چکیده:
جایگاه و اهمیت مجالس قانونگذار در حکومت های مردم سالار بگونه ای است که می بایست از آنها تحت عنوان نهادهای اساسی یاد نمود. اهمیت این موضوع در حکومت های مردم سالار اسلامی نظیر ایران نیز همواره مطرح گردیده است. بگونه ای که پس از ورود مفاهیم مدرنی همچون نمایندگی در دوران مشروطیت به جامعه سنتی ایران، فقها و اندیشمندان به تحلیل ماهیت این نهاد نوظهور پرداختند. با توجه به اهمیت این مساله، در این پژوهش بدنبال پاسخ بدین پرسش خواهیم بود که از منظر فقه و حقوق عمومی نمایندگی مجلس در ایران دارای چه ماهیتی می باشد؟ با دقت نظر در ورود و توسعه مفهوم مدرن نمایندگی به ادبیات سیاسی - حقوقی نظام سنتی ایران و تاسیس مجلس قانونگذار و جدال های مختلف جهت مشروعیت بخشی به این مفهوم مدرن در فقه و حقوق عمومی ایران می توان دریافت که این مفهوم ماحصل اندیشه ورزی اندیشمندان و راه حلی از سوی فقها برای بومی سازی نمودن این نهاد نوظهور در نظام فقهی ایران بوده است. هر چند با بررسی هریک از دیدگاه های مطروحه در رابطه با ماهیت نمایندگی می توان دریافت فقها و اندیشمندان بر تطبیق این نهاد نوظهور با وکالت شرعی تاکید داشتند. اما می توان اذعان نمود مفهوم نمایندگی با وجود تشابهی که با عقد وکالت دارد قابل جمع و قیاس با آن نخواهد بود؛ چراکه نمایندگی بعنوان یکی از مفاهیم مدرن حقوق عمومی قواعد و ویژگی های مختص به خود را دارد که با توجه به آنها به هیچ نحو با وکالت مصطلح در فقه منطبق نمی باشد؛ بلکه در نظام فقهی ایران این مفهوم مدرن با همان اوصاف و ویژگی های مختص خود که برگرفته از نظام های غربی است به دلیل عدم تعارض با مبانی و موازین شرعی در قالب اصطلاحات عرفی مورد پذیرش قرار گرفته است.
Legislative assemblies in democratic governments have a special importance which are referred to as fundamental institutions; so that after the introduction of this concept in during the constitutional period, it has attracted the attention of jurists and thinkers. Given the importance of this issue, the question is; what is the position of the parliament in Iran from the perspective of figh and public law? Considering in this area can be found that the dominant approach to the concept of representation of efforts to localize this emerging institution in Iran. However, by examining each of the views expressed in relation to the position of the representative, it can be seen that the scholars and thinkers emphasized on the implementation of this emerging institution on sharia law. But it seems that the concept of representation, despite its similarity with the power of attorney contract, cannot be compared with it. This is because representation, as one of the modern concepts of public law, has its own rules and characteristics, according to which it is by no means logical with the so-called advocacy in figh, but in terms of non-conflict with the principles and norms of Sharia, it has been accepted in the form of customary terms.