چکیده:
هدف:افزایش روزافزون جمعیت و تغییر الگوی مصرف، سبب افزایش مصرف گردیده و افزایش مصرف نیز به دنبال خود مسائل مختلفی چون تولید پسماندها را در شهرهای بزرگ از جمله تهران به همراه آورده است. مسئله مواد زائد و پسماندهای شهری به قدری دامنه پیدا کردهاند که قلمرو آنها دیگر به مسائل فنی ختم نمیشوند و عمیقاً صبغه اجتماعی و فرهنگی دارند. بنابراین مطالعه فرهنگ مدیریت پسماند در بین شهروندان شهر تهران به عنوان مسئله اصلی تحقیق مد نظر قرار گرفته است. روش: پژوهش حاضر کیفی بوده و دادهها با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختمند با نخبگان سازمان مدیریت پسماند و بخش پسماند و بازیافت مناطق 22 گانه شهرداری شهر تهران در بازه زمانی فروردین و اردیبهشت 1400 گردآوری و به منظور تحلیل دادهها از تحلیل تماتیک استفاده شده است.یافتهها:یافتههای پژوهش حاضر 7 مقوله اصلی از جمله خلاءسیاستگذارانه، فقر دانش تجربی/تئوریک، خلاءآموزشهای مهارتی/شناختی، ضعف عملیاتیسازی و اجرا، تفکر مصرفی به طبیعت، بیارزشانگاری اجتماعی و ائتلافهای رانتی همسود و مقولات فرعی را در بر میگیرند.نتایج: نتایج تحقیق نشان میدهد که مقولات و مضامین استخراج شده بر دو دسته از فقدانها تاکید دارند که مانع فرهنگسازی در این حوزه شده است:دسته اول به مولفههای مرتبط با شهروندان بر میگردد و دسته دوم مقولاتی هستند که از بیرون باعث عدم نهادینهسازی فرهنگ مدیریت پسماند شدهاند.نتایج: نتایج تحقیق نشان میدهد که مقولات و مضامین استخراج شده بر دو دسته از فقدانها تاکید دارند که مانع فرهنگسازی در این حوزه شده است:دسته اول به مولفههای مرتبط با شهروندان بر میگردد و دسته دوم مقولاتی هستند که از بیرون باعث عدم نهادینهسازی فرهنگ مدیریت پسماند شدهاند.
Objective: Increasing population and changing consumption patterns have led to increased consumption it has led to various issues such as waste production in large cities, including Tehran. The issue of municipal wastes and wastes has become so widespread that their territory no longer ends with technical issues and has a deep social and cultural nature. Therefore, the study of waste management culture among the citizens of Tehran has been considered as the main issue of the research.Method: The present study is qualitative and the data were collected using semi-structured in-depth interview technique with the elites of the Waste Management Organization and the Waste and Recycling Department of the 22 districts of Tehran Municipality in the period of April and May 1400 and to analyze the data from Thematic analysis was used.Findings: The findings of the present study are 7 main categories including policy-making vacuum, lack of empirical / theoretical knowledge, skill / cognitive training vacuum, poor operationalization and implementation, consumer thinking towards nature, social devaluation and Rental coalitions include cohesive and sub-categories.Results: The results show that the extracted categories and themes emphasize two categories of deficiencies that have hindered culturalization in this area: the first category refers to the components related to citizens and the second category There are categories that have led to the lack of institutionalization of waste management culture from the outside.
خلاصه ماشینی:
نتايج تحقيق نشان ميدهد که مقولات و مضامين استخراج شده بر دو دسته از فقدان ها تاکيد دارند که مانع فرهنگ سازي در اين حوزه شده است : دسته اول به مولفه هاي مرتبط با شهروندان بر ميگردد و دسته دوم مقولاتي هستند که از بيرون باعث عدم نهادينه سازي فرهنگ مديريت پسماند شده اند.
عموئي (١٣٨٧) در پژوهشي با عنوان «بررسي طرح تفکيک پسماندهاي جامد شهري از مبداء و آثار آن بر مديريت شهري» که در منطقه ٢٢ تهران انجام شده به اين يافته ها دست يافت که نقش آموزش و فرهنگ سازي در افزايش تفکيک و جمع آوري زباله و همچنين توجه به مشارکت شهروندان از عوامل فرهنگي است که ميتواند به رفتارهاي مربوط به تفکيک پسماند جامد شهري کمک شاياني کند.
مشارکت کننده ايي نيز تبليغات و آگاهيبخشي ضعيف شهرداري را به عنوان مانع فرهنگ سازي حوزه پسماند مطرح کرده و ضمن اشاره به زمان بر بودن فرهنگ سازي در بين شهروندان ،اتخاذ سياست هاي يکپارچه ، اصلاح نظام آموزشي و هماهنگي سازماني را مهم ترين دلايل موفقيت کشورهاي توسعه يافته در امر توسعه و ترويج فرهنگ پسماند ميداند و اظهار ميکند: (مرد ٥٤ ساله ، کارشناس پسماند،تحصيلات کارشناسي ارشد) «به نظر ميرسد که واحد روابط عمومي شهرداري تهران در زمينه تبليغات و آگاهي بخش شهروندان از تفکيک زباله عملکرد و دسترسي نداشته و عامل عدم همکاري شهروندان با شهرداري در زمينه تفکيک و جمع آوري زباله گرديده است .