چکیده:
پیشینه و هدف: در میان مباحث مدیریتی، مدیریت عمران شهری و مدیریت پروژه نقش مهمی در موفقیت روند تهیه و اجرای پروژههای عمرانی شهری دارد. اما مشکلات مربوط به مدیریت پروژهها و طرحهای توسعه شهری، کمبود منابع، امکانات و حجیم بودن بدنه اداری سازمانهای دولتی متولی اجرای پروژههای شهری، همه این موارد باعث نوسان و یا نقصان در اقتصاد طرحهای شهری و منجر به تأخیر در اتمام بهموقع پروژهها و در نهایت بالا رفتن هزینهها میگردد. لذا حرکت بهسوی مدیریت پروژه با رویکرد پایداری راه گریزناپذیر همه سازمانهایی است که بهنوعی با برنامهریزی یا اجرای پروژه سروکار دارند. در این راستا، هدف تحقیق حاضر ارزیابی مدیریت پروژههای خدمات شهری شهر ساری در فاصله زمانی 99-98 است. در تحقیق حاضر به این پرسش، پاسخ داده خواهد شد که چگونه میتوان مدیریت پروژه را با استفاده از یک تکنیک ارزیابی کرد، و وضعیت مدیریت پروژه در اجرای طرحهای خدمات شهری چگونه بوده است؟ تا در نهایت با ارائه راهکارهای مناسب مدیریتی و ... بتواند نقش بسزایی در تحقق مناسب و مطلوب طرحهای توسعه پایدار شهری و متعاقب آن پروژههای شهری این شهر داشته باشد.مواد و روشها: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روششناسی، توصیفی و تحلیلی است. برای جمعآوری اطلاعات از روش کتابخانهای، میدانی و از ابزار پرسشنامه بر اساس استاندارد مدیریت دانش پروژه و طراحی با طیف لیکرت استفاده شده است. پرسشنامهها در بخشهای مشخصات فردی و عمومی، مشخصات پروژه و ارزیابی و کنترل مدیریت پروژه تنظیمشده است که شامل 9 حوزه مدیریتی است. برای هر حوزه مؤلفههایی تعریف شده که سنجش درست و شفافی از سطح دانش حوزهها را مشخص میکند. پرسشنامهها توسط کارشناسان و کارفرمایان طراح خدمات شهرداری ساری تکمیل گردیده است. پس از تکمیل پرسشنامه، میزان اهمیت شاخصها با استفاده از محاسبه میانگین در هر یک از 9 حوزه مشخصشده است. هرچه میانگین هر حوزه بالاتر باشد، نشانگر اهمیت بالاتری نسبت به بقیه حوزههاست. سپس برای رتبهبندی حوزهها، انحراف نسبی آنها محاسبه و تحلیل میشود.بحث و یافته ها: نتایج نشان میدهد که در 18 پروژه اجرایی طرحهای خدمات شهری طی سالهای 99-98 مدیریت ریسک پروژه با بالاترین میانگین (91/2) در بهترین وضعیت و مدیریت زمان با میانگین (12/2) در بدترین وضعیت خود قرار داشتند. درنتیجه مدیریت زمان با انحراف نسبی 47 به عنوان اولویت اول برای تغییر، شناسایی میشود. همچنین نتایج حاصل از دیمتل فازی نشان داد که مدیریت یکپارچه؛ مدیریت منابع انسانی؛ مدیریت ارتباطات و مدیریت ریسک به ترتیب با امتیاز (084/0)، (050/0)، (024/0) و (017/0) جز عوامل علّی و سایر شاخصها مانند مدیریت محدوده؛ مدیریت زمان؛ مدیریت هزینه؛ مدیریت کیفیت و مدیریت تدارکات با مقدار امتیاز به ترتیب (021/0-)، (044/0-)، (043/0-)، (008/0-) و (032/0-) جز عوامل معلول محسوب میشوند و تحت تأثیر سیستم و عوامل علّی هستند.. در نتیجه مدیریت یکپارچه و مدیریت زمان به ترتیب جز اثرگذارترین و اثرپذیرترین شاخصها در مدیریت پروژه طرحهای خدمات شهری در شهر ساری میباشند.نتیجه گیری: در پژوهش حاضر، با استفاده از تکنیک دانش مدیریت پروژه PMBOK وضعیت پروژه طرحهای خدمات شهری شهر ساری در بازه زمانی 1399-1398 در 9 حوزه (یکپارچگی، زمان، هزینه، محدوده، ریسک، کیفیت، منابع انسانی، تدارکات و ارتباطات ) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتهها بیانگر این است که مدیریت ریسک پروژه با بالاترین میانگین، بااهمیتترین و مدیریت زمان پروژه با کمترین میانگین، کماهمیتترین حوزه میباشد. همچنین در هرکدام از حوزهها که انحراف از وضعیت مطلوب، مقدار کمتری دارند، بهترین وضعیت حاکم است و هر حوزه که اختلاف بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب از انحراف بالاتری برخوردار بود، به عنوان اولویت اول برای تغییر شناسایی میشود؛ بنابراین مدیریت ریسک پروژه در طرحهای خدمات شهر ساری با بالاترین میانگین (91/2) در بهترین وضعیت و مدیریت زمان و مدیریت هزینه پروژه به ترتیب با میانگین (12/2 و 20/2) در بدترین وضعیت خود قرار داشتند. درنتیجه مدیریت زمان و مدیریت هزینه به ترتیب با انحراف نسبی 47 و 45 به عنوان اولویت اول و دوم برای تغییر، شناسایی میشوند. از سوی دیگر در بحث میزان اثرگذاری و اثرپذیری مدیریت یکپارچگی پروژه با امتیاز (084/0)، جز اثرگذاری بالا و مدیریت زمان پروژه با امتیاز (044/0-)جز اثرپذیری پایین شناسایی شدند.
