چکیده:
تأتی أهمیة البحوث المقارنة فی الکشف عن الأسس الفنیة الرائدة فی النقد الأدبی الحدیث، فالأدب فی مختلـف عصوره لا ینطوی علی ذاته، وإنّما یتصل بالآداب العالمیة الأخری. ظهرت نظریة التلقّی فی العقود الأخیرة من القرن التاسع عشر لتؤکد حضور دور القارئ، مقابل عدد من المقولات. تحمل ثقافة المتلقی أهمیة کبری فی هذا العمل، لأنّها الرافد الأساسی فی کلّ عمل ذهنی، لأنّ المؤلف بحاجةٍ إلی ثراء ثقافی وخیالی لکتابة النص الأدبی. من المتلقیین الذین قاموا بترجمة أشعار حافظ الشیرازی، الأدیب المصری إبراهیم أمین الشواربی والأدیب السوری علی عبّاس زلیخة. قد حاولنا فی هذا البحث دراسة الغزل الثانی والثلاثین من غزلیات حافظ ودراسة تلقی المتلقیین، والمقارنة بینهما وذکر المشابهات والتمایزات وبواعثها. من النتائج التی حصلنا علیها هی، عدم تعمّق المتلقیین فی بعض المعانی الخاصّة والمصطلاحات والألقاب الخاصّة، وأخیراً تبیَّنَ لنا أنّ تلقی الشواربی أبلغ من تلقی زلیخة، لأنّ الشواربی کان علی درایة بالبیئة الإیرانیة. ولکن من جهة الأحاسیس والعاطفة، تلقیات زلیخة أفضل من الشواربی.
اهمیت ادبیات تطبیقی به کشف حوزههای هنری در نقد ادبی جدید است، که نه تنها به کشف روابط ادبیات و اثار ملتهای مختلف میپردازد، بلکه در دیگر حوزههای هنری نیز فعالیت دارد. ادبیات تطبیقی بیشتر به دگرگونیهایی توجه دارد که یک ملت یا یک نویسنده در اثار دیگر ملتها ایجاد میکند. با پیدایش نظریه دریافت در دهههای اخر قرن نوزدهم به نقش خواننده در نقد متون ادبی توجه شد. نظریه دریافت به خواننده، نگاهی متفاوت از دیدگاههای گذشته دارد، چرا که تفسیر متن به تجربیات، فرهنگ و تواناییهای خواننده بستگی دارد، خواننده دیگر ان پذیرنده منفعل نیست که، تحت تاثیر ایدههای نویسنده قرار بگیرد، بلکه او معنی دوبارهای به متن ادبی میدهد. از نویسندگانی که به ترجمه غزلهای حافظ اهتمام ورزیدند، دو ادیب مصری و سوری، به نامهای ابراهیم امین الشواربی و علی عباس زلیخه میتوان اشاره کرد که ما غزل 32 حافظ را با دریافتهای هر دو دریافت کننده، بررسی کردیم و به مقایسه و بیان اختلافات و شباهتهای ان پرداختیم. نتایج این پژوهش خلاصه میگردد در: عناصر شعری که حافظ از انها بسیار بهره برده است، کمتر در برداشتهای دریافت کنندهها دیده میشود. دریافت الشواربی در بیشتر غزلها بلیغتر از دریافت زلیخه است، اما از لحاظ عاطفی و احساسات، دریافتهای زلیخه بهتر از الشواربی است.
The importance of comparative research lies in revealing the leading technical foundations of modern literary criticism, Literature in different eras does not involve itself, but rather relates to other global literatures. The theory of receptivity appeared in the last decades of the nineteenth century to confirm the presence of the reader, in exchange for a number of statements. The recipient's culture holds great importance in this work, because it is the main tributary in every mental work, because the author needs cultural and imaginative richness to write the literary text. For example; among the recipients who has translated the poems of Hafez Al-Shirazi were the Egyptian writer Ibrahim Amin Al-Shawarbi and the Syrian writer Ali Abbas Zulekhe. We have tried to study the 32th sonnet of Hafez 's sonnets and the study of receiving recipients, and to compare their receiving responses. One of the results we have obtained is that recipients had not delve into special meanings, terms, and special titles. Finally, it became clear to us that receiving Al-Shawarbi was more important than receiving Zulekhe; because Al-Shawarbi was aware of the Iranian culture and relationship. However; the conception of Zulekhe in terms of sensations and emotion, it is better to have a smoother experience than Al-Shawrabi.