چکیده:
قراردادهای پیمانکاری حوزه ساختوساز، قراردادهای با سطح تعهدات بالای کاری و مالی، مسائل پیچیده فنی، حقوقی و اقتصادی هستند. با انعقاد این قراردادها تعهدات مختلفی در راستای اجرای یک پروژه مهندسی و عمرانی برای طرفین آن و حتی ثالث شکل میگیرد. حجم بالای از مبادلات مالی امکانپذیر شود و اساساً عملکرد طرفین آن در راستای انجام تعهدات برآمده از قرارداد فیمابین میتواند آثار مالی-اقتصادی، فنی و حقوقی بسیاری برای متعهدین، ثالث، ذینفعان، بهرهبرداران و در کل جامعه و اقتصاد کلان کشور داشته باشد. آنچه در قراردادهای پیمانکاری این حوزه مشترک است، آن است که متن آنها عموماً از ضوابط خاص و یکسانی تبعیت میکند. در این ضوابط، استفاده از حق فسخ یا خاتمه بهعنوان اسباب انحلال عقد و پیمان، همواره مطرح و موردتوجه بوده است. بر این اساس در صورت تحقق شرایطی که در قرارداد پیمانکاری احصاء شده است، پیمان یا قرارداد منحل میشود و این انحلال قرارداد دارای آثاری است که از زمان اعمال حق فسخ به بعد اعمال میشود. شایان ذکر است در قراردادهای پیمانکاری تنظیم روابط صرفاً محدود به حقوق و تعهدات قراردادی نیست بلکه فراتر از آن، آثار ناشی از اجرای این حقوق و تعهدات نیز باید از منظر حقوقی موردتوجه قرار گیرد. بنابراین در این مقاله تلاش میشود تا ضمن بیان شرایط اعمال حقوقی فسخ و خاتمه پیمان در انواع مختلف قراردادهای پیمانکاری حوزه ساخت در داخل کشور و قراردادهای بینالمللی، آثار حقوقی-مالی و اقتصادی اعمال حق فسخ و خاتمه در این نوع قراردادها به اجمال بررسی شود.
Construction contracts consist of high level of tasks and financial commitments, complex technical, legal and economic issues. With signing these type of contracts, various obligations are formed between two parties and even third one. The large volume of financial transaction is possibly made and performance of the parties in regard to fulfil the scope of the contract can have many financial-economic, technical and legal effects for the obligees, third parties, beneficiaries, users and the entire society and macroeconomics of the country. The common aspect between construction contracts is their text generally follow the specific and uniform conditions. In this uniform conditions, right to terminate or cancellation as a cause of dissolving the contract has always been at the center of attention. Based on this, in case of fulfillment of the special conditions listed in the contract; The agreement or contract is terminated and the termination of the contract has effects that will be effectuate after exercising the right to termination. It is worth mentioning in construction contracts, the relations between two sides is not limited to regulation of contract's obligations and rules, but beyond that, the implementation of these obligations and rules should also be considered from a legal perspective. Therefore, this research accurately and concisely shows what the conditions for termination of the contract are in different types of internal and international construction contracts, and illustrates the legal-financial and economic consequences of exercising the right to terminate in these types of contracts.
خلاصه ماشینی:
در اين قراردادها در صورت نقص تعهد از ناحيه يکي از طرفين قرارداد، بايد ابتدا اجراي عين قرارداد درخواست شود و فسخ به عنوان آخرين چاره براي جبران ضرر در نظر گرفته شده است و به محض نقض قرارداد، طرف ديگر حق فسخ نخواهد داشت .
10 نمودار ٢- فسخ مطابق مندرجات ماده ٤٦ در قراردادهاي سه عاملي (نشريه ٤٣١١) (رجوع شود به تصویر صفحه) ٤-٢- فسخ پيمان در قرارداد طرح و ساخت در پروژه هاي صنعتي منطبق بر نشريه ٥٤٩٠ بر اساس شرايط عمومي پيمان اين نوع قراردادها در ماده ٦٨ به برکناري پيمانکاري اشاره شده است که اگرچه مستقيما کلمه فسخ در اين نوع شرايط عمومي پيمان استفاده نشده ولي برکناري پيمانکار را مي توان مترادف و هم عرض با فسخ پيمان در نظر گرفت .
فرض بر آن است که پيمانکار تدارکات ، تجهيزات وسايل ، ماشين آلات ، تاسيسات و ساختمان هاي را که در کارگاه در اختيار دارد به منظور اجراي پيمان حاضر فراهم نموده و لذا کارفرما براي انجام باقيمانده تعهد و جلوگيري از توسعه خسارت وارده و افزايش آن بايد در کوتاه ترين زمان ممکن نسبت به شروع کار براي تکميل باقيمانده تعهدات قراردادي اقدام کند.
براي بررسي اين موضوع ، مندرجات مواد مربوطه در شرايط عمومي پيمان تيپ قراردادهاي داخلي به شرح زير مورد توجه قرار مي گيرد: 15 ٥-١- در پيمان هاي مبتني بر نشريه ٤٣١١ مطابق ماده ٤٧ در اين شرايط عمومي پيمان نشريه مذکور با جاري شدن فسخ طبق ماده ٤٦، ابتدا کارفرما تضامين انجام تعهدات و حسن انجام کار پيمانکار را ضبط نموده و به حساب خزانه واريز مي کند.