تأثیر استرس مالی بر بازده سهام صنایع پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مقاله

چکیده گسترده معرفی: از آن جایی که استرس‌های فزاینده در بازارهای مالی از اهمیت زیادی جهت تحلیل و پیش بینی فعالیت‌های اقتصادی برخوردار بوده و می‌تواند در بسیاری از متغیرهای بازار مالی منعکس شود، شناخت منابع اصلی ایجاد کننده استرس مالی و اثرات آن بر فعالیت‌ها و بخش های مختلف اقتصادی به عنوان یکی از حوزه‌های مهم در مباحث مالی محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت این موضوع، در پژوهش حاضر ابتدا شاخص استرس مالی در ایران محاسبه خواهد شد و سپس رابطه کوتاه مدت و بلند مدت بین استرس مالی و بازده سهام صنایع برتر فعال در بورس اوراق بهادار تهران با به کارگیری روش پانل در قالب یک مدل چند متغیره طی دوره زمانی 1384-1398 و با استفاده از داده های روزانه مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. تجزیه و تحلیل این رابطه در بلندمدت و کوتاه مدت با استفاده از هم انباشتگی و مدل تصحیح خطای پانل[1] (PECM) بررسی خواهد شد و از روش های حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS)[2] جهت بررسی رابطه پویای بلندمدت بین متغیرهای مدل استفاده خواهد شد.  لازم به ذکر است که به منظور تجزیه و تحلیل دقیق‌تر نتایج تاثیر استرس مالی بر بازده سهام صنایع مورد مطالعه، علاوه بر این که از شاخص استرس مالی کل (که شاخصی ترکیبی از استرس مالی در بازارهای سرمایه، ارز و پول می باشد) در برآورد تاثیر استرس مالی و سایر متغیرهای مستقل بر بازده سهام استفاده گردید، متغیر استرس مالی به دست آمده در هر یک از بازارهای پول، سرمایه و ارز به طور جداگانه نیز وارد مدل شده و مدل برآورد گردیده است. به عبارت دیگر چهار مدل به طور جداگانه برآورد گردید که در هر یک از آن‌ها به ترتیب تاثیر استرس مالی کل، استرس مالی بازار سرمایه، استرس مالی بازار پول و استرس مالی بازار ارز در کنار سایر متغیرهای مستقل بر بازده سهام صنایع برتر فعال در بورس مورد بررسی قرار گرفت.   متدولوژی: در این پژوهش به منظور بررسی تاثیر استرس مالی، قیمت نفت و سایر متغیرهای مستقل بر بازده سهام صنایع مورد مطالعه، در قالب یک مدل پانل چند متغیره[3] و تجزیه و تحلیل ضرایب بلندمدت و کوتاه‌مدت، از روش پانل دیتای پیشرفته پدرونی و مدل تصحیح خطای پانل (PECM) استفاده می‌گردد و بدین منظور  الگوی زیر لحاظ می‌شود:      (1)   که در آن: SR: بازده سهام صنایع برتر فعال در بورس اوراق بهادار تهران. این متغیر با استفاده از رابطه زیر محاسبه می‌شود.( (Maditinos., & Theriou, 2011.                                                                          (2) : شاخص قیمت سهام صنعت i در دوره t FSI: شاخص استرس مالی INF: نرخ تورم (تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها) INT: نرخ بهره RER: نرخ ارز حقیقی در این تحقیق برای محاسبه نرخ حقیقی ارز از رابطه زیر استفاده می شود :      (3)                                                                                                             که در این رابطه، ER نرخ ارز اسمی، CPI*  شاخص قیمت مصرف کنندگان خارج از کشور و CPI شاخص قیمت مصرف کنندگان داخل کشور می باشد. OIL:  ﺑﺎزده (درﺻﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات) ﻗﯿﻤﺖ ﻧﻔﺖ.   یافته‌ها: نتایج برآورد نشان می‌دهند در هر چهار مدل برآورد شده، تأثیر  شاخص استرس مالی بر بازده سهام صنایع منفی و به لحاظ آماری نیز معنی‌دار است. ضرائب برآورد شده برای متغیر قیمت نفت در هر چهار مدل مثبت می‌باشد که در تمامی مدل‌ها نیز از لحاظ آماری معنی‌دار است. ضرایب برآورد شده برای متغیر نرخ تورم در تمامی مدل ها دارای علامت منفی بوده و نیز از لحاظ آماری معنی‌دار می‌باشد. نتایج برآورد بیانگر تاثیرپذیری مثبت بازده سهام صنایع مورد مطالعه از نرخ بهره می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده، نرخ ارز در تمامی مدل ها تاثیر مثبت (هر چند اندک) بر بازدهی سهام آن ها خواهد داشت.   نتیجه: نتایج تحقیق بیانگر این است که در هر چهار مدل برآورد شده، تأثیر شاخص استرس مالی بر بازده سهام صنایع منفی و به لحاظ آماری نیز معنی دار است. به عبارت دیگر استرس مالی موجود در بازارهای مورد مطالعه شامل بازار سرمایه، بازار پول و بازار ارز تاثیر منفی بر بازده سهام صنایع داشته و منجر به کاهش بازدهی سهام این صنایع می شود. همچنین یافته‌های پژوهش نشان‌دهنده این است که در تمامی مدل های برآورد شده، قیمت جهانی نفت، نرخ ارز و نرخ بهره تاثیر مثبت بر بازده سهام صنایع مورد مطالعه در ایران دارند. علاوه بر این، یافته ها نشان می دهد که ضرایب برآورد شده برای متغیر نرخ تورم در تمامی مدل‌ها منفی و از لحاظ آماری معنی‌دار می باشد.   [1] Co integration and Panel Error Correction Model [2] Dynamic Ordinary Least Square [3] Multivariate Model

