چکیده:
سرایندگان دوبیتیهای عامیانه معمولا مردمی گمنام و بی سوادند که شالوده آثار معنوی روستا نشینان را بنیان مینهند. استان هرمزگان که از فرهنگ و مدنیت دیرینهای برخوردار است در جای جای آن دوبیتیهایی یافت میشود که از عمق جان سروده شده و بیانگر آرزوها، ناکامیها، غمها، لذتها و شادیهای مردم خونگرم این سرزمین دیر پای میباشد، در این مقاله دوبیتیهای عامیانه راجع به زنان هرمزگان بررسی میشود، تا بتوانیم تصویری را که به صورت ضمنی از جایگاه زن توسط ادبیات (دوبیتیهای محلی) به افراد جامعه منتقل میشود، بازنمایی و بررسی کنیم همینطور در مییابیم که هرمزگانیان به زنانشان چگونه مینگرند و زنان در دوبیتیهای عامیانه هرمزگان چه جایگاه فرا دست یا فرو دستی دارند. اما دوبیتیهایی که در این مقاله مورد بررسی قرار میگیرند دو گونهاند: گونهای که سراینده مشخصی ندارند و گونهای دیگر سراینده ای مشخص دارند و کسانی چون محیا، مشهور فرامرزی و... آن را سروده اند.
خلاصه ماشینی:
در جامعه، ما از سويي، با زنان سنتي روبرو هستيم؛ که به شدت پايبند حفظ ارزشهاي قديمي هستند و خود نيز ازعوامل انتقال ارزشها، اعتقادات و انديشهها هستند و از سويي با زن مدرن مواجهيم که ازسويي، خواهان تغيير و اصلاح جامعه است؛ و تغييرات و دگرگونيهای جوامع جديد او را تحت الشعاع خود قرار داده است، که گاه او را به لحاظ هويتي دچار يک سردرگمي مینمايد، که نتيجه رويارويي زن مدرن در مقابل سنتها و باورهاي قديمي از سويي و جامعه و روابط جديد از سوي ديگر است، که در چنين مواقعي واکنشهاي متفاوتي را با قرار گرفتن برسراين دو راهي، ممکن است، از خود نشان دهد: گاهي تسليم سنتها ميشود و با اندک تفاوتي به جمع زنان سنتي ملحق میشود، وتنها با اين وجه افتراق که نسبت به جايگاه خود در جامعه آگاهي پيدا کرده است و گاهي عاصي و طاغي براي فرار از سنتهايي که دست و پاي آزادي او را بسته اند، از خود و خانواده ميگريزد، بدون اينکه از اين مساله اطمينان داشته باشد که آيا رها شدن از سنتها بدون اينکه مأمني داشته باشد، ميتواند زندگي را به او هديه کند و ممکن است راههايي مانند خودکشي را برگزيند چون منفعل بودن را آموخته و خود باور کرده که نميتواند؛ و گاه روابط جديد را پذيرا ميشود با تحمل تمام مشکلات.