تحلیل ادله قرآنی و فقهی اقدامات پیش دستانه در مقابله با جنگ بیولوژیک مقاله

هدف: پژوهش حاضر تلاش می‌‌کند ادله قرآنی و قواعد فقهی اقدامات پیش دستانه در مقابله با جنگ بیولوژیک را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد تا از رهگذر این بررسی های حکم قرآنی و فقهی این مساله مبرهن گردد. مواد و روش‌‌ها: این پژوهش با روش مطالعات کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است که با مراجعه به متون قرآنی و روایی و علمی اطلاعات لازم به‌‌دست آمده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته‌‌ها: در گذشته بدون بدون داشتن علم و دانش کافی در حوزه پزشکی از عوامل بیولوژیک در برخی جنگ ها استفاده می شد. با پیشرفت علم پزشکی سلاح های نوین و پیشرفته تری ساخته شده است و علیرغم ادعای حمایت از حقوق بشر برخی کشورها از این سلاح ها استفاده می کنند. هرچند انجمن بین المللی سلاحهای میکروبی در سال 1972، معاهده ای را درباره ممنوعیت این سلاح ها به تصویب رساند لکن از جمله نقاط ضعف این معاهده آن است که فقط تولید و نگهداری این سلاح ها را ممنوع کرده است ولی درباره به کارگیری این سلاح ها سخنی به میان نیاورده است. ضعف دیگر آن است که توسعه علوم بیولوژیکی از یک سو منجر به تامین سلامتی و بهداشت بشر می گردد و از سوی دیگر، خود میتواند به ابزاری برای بهره گیری از آن به عنوان جنگ افزار بیولوژیک تبدیل شود. از طرفی تنها یک سوم از کشورهای مورد معاهده نسبت به درخواست بازرسی اعلام موافقت کردند. مجموعه این کاستی ها و عدم تبیین مبانی وادله قرآنی و فقهی اقدامات پیش دستانه در مقابله با جنگ بیولوژیک ضرورت انجام پژوهش حاضر را اقتضاء می نماید. از این رو پرسش فراروی پژوهش حاضر این است که «ادله و مبانی قرآنی و فقهی درباره اقدامات پیش دستانه در مقابله با جنگ بیولوژیک چه اقتضایی دارد؟ فرضیه پژوهش آن است که آیات قرآن کریم از جمله آیه 60 سوره انفال که خداوند متعال می فرماید: « وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّهٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ وَ آخَرینَ مِنْ دُونِهِمْ لا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْ‏ءٍ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ » و آیه شریفه 190 سوره بقره که خداوند متعال می فرماید: «وَ قاتِلُوا فی‏ سَبیلِ اللَّهِ الَّذینَ یُقاتِلُونَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدینَ‏ » و « وَ إِذَا تَوَلَّی سَعَی فِی الْأَرْضِ لِیُفْسِدَ فِیهَا وَ یُهْلِکَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ اللَّهُ لاَ یُحِبُّ الْفَسَادَ»(بقره:205) و «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا ثُبَاتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِیعاً»(نساء:71) و قواعد فقهی همچون حفظ کیان اسلام، قطع ریشه کفر، نفی سبیل، مقابله به مثل، مصلحت و نظریات کارشناسان و پزشکان متخصص مبنی بر آسیب های بی شمار به کارگیری این سلاح ها و لزوم مقابله با آنها و دیگر اصول و ضوابط قرآنی و فقهی مشروعیت اقدامات پیش دستانه در مقابله با جنگ بیولوژیک را به اثبات می رساند. نتیجه‌‌گیری: با استناد به آیات شریفه قرآن کریم و اصول و قواعد فقهی و نظریات کارشناسان و پزشکان متخصص که دارای حجیت شرعی است، وجوب و لزوم طراحی، برنامه ریزی و اقدامات عملیاتی پیش دستانه در مقابله با جنگ بیولوژیک استفاده می شود. در این زمینه پزشکان، متخصصان، کارشناسان و دولت اسلامی وظایف و مسئولیت هایی بر عهده دارند.