چکیده:
یکی از جریان‌های فکری معاصر، سنت‌گرایی است که در واکنش به روند روبه‌رشد مدرنیته در جهان معاصر پدید آمده است. تفسیر معاصرانه قرآن کریم، از آثار شاخص‌ترین چهره سنت‌گرایی، سید حسین نصر است که در کمال باورمندی به وحیانیت منبع بی‌مانند حکمت خالده، برای احیای دوباره علم مقدس و اتصال معرفت بشری به جهان فرابشری به‌عنوان سنتی فراموش شده در جهان مدرن، بدون تن‌دادن به تجددگرایی پدید آمده است. سرویراستار تفسیر می‌کوشد تا در پرتو تفسیر آیات وحی، آفاق چهارده قرن مجاهدت فکری نوابغ در حوزه‌های مختلف معارف اسلامی که در پرتو التزام به کتاب و سنت، حقایق بسیاری آموخته‌اند و آنها را چونان میراثی گران‌بها به یادگار گذارده‌اند را متناسب با اقتضائات جهان معاصر، فراروی مخاطبان مسلمان و غیرمسلمان قرار دهد. ازآنجاکه برخی مبانی و روش‌های تفسیر معاصرانه قرآن کریم می‌تواند به رأی‌گروی و سطحی‌نگری در برداشت از مفاهیم و مدالیل آیات وحی منجر شود، در این نوشتار کوشش شده است تا با روش کتابخانه‌ای و رویکردی تحلیلی ـ انتقادی، برخی آسیب‌های مبنایی و روشی جلد سوم تفسیر معاصرانه قرآن کریم روشن شود. سنت‌گرایی، عدم وحدت متعالی ادیان، نادیده‌انگاری نقش عقل استدلالی، ازجمله آسیب‌های مبنایی و سطحی‌گرایی در تفسیر قرآن به قرآن، گرایش به تفاسیر عامه در تزاحمات فریقین، تساهل در نقل روایات تفسیری، بهره‌نبردن از منابع معتبر و تخصصی، کم‌توجهی به کاربرد روایات اهل‌بیتb در تفسیر، نامعلوم‌بودن معیار گزینش منابع تفسیری، استفاده محدود از علوم مؤثر در تفسیر، عدم توانمندسازی مخاطب در تشخیص اقوال درست، ارجاع نامناسب، مطالب غیرضروری، حجم محدود و گزینشی تفسیر، عدم وحدت تفسیر و رأی‌گروی از آسیب‌های روشی جلد سوم تفسیر معاصرانه قرآن کریم است
One of the contemporary intellectual currents is traditionalism (perennial philosophy), which has emerged in response to the progress of modernity in the contemporary world. “The Contemporary Interpretation of the Holy Quran (The Study Quran)”, is the work of one of the most prominent proponent of traditionalism, i.e. Seyyed Hossein Nasr, who, with full belief in the divine nature of the perennial philosophy, seeks to revive sacred knowledge and connect human knowledge to the transcendent world as a forgotten tradition in the modern world, without yielding to modernism. The chief editor of the book strives to present, for both Muslim and non-Muslim audiences, in line with the requirements of the contemporary world, the intellectual struggles of scholars in various fields of Islamic sciences over the past fourteen centuries, who have learned many truths through their commitment to the Quran and the Prophetic tradition and have left them as valuable heritage. As some foundational aspects and methodological approaches of “The Contemporary Interpretation of the Holy Quran (The Study Quran)”can lead to personal-speculation and superficial understanding of the concepts and arguments of the revealed verses, this paper aims to shed light on some foundational and methodological flaws of the third volume of “The Contemporary Interpretation of the Holy Quran (The Study Quran)” through a library-based and critical-analytical approach. Traditionalism (perennial philosophy), lack of transcendent unity among religions, disregard for the role of rational reasoning are the some fundamental and superficial flaws in interpreting Quran by Quran and inclination towards Sunni interpretations in the conflicts between Shia and Sunni, overlooking in quoting interpretive narrations, lack of using reliable and specialized sources, neglect of the application of narrations from the Ahl al-Bayt (the Prophet’s Household) in interpretation, uncertainty in selecting interpretive sources, limited use of influential sciences in interpretation, failure to empower the audience in recognizing correct statements, inappropriate referencing, unnecessary contents, limited and selective interpretation volume, lack of unity in interpretation, and ego-speculation are among the methodological flaws of the third volume of “The Contemporary Interpretation of the Holy Quran (The Study Quran)”.
خلاصه ماشینی:
The Study Qurran، اثر سید حسین نصر و شاگردان مسلمان آمریکایی او که اخیراً با عنوان «تفسیر معاصرانه قرآن کریم» به زبان فارسی ترجمه شده است، نخستین تفسیر مستقل قرآن کریم است که برخلاف رویکرد مستشرقان در نفی آثار تفسیری مسلمانان ازجمله اتهامات ایشان به تفسیر طبری، می‌کوشد با بهره‌‌گیری از تفاسیر مفسران نخستین و روش تفسیر قرآن به قرآن و رویکردی عرفانی و سنت‌گرا در تفسیر آیات وحی، در انتقال پیام‌الهی و تبیین فضای فکری مفسران گذشته و زدودن این تصور که مسلمانان فهم متعصبانه و کورکورانه‌ای از متن قرآن داشته‌اند، بکوشد و منبعی برای کسانی باشد که به شناخت قرآن کریم در کلیت آن و یا مضمونی خاص اهتمام دارند.
معمولاً علوم مختلف دارای دو نوع مبنای عام و خاص است؛ اصلِ عدم اجتماع و ارتفاع نقیضین و اصل علیت، مبنای عام تمامی علوم‌اند؛ چنانکه هر علمی یک رشته مبانی مخصوص به خود نیز دارد (اسعدی و همکاران، آسیب‌شناسی جریان‌های تفسیری، 1389: 1/11)؛ در این پژوهش نیز مبانی خاص سنت‌گرایان، پیش فرض‌ها و اصول موضوعه‌ای مانند «وحدت متعالی ادیان» است که جریان فکری سنت‌گرایی و جلد سوم تفسیر معاصرانه قرآن کریم بر پایه آنها استوار شده است.
3. آسیب‌های مبنایی تفسیر معاصرانه قرآن کریم بررسی مبانی انسان‌شناختی، معرفت‌شناختی و دین‌شناختی سنت‌گرایان در جلد سوم تفسیر معاصرانه قرآن کریم که یادآوری سنت را وجهه همت خویش قرار داده است، نشان می‌دهد که سنت‌گرایی فاقد هرگونه ماهیت ایجابی است و صرفاً می‌توان آن را در نسبت سلبی با مفاهیم اصلی مدرنیته نظیر علم مدرن درک کرد.
(
, 
, 
)
