واکاوی دیدگاهها درباره مکان اعتکاف مقاله

اعتکاف اصطلاح و عبادتی شرعی است که بیان حدود و شرایط آن از جمله مکان اعتکاف مستند به نصوص است. بر این اساس برخی از فقیهان اعتکاف را در هر مسجدی هر چند در آن اقامه جماعت نشود جایز دانسته، برخی با استناد به روایات جواز اعتکاف را محدود به مساجد چهارگانه‌‌ای که پیامبر یا وصی‌‌اش در آنها اقامه نماز جماعت کرده‌‌اند، نموده‌ و انجام این عبادت را در غیر مساجد یادشده مشروع نمی‌‌دانند. در مقابل بسیاری از فقیهان انجام این عبادت را به مساجد جامع توسعه داده و انجام آن را در سایر مساجد به قصد رجاء پذیرفته‌‌اند. در این مقاله با رویکرد نظری و روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی ادله دیدگاهها در باره مکان اعتکاف پرداخته و با بررسی روایات و اقوال فقیهان، عدم انحصار اعتکاف به مساجد اربعه و مسجد جامع به معنای مصطلح ثابت شده و مشروعیت انجام آن در مساجدی که اقامه جماعت در آنها صورت می‌‌پذیرد به صورت استدلالی شده است.

Iʿtikaf is a term in Islamic jurisprudence, which refers to a kind of worship the boundaries of which, including its place, are based on religious texts. Accordingly, some jurists believe that iʿtikaf is legitimate in any mosque, even if no congregational prayers are performed in it, but on the other side of the extreme, some have made recourse to hadiths to show that iʿtikaf is permissible only in the four mosques in which the Prophet or his successor performed congregational prayers, arguing that it is illegitimate to perform iʿtikaf in other mosques. In between, there are jurists who argue that this worship can be performed in congregational mosques, although it can be performed in other mosques in hope for a divine reward. In this article, I adopt a theoretical approach and a descriptive method of research to study the grounds of different views about the place of iʿtikaf. I examine the relevant hadiths and remarks by jurists to show that iʿtikaf is not restricted to the four mosques or congregational mosques in the technical meaning of the term, but rather is legitimate in all mosques in which congregational prayers are performed.