چکیده:
در قرآن واژگان قصص، حدیث، نبأ و مثل به معنای داستان به کار رفته و آن عبارت از بخشهایی از ماجراهای واقعی تاریخ است که عبرت آموزی و هدایت بخشی در پی داشته باشد؛ اما اسطوره در قرآن عبارت از داستانهای خرافی زاییده ذهن گذشتگان است. در مقاله حاضر این دو واژه از نظر لغت و قرآن معناشناسی شده است.
خلاصه ماشینی:
"ص. ص مصدر ثلاثی مجرد قص یقص قصا و قصصا و اصل معنای آن قطع و بریدن و اتباع میباشد[1] و در تراجم پارسی به «برگفتن قصه یا از پی کسی فرا شدن» و قصه برداشتن و برپی رفتن معنا شده است و قصص به این خاطر به داستان گفته میشود که سخنی در پی سخن دیگر میآید و قاص (داستانسرا) کسی است که خبری را بعد از خبر دیگر و کلامی را بعد از کلام دیگر بیان میکند[2] و در آیه شریفه آمده: «قالت لاخته قصیه(1) [قصص 11] اتبعی اثره(2) [3].
5) فرق داستان و اسطورههمان طور که دیدیم اساطیر الاولین در قرآن دارای معنی گستردهای است و همیشه از طرف مشرکان و به منظور غیرالهی و ناحق شمردن قرآن و عقاید موجود در آن ابراز میشده است و با توجه به سیاقهای آیات بیان نمودیم که غرض مشرکین انکار دو چیز بوده است: یکی «ما انزال الله» و دیگری «حق بودن بعث و خروج از قبر»؛ لذا مشرکان هرگاه به تکذیب دست مییازیدند، اساطیر الاولین را به کار میبردند؛ یعنی آنها اموری است که دیگران به ناحق و از سابقه ذهنی مردم استفاده کرده و در اذهان آنان القا کردهاند."