چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی ریشه‌های اندیشه شناختی سیاسی منازعه ایران و آمریکا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است. در این راستا، تاثیر عواملی مانند باورهای سیاسی متضاد، ذهنیت سیاسی متفاوت و فرهنگ سیاسی نخبگان در شکل‌گیری منازعه، در قالب اندیشه‌ای واکاوی شده است. سوال اصلی پژوهش این است که ماهیت اندیشه شناختی سیاسی منازعه جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در چیست؟ پژوهش بر این فرضیه استوار است که از سوی ایرانیان، شیطان پنداری و استکبارورزی، ذهنیت منفی تاریخی ناشی از اقدامات خصمانه و از سوی ایالات متحده امریکا، از دست دادن منافع، متحدان، هویت نظام سیاسی، مشکل‌شناسی و دلیل‌شناسی منازعه را تشکیل می‌دهد. چارچوب نظری بحث، براساس نظریه توماس اسپریگنز طراحی شده است و روش بکار گرفته شده در تبیین موضوع، تفسیرگرایی است. خوانش بنیادهای متفاوت اندیشه شناختی سیاسی ایران و آمریکا، تبیین منازعه از منظر ایران با واکاوی اندیشه سیاسی امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای و واکاوی منازعه ایران و آمریکا از منظر آمریکا، با خوانش اصول اندیشه‌ای و رفتار مبتنی بر آن اصول از جانب دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه نسبت به ایران و همچنین دولت‌هایی که در آمریکا قدرت را به دست گرفته‌اند، از جمله مباحث اصلی مورد بحث در این پژوهش هستند. نتایج نشان داد که تمایزات مفهومی، ساختاری و اندیشه شناختی سیاسی، از ایران و آمریکا دو ساختار سیاسی، با ذهنیت متفاوت ساخته، که راه‌حل عبور از الگوی منازعه، تفسیر افق‌های شناختی دو کشور است.
The aim of the present research is to investigate the root of cognitive-political ideology of conflict between Iran and the U.S after the victory of the Islamic revolution. In this regard, the impact of some factors such as opposite political beliefs, different political mentality, and political culture of the elites on the formation of the conflict was investigated within the framework of an ideology. The main research question is, what is the nature of political-cognitive ideology of conflict between the Islamic Republic of Iran and the United States of America? The research is based on the hypothesis that on the part of Iranians, Satanism and arrogance are the historical negative mentality caused by hostile measures, and on the part of the United States, it is the loss of interests, allies, identity of the political system, problematology and etiology of the conflict. The theoretical framework of the discussion is based on the theory of Thomas Spriggans and the applied method is interpretivism. Analyzing the different foundational cognitive-political ideologies of Iran and the United States, explaining the conflict from Iran's perspective by analyzing the political ideologies of Imam Khomeini and Ayatollah Khamenei, and exploring the Iran-US conflict from the perspective of the United States, by analyzing the ideological principles and behavior based on the principles on the part of the two parties Democrats and Republicans in relation to Iran, as well as the administrations that have held power in the United States, are among the main issues of discussion in the research. The results indicated that conceptual, structural, and cognitive-political distinctions have made Iran and the U.S into two political structures with different mentality, and the solution to overcome the conflict pattern is to interpret the cognitive horizons of the two countries.
خلاصه ماشینی:
پیشینه پژوهش پژوهش‌های فراوانی پیرامون رابطه ایران و آمریکا انجام شده است، این پژوهش‌ها بیشتر با تمرکز بر موضوعات رخ داده در روابط بین آمریکا و ایران، نگاشته شده‌اند، به عنوان مثال: در کتاب «ایران و آمریکا، تاریخ یک رابطه» اثر جان قزوینیان (1400)، تاریخ دو کشور از سیصد سال پیش تا به امروز مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است که برای چند قرن، بیشتر از آنکه دولت‌مردان دو کشور روابطی در سطح عالی با همدیگر داشته باشند، مردمان دو کشور با دیده تحسین به هم نگریسته‌اند.
دلیل‌شناسی منازعه از منظر رهبران جمهوری اسلامی ایران منازعه اندیشه شناختی سیاسی نظام جمهوری اسلامی با آمریکا، در این مسائل قابلیت دسته‌بندی دارد: ( ماهیت قدرت بر اساس عقیده و ریشه در تاریخ انقلاب اسلامی دارد (دهشیری، 1385)؛ ( به نفی سبیل براساس عقیده عمل می‌شود (رحمانی، 1382)؛ ( زیر نفوذ قدرت‌های بزرگ نرفتن یک اصل است (بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، 22/11/1397)؛ ( مقاومت در برابر اسرائیل عقیده است، در جهان اسلام این یک عقیده با باورپذیری عام است، که یک‌طرف منازعه جهان اسلام با اسرائیل حتماً آمریکا است (Rashid Khan, 2003: p.
(
, 
, 
)