Background and purposeAmong management issues, urban development, and project management play an essential role in the success of the preparation and implementation of urban development projects. However, the problems related to the management of urban development projects and plans, the lack of resources, facilities, and the bulk of the administrative body of government organizations for implementing urban projects have caused fluctuations or deficiencies in the economy of urban plans. In this regard, the current research aims to evaluate the management of urban service projects in Sari from 2018 to 2019. In the present research, this question will be answered, how can project management be evaluated using a technique, and what has been the status of project management in implementing urban service plans? Finally, by providing suitable management solutions, it can play a significant role in realizing sustainable urban development plans for this city.Materials and methods The current research is applied in terms of purpose and descriptive and analytical in terms of methodology. Library and field methods and questionnaire tools have been used to collect information based on the standard of project knowledge management and design with a Likert scale. Questionnaires are arranged in the sections of individual and general characteristics, project characteristics, and project management evaluation and control, which includes nine management areas. For each field, components are defined that determine the correct measurement of the level of knowledge. Experts and employers of Sari municipal services have completed questionnaires. After completing the questionnaire, the importance of the indicators has been determined by calculating the average in each nine areas. If each area's average is higher, it indicates a higher importance than the other areas. Then, their relative deviation is calculated and analyzed to rank the fields. Findings and discussionThe results show that in 18 implementation projects of urban service plans during 2018-1999, project risk management, with the highest average (2.91), was in the best condition, and time management was in the worst condition, with an average (2.12). As a result, time management, with a relative deviation of 47, is identified as the priority for change. Also, the results obtained from Fazi Dimetal showed that integrated management, human resources management, communication management, and risk management with scores of (0.084), (0.050), (0.024), and (0.017) are among the causal factors, and other indicators such as range management, time management cost management, quality management and procurement management with the value of (-0.021), (-0.044), (-0.043), (-0.008), and (-0.032) are considered among the handicap factors. As a result, integrated management and time management are among the most effective indicators in project management of urban service projects in Sari city. ConclusionsIn the current research, using the PMBOK project management knowledge technique, the status of Sari urban service plans project from 2018 to 2019 in 9 areas (integrity, time, cost, scope, risk, quality, human resources, procurement, and communication) was evaluated. The results show that in 18 implementation projects of urban service plans during 2018-1999, project risk management, with the highest average (2.91), was in the best condition, and time management was in the worst condition, with an average (2.12). As a result, time management, with a relative deviation of 47, is identified as the priority for change. On the other hand, in terms of effectiveness and effectiveness, project integrity management, with a score of (0.084), was identified as high effectiveness, and project time management, with a score of (-0.044), was identified as low effectiveness.
خلاصه ماشینی:
گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقيقات ، تهران ، ايران اطلاعات مقاله مقاله : پژوهشي تاريخچه مقاله : تاريخ دريافت : ١٤٠١/١٢/١٠ تاريخ پذيرش : ١٤٠٢/٠١/٢٧ واژه هاي کليدي: - ارزيابي - پايداري - زمان - مديريت پروژه PMBOK - چکيده امروزه با توجه به پيچيدگي مسائل شهري علاوه بر جنبه ساختي و فيزيکي، توجه به نيازهاي فرهنگي و اجتماعي از ضروريات انکارناپذير پروژه هاي عمران شهري بوده و به علت حجم گسترده کار، جهت هدايت درست پروژه ها، نيازمند مديريت پروژه يعني به کارگيري دانش ، مهارت ها، ابزار و تکنيک هاي مرتبط با فعاليت ها، جهت تأمين نيازمندي ها و در نهايت اجراي موفق پروژه با در نظرگيري اصول مديريت هستند؛ لذا در اين پژوهش ، با روش توصيفي- تحليلي و بهره گيري از مطالعات کتابخانه اي ، ميداني(ابزار پرسشنامه براساس مديريت دانش پروژه و طراحي با طيف ليکرت ) و استفاده از مدل تصميم گيري چند معياره (ديمتل فازي)، جهت تجزيه و تحليل يافته ها، مديريت پروژه طرح هاي خدمات شهري در ٩ حوزه (يکپارچگي، زمان ، هزينه ، محدوده ، ريسک ، کيفيت ، منابع انساني، تدارکات و ارتباطات ) مورد ارزيابي قرار گرفته اند.
مولايي هشجين و فروتن (١٣٩٧)، در مقاله "ارزيابي مديريت پروژه هاي اجراي طرح هادي روستايي با روش PMBOK" در برنامه پنجم توسعه استان گيلان ، نتايج گرفته اند که : مديريت يکپارچه پروژه با بالاترين ميانگين ، با اهميت ترين و مديريت پروژه با کمترين ميانگين از کم اهميت ترين حوزه ها بوده و همچنين مديريت هزينه با کمترين انحراف نسبي در بهترين وضعيت و مديريت ريسک با بيشترين انحراف نسبي در بدترين وضعيت خود قرار داشته و در اولويت اول براي تغيير مي باشد.