all questions had a factor load of higher than 0.60. The educational improvement and development in the Farhangian University had 34 questions in 9 dimensions and 3 categories. Its categories were including knowledge (with 3 dimensions of cognitive knowledge, subject knowledge and practical knowledge), attitude (with 3 dimensions of entrepreneurial attitude, growth attitude and moral attitude) and skill (with 3 dimensions of personal skill, technical skill and professional skill) which all questions had a factor load of higher than 0.70. Also, promotion mechanisms in the Farhangian University had 21 questions in 6 dimensions and 2 categories. Its categories were including organizational (with 3 dimensions of structural, managerial and legal) and social (with 3 dimensions of participation, public benefit and skill training) which all questions had a factor load of higher than 0.70. In addition, the barriers to promotion in the Farhangian University had 19 questions in 6 dimensions and 2 categories. Its categories were including economics (with 3 dimensions of budget, economic and equipment) and organizational (with three dimensions of planning, organizing and supervision) which all questions had a factor load of higher than 0.50. The pattern of each structures of organizational structure in the Farhangian University, educational improvement and development in the Farhangian University, promotion mechanisms in the Farhangian University, and barriers to promotion in the Farhangian University were drawn in standard and significant coefficients status.Conclusion: The pattern of organizational structure based on educational improvement and development indicators in the Farhangian University can help professionals and planners of this university to improve it and create competitive advantage.