چکیده:
از هضت مشروطه به این طرف زنان نقش فعالی در عرصههای سیاسی فرهنگی و اجتماعی ایفا
کردند. همزمان مطبوعات و روزنامهها بهعنوان یکی از ابزارهای مهم اطلاعرسانی و نقش موّئری
که در هضت مشروطه داشتند بهعنوان رکن چهارم مشروطه موردتوجه قرار گرفتند. در این میان
روزنامهنگاران زن نیز با بهرهگیری از این موهبت و ابزار قدرتمند رسانهای, اقدام به درج دیدگاهها
و نظرات و مطالبات خود نمودند. از دوره دوم مجلس شورای ملی تا به سلطنت رسیدن رضاشاه
بهتدریج هفت روزنامه به مدیریت زنان در کشور منتشر شد. هر یک از این روزنامهها گامی موّئر
در جهت رشد دانش و آگاهی زنان برداشتند. نوشتار پیشرو در صدد است باتوجهبه اصول
پژوهشهای تاریخی با روشی توصیفی - تحلیلی مبتنی بر مطالعه و گردآوری دادهها از نشریات و
تحلیل محتوای مقالات دو روزنامه «دانش» و «شکوفه» تاثیر آن دو را در ارتقای سطح دانش و
بینش زنان مورد بررسی قرار دهد.
یافتههای پژوهش نشان داد که گردانندگان این دو روزنامه» با پاییندی بر نهاد خانواده و مبارزه
با مفاسد اخلاقی و خرافات» از طریق درج اخبار مربوط به زنان موفق» مقایسه زنان ایرانی و
خارج از کشورء آموزش خانهداری» ازدواج و تربیت فرزندان» بیان موانع و مشکلات سیاسی و
اجتماعی» ارائه راهکارها و تقویت هویت ملی» حمایت از کالای ایرانی و ایجاد انجمنها و
مدارس بر افزایش دانش و آگاهی سیاسی» فرهنگی و اجتماعی زنان برآمدند.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي پژوهش نشان داد که گردانندگان اين دو روزنامه ، با پايبندي بر نهاد خانواده و مبـارزه با مفاسد اخلاقي و خرافات، از طريق درج اخبار مربوط به زنان موفـق ، مقايسـه زنـان ايرانـي و خارج از کشور، آموزش خانه داري ، ازدواج و تربيت فرزندان، بيان موانـع و مشـکلات سياسـي و اجتماعي ، ارائه راهکارها و تقويت هويت ملي ، حمايـت از کـالاي ايرانـي و ايجـاد انجمـن هـا و مدارس بر افزايش دانش و آگاهي سياسي ، فرهنگي و اجتماعي زنان برآمدند.
مقاله «مطالبات و حقوق سياسي و اجتماعي زنان در گذار از قاجاريه به پهلـوي » تأليف قربانعلي کناررودي نيز ضـمن بررسـي مطالبـات حقـوقي و سياسـي زنـان از دوره قاجاريه به پهلوي ، به ارائه تاريخچه اي از حضور زنان در عرصه هـاي فرهنگـي و از جملـه انتشار دو روزنامه دانش و شکوفه مي پردازد.
دانش ، اولين نشريه اختصاصي فارسي زبان براي زنان بود که از ١٠ رمضان ١٣٢٨ تا ٢٧ رجب ١٣٢٩ در ٣٠ شماره ٨ صفحه اي و بـه مـديريت خـانم دکتـر کحـال دختـر يعقوب جديدالاسلام همداني به صورت هفتگي انتشار مي يافت (الهي ، ١٣٧٣: ٣٢٢) اين روزنامه در اولين شماره خود، روزنامه را اين چنين معرفي مـي کنـد: «روزنامـه اي اسـت اخلاقي .
وي در ذيل عنوان روزنامه شکوفه ، روزنامـه را چنين معرفي مي کند: «روزنامه اي است اخلاقي ، ادبي ، حفظ الصحه اطفـال، بچـه داري ، مسلک مستقيمش تربيت دوشيزگان و تصفيه اخلاق زنان، راجـع بـه مـدارس نسـوان، مقالاتي که مسلک جريده و موافقت داشته باشد، پذيرفته مي شود» (روزنامـه شـکوفه ، سال اول، شماره چهارم: ١).