چکیده:
علی‌رغم تأکید فراوان در خصوص اهمیت و حفاظت جنگل و سهم بسزایی که این منابع در دستیابی به توسعه پایدار ایفا می‌کنند، مشکلات مربوط به آتش‌سوزی در جنگلها بیشتر و بحرانی‌تر شده است. لذا، هدف کلی پژوهش حاضر ارائه الگوی پارادایمی پدیده آتش‌سوزی جنگل‌های شهرستان چوار در استان ایلام با بهرهگیری از رویکرد نظریه بنیانی بود. جامعه تحقیق، شامل خبرگان و مطلعان کلیدی در زمینه مدیریت و حفاظت از جنگلها اعم از کارشناسان ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری و نیروهای آموزش‌دیده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام و شهرستانهای ایلام و چوار، جوامع محلی روستاهای بانخشک و گنجوان از توابع شهرستان چوار و سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن) فعال در زمینه مدیریت و حفاظت جنگلها در سطح این شهرستان بودند. مشارکت‌کنندگان در پژوهش با روش نمونهگیری هدفمند با حداکثر تنوع انتخاب شدند. مصاحبه عمیق ابزار اصلی گردآوری داده‌ها و اطلاعات بود. حاصل کاربرد نظریه بنیانی در این مطالعه، الگویی مفهومی بود که نشان داد عوامل انسانی، مشارکتی، مدیریتی، انگیزشی و عوامل طبیعی به‌عنوان شرایط علی، عوامل فرهنگی - اجتماعی و اقتصادی به‌عنوان شرایط زمینه‌ای و عوامل حقوقی - سیاست‌گذاری، آموزشی - اطلاع‌رسانی، نظارتی و زیرساختی به‌عنوان شرایط مداخله‌گر، وقوع پدیده آتش‌سوزی را در جنگل‌های شهرستان چوار به دنبال داشته‌اند. راهبردهای آموزشی - ترویجی، مدیریتی، قانون‌گذاری و نظارت شایسته و اقدامات اقتصادی مهمترین راهبردهای مقابله با پدیده آتش‌سوزی در جنگل‌های منطقه موردمطالعه بودند. درنهایت پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی به‌عنوان پیامدهای حاصل از اجرای راهبردها مطرح شدند.
Despite the great emphasis on the importance and protection of forests and the significant contribution these resources play in achieving sustainable development, the problems related to forest fires have become more critical. In this regard, the general goal of the current research was to present a paradigm model of the fire phenomenon in the forests of Chavar Township in Ilam Province by using the grounded theory method. The study population included experts and key informants in the field of forest management and protection, including experts from the Department of Natural Resources and Watershed Management in Ilam and Chavar Township, trained forces of the protection unit of the Department of Natural Resources and Watershed Management of Ilam province and Ilam and Chavar Township, the local communities of Bankhshak and Ganjvan villages were part of Chavar Township and non-governmental organizations (NGO) were active in the field of forest management and protection at the level of this Township. The participants in the research were selected using purposive and maximum variation sampling. Data were collected through depth interviews. The result of the application of grounded theory in this study was a conceptual model that showed human, participative, managerial, motivational and natural factors as causative conditions, cultural-social and economic factors as contextual conditions, and legal-policy-making, educational-informational factors, supervisory and infrastructural conditions as intervening conditions have caused the fire phenomenon in the forests of Chavar Township. The findings showed that extensional and educational, appropriate legislation and supervision, and managerial and economic strategies were the most important strategies to deal with the fire phenomenon in the forests of the study area.
(
, 
, 
)
