چکیده:
امروزه لزوم برنامه ریزی مناسب به منظور برآورد صحیح از زمان و هزینه انجام پروژه ها و میزان منابع مورد نیاز در یک پروژه که تاثیر مستقیم بر اجرا، اداره و بهره برداری های مناسب از پروژه هایی همانند ساخت تجهیزات ، احداث سد، ساختن بزرگراه ، مجتمع آپارتمانی و غیره دارند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش و مسئولیت های مهندس مشاور در مدیریت زمان و هزینه پروژه های عمرانی درون شهری بابل میباشد. تحقیق حاضر از نظر هدف ، کاربردی و از حیث روش تحقیق ، توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق ؛ شامل ١. شرکت های پیمانکاری پروژه های درون شهری ، ٢. شرکت های مهندسی مشاور فعال و ٣. کارفرمایان دولتی و شبه دولتی(شهرداری، شرکت برق منطقه ای ، آب منطقه ای، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری و غیره ) در شهر بابل در پاییز سال ١٤٠١، بوده و پژوهش براساس داده های جمع آوری شده از آنها، با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند و به تعداد
٢٥ نفر در هر یک از سه گروه انجام شده است . اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه تحلیل ساختاری- تاثیرات متقابل ، جمع آوری و با تکنیک تحلیل ساختاری در نرم افزار DEMATEL SOLVER، تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد، از دیدگاه کارفرمایان ؛ گویه سی ام : کار تیمی، سرعت خدمات ، درک و شناخت مدیریت ارشد و همچنین داشتن نگرش راهبردی با مقدار R+J برابر با ٤٥/٠٤٨ دارای بیشترین تعامل و گویه بیستم : نظارت و کنترل مستمر از سوی طراحان شرکت مشاور پروژه در حین اجرای عملیات پیمان با مقدار R+J برابر با ٢٨/٩٢، اولویت سیام در میزان تعامل را دارا بوده اند. از دیدگاه مهندسین مشاور؛ گویه بیست و هفتم : دقت در نظارت و سرعت عمل در تنظیم و اتمام دقیق پروژه در جهت کاهش هزینه های جنبی با مقدار R+J برابر با ٤٣/٩٠٥ دارای بیشترین تعامل و گویه هیجدهم : تخصص و کارائی فنی دستگاه نظارت مقیم (مدیر طرح ) در پاسخگویی به مسائل جانبی روزانه با مقدار R+J برابر با ٢٧/٥٧٨، اولویت سیام در میزان تعامل را دارا میباشند. از دیدگاه پیمانکاران ؛ گویه چهاردهم : امتناع از قبول خواسته های غیرقانونی و نامعقول کارفرما با مقدار R+J برابر با
٤٣/٩٠٥ دارای بیشترین تعامل و گویه نوزدهم : ارتباط مستمر و مناسب بخش طراحی با دستگاه نظارت در حین اجرا (در فاز ٣- اجرای پیمان ) با مقدار R+J برابر با ٢٦/٧٨١، اولویت سیام در میزان تعامل را دارا میباشند. در پایان با توجه به نتایج حاصل ، به منظور بهبود مسئولیت های مهندس مشاور در مدیریت زمان و هزینه پروژه های عمرانی، راهکارهایی کاربردی و قابل اجرا ارائه شده است .
خلاصه ماشینی:
الف ) در مبحث تعیین اولویت بندی نقش و مسئولیت های مهندس مشاور در مدیریت زمان و هزینه پروژه های درون شهری، از دیدگاه مهندسین مشاور به لحاظ تعامل (میزان تاثیرگذاری و تاثیر پذیری)، ترتیب اولویت بدین شرح بوده است : گویه بیست و هفتم : دقت در نظارت و سرعت عمل در تنظیم و اتمام دقیق پروژه در جهت کاهش هزینه های جنبی با مقدار R+J برابر با ٤٣/٩٠٥ دارای بیشترین تعامل (الویت اول )؛ گویه سیزدهم : دقت در ابلاغ دستور کارها با رعایت مقررات موبوطه و در نظر گرفتن بار مالی دستور کارها توسط دستگاه نظارت با مقدار R+J برابر با ٤٣/٤٢٢ دارای اولویت دوم ؛ گویه دهم : تا چه اندازه نظارت عالیه و همچنین رفع به موقع مشکلات فنی و اجرایی کارگاه به وسیله مدیر طرح امکان پذیر است با مقدار R+J برابر با ٤٠/٧٠٣ دارای اولویت سوم ؛ گویه دوم : برنامه ریزی صحیح مطالعات که منجر به ارتقاء کیفیت مطالعات گردد با مقدار R+J برابر با ٤٠/٤٦٦ اولویت چهارم ؛ گویه بیست و سوم : کنترل دقیق جزییات روش اجرای کار به وسیله مهندس مشاور طبق ماده ٢٠ برای تدارک کلیه مصالح و تجهیزات پروژه با مقدار R+J برابر با ٣٩/٥٤٩ اولویت پنجم و گویه هفتم : چه میزان هماهنگی بین بخش های مختلف اسناد مناقصه و پیمان موجب کاهش ادعای پیمانکار با مقدار R+J برابر با ٣٠/٩٦٣ اولویت بیست و ششم گویه هفدهم : درک صحیح مفهوم ماده ٢٩ مسائل حقوقی پیمان (محدودیت های ٢٥ درصد افزایش ها و کاهش ها، ١٠ درصد قیمت جدید و تهیه به موقع تغییر مقادیر کار) با مقدار R+J برابر با ٣٠/٣٦٩ اولویت بیست و هفتم گویه بیست و هشتم : حضور فیزیکی مرتب در عملیات اجرایی و یادداشت ملزومات در کل روز هفته و ماه و بهره برداری به موقع از آنها با مقدار R+J برابر با ٣٠/٢٧٤ اولویت بیست و هشتم گویه نوزدهم : ارتباط مستمر و مناسب بخش طراحی با دستگاه نظارت در حین اجرا(در فاز ٣- اجرای پیمان ) با مقدار R+J برابر با ٢٨/٠٩٧ اولویت بیست و نهم و گویه هیجدهم : تخصص و کارائی فنی دستگاه نظارت مقیم (مدیر طرح ) در پاسخگویی به مسائل جانبی روزانه (ادعاها، حوادث و.