چکیده:
رشد روزافزون جمعیت، گسترش فاضلاب‌های صنعتی و شهری و عدم تصفیه صحیح به‌طور قابل‌توجهی منجر به افزایش سطح فلزات سنگین در اکوسیستم خاک گشته است. پیشگیری از اثرات فلزات سنگین بر سلامت اکوسیستم خاک نیازمند انتخاب شاخص‌های زیستی مناسب است. تحقیق حاضر به بررسی تأثیرات فلزات سنگین و پارامترهای محیطی مؤثر خاک روی جنس‌های دمفنریان از بندپایان می‌پردازد. بدین منظور در دو مرحله از ایستگاه‌هایی در محیط پیرامون تصفیه‌خانه‌های فاضلاب صنعتی و شهری چرمشهر، خین‌عرب و پرکندآباد شهرستان مشهد در ایران نمونه‌برداری انجام شد. 28 نمونه خاک که هر نمونه از اختلاط چهار زیر نمونه به دست آمده بودند، از تعداد 14 ایستگاه جمع‌آوری گردیدند. درمجموع 15 جنس از دمفنریان از منطقه مطالعاتی شناسایی شد. تمامی این جنس‌ها برای اولین بار از شهرستان مشهد گزارش شده‌اند. نتایج حاصل از مقایسه غلظت پارامترهای شیمیایی و جنس‌های دمفنریان نشان داد بین آن‌ها همبستگی وجود دارد. تعداد جنس با دو فلز آهن و کروم همبستگی منفی داشت و از بین عناصر دیگر مورد آنالیز، تنها کربن کل دارای همبستگی مثبت و معنی‌داری با تعداد جنس دمفنریان است. نتایج تحلیل تطابق متعارفی نشان داد که واکنش فراوانی هر یک از جنس‌های دمفنریان نسبت به پارامترهای محیطی متفاوت است. بنابراین با وجود اینکه دمفنریان به‌عنوان شاخص‌های زیستی مناسب توصیه می‌گردند، باید به این امر توجه داشت که تنوع زیستی به‌طور متفاوتی به عوامل غیر زیستی محیط پاسخ می‌دهد و این مهم باید در مدیریت اکوسیستمی مد نظر قرار گیرد.
The increasing population, the expansion of industrial and urban wastewater, and the lack of proper treatment have contributed significantly to the supply of heavy metals in the soil ecosystem. The prevention of the effects of heavy metals on the quality and health of the soil ecosystem requires the selection of appropriate bioindicators. Thus, the present study aims to investigate the effects of heavy metals and the effective environmental parameters of the soil on Collembola, at genuslevel. For this purpose, in two stages, soil samples were taken from the stations around Charmshahr industrial wastewater treatment plant and Khin Arab and Parkandabad municipal wastewater treatment plants in Mashhad city, Iran. 28 soil samples, each sample was obtained by mixing four sub-samples, were collected from 14 stations. Statistical analysis was performed using R software. In the studied area, a total of 15 genera of Collembola were identified. All these genera were reported for the first time from Mashhad. The results of comparing the concentration of chemical parameters and the genera richness in Collembola showed that there is a significant correlation between them. The results show that the number of genera has a negative correlation with two metals, iron and chromium, and among the measured elements in soil, only total carbon has a positive correlation with the number of genera (p<0.05). The results of the canonical correspondence analysis showed that the response of the abundance of each Collembola genera to the concentrations of heavy metals and the environmental parameters is different. Thus, even if Collembola is advising as a proper bioindicator, we should mention this fact that the response of the biodiversity to the abiotic parameters in soil is various, which must be deliberated in the ecosystem management.
(
, 
, 
)
