چکیده:
باورهای عامیانه هر سرزمین نمایانگر سطح فرهنگ جامعه است که در طول روزگاران به عنوان بنمایههای شعری در استخدام شعرا درآمده است. باورهایی که ریشه در اساطیر و آیین و معتقدات کهن دارند، از روزگار کهن در شعر شعرای مختلف رواج داشته که تا امروز زنده و پویا هستند. هاتف اصفهانی از شعرای قرن دوازدهم هجری و پیروان سبک بازگشت ادبی، است که باورهای عامیانه و اساطیری، در شعر وی نمود یافته است. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی «باورهای عامیانه و اساطیری در دیوان هاتف اصفهانی» مورد بررسی قرار میگیرد. تحقیق در سابقۀ باورها و اساطیر، ما را با گوشههایی از ذهنیّت شاعر آشنا میسازد. هدف این پژوهش در پاسخ به پرسش اصلی پژوهش است که اساطیر و باورهای کهن در دنیای ذهن هاتف، تا چه میزان زنده و پویا است؟ و وی به عنوان یک شاعر و طبیب، کدام باورها و اعتقادات عامّه و اساطیری را در شعر خود منعکس کرده است؟
یافتههای پژوهش بیانگر این است؛ اشاره به موجودات فرا طبیعی و اعتقاد به برخی باورهای نجومی، شخصیّتهای اساطیری و داستان آنها، بخشی از عناصر سازندۀ اساطیری در دیوان هاتف اصفهانی را تشکیل میدهد که نشان دهندۀ تاثیر پذیری وی از باورهای عامیانه کهن و داستانهای اساطیری است.
خلاصه ماشینی:
هدف این پژوهش در پاسخ به پرسش اصلی پژوهش است که اساطیر و باورهای کهن در دنیای ذهن هاتف، تا چه میزان زنده و پویا است؟ و وی به عنوان یک شاعر و طبیب، کدام باورها و اعتقادات عامّه و اساطیری را در شعر خود منعکس کرده است؟یافتههای پژوهش بیانگر این است؛ اشاره به موجودات فرا طبیعی و اعتقاد به برخی باورهای نجومی، شخصیّتهای اساطیری و داستان آنها، بخشی از عناصر سازندۀ اساطیری در دیوان هاتف عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی adlparvar12@gmail.
(کرمی، ۱۳۸۵: تلخیص از۲۳-۱۸) هاتف از شاگردان مشتاق اصفهانی و از شاعرانی است که از سبک هندی به یک بارگی دست شستند و از سبک شعرای قدیم مخصوصاً سعدی پیروی کردند، در دیوان هاتف، تأثیر پذیری وی از برخی باورها و اعتقادات قدیمی به چشم میخورد، لذا در این مقاله سعی بر این است، باورهای عامیانه و اساطیری در دیوان وی، مورد بررسی قرار گیرد: بحث و بررسی دربارة معنا و ریشة اصلی اسطوره سخن فراوانی بیان شده است.
» (مسعودی، ۱۳۴۴: ۲/۵۷۶) هاتف اصفهانی در مدح حضرت علی(ع) وی را عنقا خطاب میکند: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (هاتف، ۱۳۸۵: ۶۲) نتیجهگیری باورهای عامیانه و اساطیری برگرفته از فرهنگ مرسوم جامعه است که در شعر هم تأثیر گذاشته و شاعران تحت تأثیر اعتقادات و باورهای مردم عصر خود قرار گرفته و این گونه باورها را در ثر خویش به کار گرفته اند.