EXTENDED ABSTRACT INTRODUCTION Since increasing stress in financial markets is important for analysis and forecasting of economic activities and can be reflected in many variables of the financial market, recognizing the main sources of financial stress and its effects on various economic activities and sectors is one of the most important areas in the financial discussions. Considering the importance of this issue, in the present research, the financial stress index in Iran will be calculated, and then the short-term and long-term relationship between financial stress and stock returns of top industries in the Tehran Stock Exchange by using the panel method in the form of a multivariate model will be evaluated during the period of 1384-1398 using daily data. The analysis of this relationship in the long and short term will be investigated using Co integration and Panel Error Correction Model (PECM) and dynamic ordinary least squares (DOLS) methods will be used to investigate the long-term dynamic relationship between model variables. It should be noted that in order to more accurately analyze, in addition to investigation the effects of total financial stress index FSI (which is a combined index of financial stress in the capital, currency and money markets) on the stock returns of the studied industries, the financial stress index of each markets (money, capital and exchange market) has been entered into the model separately and we have investigated the effect of financial stress index in each of studied financial markets on the stock returns. METHODOLOGY In this research, in order to investigate the effect of financial stress, oil price and other independent variables on the stock returns of the studied industries, in the form of a multivariate panel model and the analysis of long-term and short-term coefficients, using Pedroni panel data method (Pedroni 1999&2004) and The panel error correction model (PECM) is used, and for this purpose the following is considered: (1) SR: stock returns of the top industries in the Tehran Stock Exchange. This variable is calculated using the following: (Maditinos., & Theriou, 2011) (2) Ti,t is the stock price index of industry i in period t. FSI: Financial Stress Index INF: inflation rate INT: Interest rate RER: real exchange rate (3) ER: Nominal exchange rate CPI*: Foreign CPI CPI: Domestic CPI OIL: oil price FINDINGS The results show that in all four estimated models, the effect of the financial stress index on the stock returns of industries is negative and statistically significant. The estimated coefficients for the oil price variable are positive in all four models, which are statistically significant in all models.The estimated coefficients for the inflation rate variable in all models have a negative sign and are statistically significant.The estimation results indicate the positive effect of the interest rate on the stock returns of the studied industries.Based on the obtained results, the exchange rate in all models will have a positive effect on the stock returns. CONCLUSION The results indicate that in all four estimated models, the effect of financial stress index on industry stock returns is negative and statistically significant. In other words, financial stress in the studied markets, including the capital market, money market and foreign exchange market has a negative impact on the stock returns of industries and decrease stock returns of these industries. Also, the research findings show that in all estimated models, oil prices, exchange rates and interest rates have a positive effect on stock returns of the studied industries in Iran. In addition, the findings show that the estimated coefficients for the inflation rate variable are negative in all models and are statistically significant.