چکیده:
در سال‌های اخیر ارتباط دانشگاه و شهر به‌طور فزاینده‌ای تبدیل به یک موضوع فراگیر شده است. از جمله حوزه‌های مؤثر دانشگاه، نقش‌آفرینی آن در ارتقاء کیفیت فرهنگی بافت تاریخی شهرهاست. برای این منظور در این پژوهش به بررسی نقش دانشگاه در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی کلانشهر تهران پرداخته‌شده است. هدف از این پژوهش شناسایی معیارهای عملکردی دانشگاهها در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی است. روش پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی است. محدوده پژوهش بافت تاریخی شهر تهران منطبق بر منطقه 12 شهرداری تهران است. جامعه آماری پژوهش، متخصصان و هیأت علمی رشته‌های برنامه‌ریزی شهری، شهرسازی و معماری است. حجم نمونه 35 نفر بوده و این تعداد بر مبنای اشباع نظر نخبگان انتخاب شده است. روش جمع‌آوری داده‌ها به صورت مشاهده، مصاحبه نیمه‌ساختار یافته و پرسشنامه بوده است. روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون T-Test و روش معادلات ساختاری بوده است. یافته‌های حاصل نشان می‌دهد که دانشگاهها با مصادیق مختلفی می‌توانند در بازآفرینی فرهنگی نقش مؤثری ایفا کنند. در این خصوص ضریب مسیر بین متغیر عملکرد دانشگاهها در بازآفرینی فرهنگی به میزان 0.971 گویای این واقعیت است که سازوکارهای حاکم بر ساختار درونی دانشگاهها در حوزه فرهنگی به‌صورت نمودهای بازآفرینی فرهنگی در بافت قدیم قابل پیاده کردن است. همچنین سازه تأثیر سیاست‌های ملی و محلی بر عملکرد دانشگاهها نشان می‌دهد که این سیاست‌ها به‌خصوص در حوزه ملی بر عملکرد دانشگاهها تأثیر مثبتی داشته و میزان این ضریب 0.978 به دست آمد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که سیاست‌های ملی بر عملکرد دانشگاهها تأثیر گذاشته و این عملکرد نمودهای خود را در بازآفرینی فرهنگی می‌تواند نشان دهد.
In recent years, the connection between the university and the city has increasingly become a pervasive issue. Among the effective domains of the university is its role in improving the cultural quality of the historical context of cities. For this purpose, in this research, the role of the university in the cultural re-creation of the historical fabric of the Tehran metropolis has been investigated. The purpose of this research is to identify the performance criteria of universities in the cultural reproduction of the historical context. The research method is applied and descriptive-analytical. The research scope of the historical fabric of Tehran corresponds to the 12th district of Tehran Municipality. The statistical population of the research is specialists and faculty of urban planning, urban planning, and architecture. The sample of the study included 35 people and this number was chosen based on the opinion saturation of the elites. The method of data collection was an observation, semi-structured interview, and questionnaire. The method of data analysis was using the T-Test and structural equation method. The findings showed that universities can play an effective role in cultural regeneration with various examples. In this regard, the coefficient of the path between the performance variable of universities in cultural regeneration is 0.971, which indicates the fact that the mechanisms governing the internal structure of universities in the cultural field can be implemented as manifestations of cultural regeneration in the old context. Also, the structure of the effect of national and local policies on the performance of universities shows that these policies, especially in the national field, with a coefficient of 0.978 have a positive effect on the performance of universities. Therefore, it can be concluded that national policies have influenced the performance of universities and this performance can show its manifestations in cultural regeneration.
خلاصه ماشینی:
بازآفريني فرهنگي بافت تاريخي شهري با تأکيد بر سياست هاي ملي و محلي دانشگاهها (منطقه ١٢ کلانشهر تهران) تاريخ دريافت مقاله : ٩٨/٠٢/٢٣ تاريخ پذيرش نهايي مقاله : ٠٥/٠٩/ ٩٨ صدرالدين متولي (گروه جغرافيا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامي، مازندران، ايران) موسي کمانرودي کجوري (گروه جغرافياي انساني، دانشگاه خوارزمي، تهران، ايران) سيد علي حسيني سنگنو (گروه جغرافيا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامي، مازندران، ايران) غلامرضا جانباز قبادي (گروه جغرافيا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامي، مازندران، ايران) چکيده در سال هاي اخير ارتباط دانشگاه و شهر به طور فزايندهاي تبديل به يک موضوع فراگير شده است .
از اين رو، ساخت فضايي-کالبدي بخش مرکزي شهرها، ترکيب گوناگوني از کاربريها را در خود جايداده و اين بخش از شهر را تبديل به جايگاه مهمي براي سکونت ، کار و فعاليت و نيز عرصه تعاملات مدني و گذران اوقات فراغت ساکنان و محلات مجاور نموده است (امين زاده و دادرس، ١٣٩١: ٧؛ شکوئي، ١٣٨٣: ٨٥)؛ اما طي دهه هاي اخير بافت تاريخي شهري، در پي تحولات گوناگون اقتصادي-اجتماعي، بالندگي خود را از دست داده و موجبات بروز زوال و فرسودگي در کارکردها و ويژگيهاي کارآمد فضايي-کالبدي آن شده است .
٤. يافته هاي پژوهش در اين بخش از پژوهش حاضر نتايج به دست آمده از پرسشنامه براي بررسي نقش دانشگاه در بازآفريني فرهنگي در بافت تاريخي مرکزي شهر تهران پرداخته شده است .
(
, 
, 
)
