تحدید تمکین از منظر فقه امامیه و حقوق ایران مقاله

مطالعات فقه و حقوق اسلامی زمستان 1401 - شماره 29 ، ب (وزارت علوم/ISC (‎34 صفحه - از 91 تا 124 )

کلیدواژه ها: حقوق ایران تمکین نشوز فقه امامیه مقتضای ذات عقد مقتضای اطلاق عقد ارتباط جنسی Sexual Relationship. Obedience. Law of Iran. Imami Jurisprudence. Requirements of Absoluteness for Contract. Requirements of the Nature of the Contract. Impermissibility عقد عقد نکاح زوج فقه مقتضای ذات عقد نکاح زوجه زن حقوق

fa en

چکیده:

در برخی رویکردها، یکی از عوامل مؤثّر بر انفعال زنان در خانواده و اجتماع، بحث تمکین و متعاقب ‌آن ملازمه اشتغال، تحصیل، خروج زوجه از منزل، عبادات مستحبّی و... به اذن شوهر به ‌جهت تنافی احتمالی با حقّ تمکین مرد است. زنان کنونی در پی افزایش نقش و کنش اجتماعی خویش، خواهان تعدیل مناسبات و ساختارهای مردانه در نهاد خانواده می‌باشند. امروزه با فاصله‌ گرفتن زنان از نقش‌ های سنّتی، طرح مباحثی چون مطالبات جنسی زنان، کنترل بر بدن، همچنین محوریّت کرامت زن در روابط ‌زناشویی و زیر سؤال ‌رفتن نامعادله همیشگی قدرت در ‌خانواده، نمی‌توان چون گذشته مردان ‌را در حوزه روابط ‌جنسی، کنشگران صِرف و زنان‌ را منفعلان بی ‌اراده انگاشت. به‌ این‌ ترتیب، حقّ جنسی زوج محاط در حقوق و تکالیف انسانی، شرعی، مدنی و اخلاقی زوجه بوده و این‌ امر، مانع عمومیّت و اطلاق یک‌ جانبه حقّ جنسی ‌زوج می‌گردد. بنابراین لزوم بازشناسی و رسمیّت ‌بخشی به حقوق جنسی زوجه در ظرفیّت ‌ها و متون قانونی و دینی، فارغ از سنگینی عقبه تفکّر سنّتی مردسالارانه ضروری می ‌نماید. این ‌جستار بر آن است که تمکین، مقتضای اطلاق عقد نکاح بوده و مواردی چون اعتبار ازدواج معذور ‌الوطئ و مدخلیّت شاخصه زمان و مکان در اجتهاد و اعتبار توافقات عقلایی زوجین در ضمن نکاح از ظرفیّت ‌هایی است که می‌تواند تا حدودی به عاملیّت زن در امر تمکین به ‌موجب شروط ضمن‌ عقد کمک نماید.

Matrimonial bond in Islam is manifested in the framework of marriage, and because of that, rights and obligations are created for each couple. One of these rights and duties is obedience.In some approaches, one of the factors affecting the passivity of women in the family and their marginalization in social life is the issue of obedience from a jurisprudential point of view and subsequently the employment, education, leaving home, mustahab worships etc with the permission of the husband for possible conflict with a man's right of obedience. Today, women, in order to increase their role and social action, want to adjust masculine norms and structures in the family institution. Today, women taking distance from traditional roles and raising issues such as women's sexual demands, control over the body, as well as the centrality of women's dignity in marital relationships and questioning the permanent unequal of power in the family, men cannot be considered in the field of sex, sole actors and women cannot be considered the passive and aimless actors and covered up the explicit demands of women and the blatant injuries of this arena.Thus, the need to recognize the wife's sexual rights in legal and religious capacities and texts is essential, regardless of the heaviness of traditional patriarchal thought. This study argues that obedience is requirements of absoluteness for contract and such things as the marriage validity of the sexual impotent people and effect of time and place in Ijtihad and the validity of the couple's rational agreements during marriage are some of the capacities that can be partially assist to woman's desire in obedience due to conditions of the contract. The current study tries by using a descriptive-analytical method as well as the library and documentary study method provide a new reading of religious texts from a female perspective and recognize the present contexts and capacities of religious sources while not persisting on conventional male readings.

خلاصه ماشینی:

در روزگار کنوني، استيفاي نامحدود و يک سويۀ تمکين مطابق برخي خوانش هاي سنتي از متون فقهي (ترحيني عاملي، ١٤٢٧: ١٤٣/٦؛ شهيد ثاني، ١٣٧٢: ١٠١/٥- ١٠٤؛ علامه حلي ، ١٤١٥: ٢١/٤) امري دور از ذهن به نظر ميرسد، زيرا زوجه افزون بر تکاليف ناشي از زوجت ، متک ل امور اجتماعي و اقتصادي نيز مي باشد و به مقتضاي ضرورت هاي حاکم بر جامعه ، بهتر آن مي بيند که ضمن حفظ زوجيت ، کنشگري اجتماعي خويش را همچنان داشته باشد؛ البته در برخي متون متقدم اهل سنت به طرفيني بودن وطيء و حق متقابل زن در اين مسأله توجه شده است (فهد عبدالله ، بيتا: ٣-٤؛ ابن جزي، ١٤١٦: ١٢٣/١؛ قرطبي، ١٣٨٤: ١٢٤/٣). گروهي ديگر تمتعات جنسي را در زمره حقوق زوجين و مقتضاي اطلاق عقد ازدواج دانسته اندکه شرط خلاف آن نيز معتبر است (شيخ طوسي ، ١٣٨٧: ٣٠٤/٤؛ شهيد ثاني، ١٤١٣: ٥٢٤/٥؛ محقق حي ، ١٤٠٩: ٣٨/٢؛ خميني، ١٣٩٠: ٤٣٩/٢؛ صفايي و امامي، ١٣٧١: ٧٧/١؛ امامي، ١٣٧٢: ٣٦٩/٤-٣٧٧؛ شهيدي، ١٣٨٦: ١١٨) که اين مسأله از ظاهر مواد ١٠٣٥ و ١١٠٢ قانون مدني نيز استنباط مي شود.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود