چکیده:
یکی از روش‌های بررسی متن، رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف است که در بررسی متن به بافت موقعیتی و گفتمانی آن توجه ویژه، و در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی می‌شود. در این مقاله کوشیده شد تا با رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان به بررسی منظومه‌ی خسرو و شیرین نظامی با محوریّت مناظره‌ی خسرو و فرهاد پرداخته شود. در بررسی متن و در سطح توصیف، با دو نوع موضع‌گیری در قالب مناظره‌ی فرهاد و خسرو مواجه هستیم که از منازعه‌ی بین دو طبقه فرودست و فرادست نشان دارد. در سطح تفسیر، زمینه و بافتار اجتماعی متن حاکی از مدح نهاد دربار است که در نتیجه‌ی آن ایدئولوژی حاکم، بر متن نمایان می‌شود. در سطح تبیین، متن نه در صدد مقابله با ایدئولوژی غالب بلکه در پی مشروعیت دادن به آن است. در نهایت، متن مناسبات قدرت را بازتولید کرده و سعی شده است به تثبیت و تداوم آن همّت گمارد.
One of the methods of examining the text is the approach of Fairclough critical discourse analysis, which take into consideration it's situational and discourse context and examine the text at three levels of description, interpretation and explanation. In this article, an attempt is made to study the versified poem of Khosrow and Shirin of Nezami with a critical discourse analysis approach, focusing on the debate between Khosrow and Farhad. In examining the text and at the level of description, we are faced with two types of stances in the form of Farhad and Khosrow debates, which indicate a conflict between the lower and upper classes. At the level of interpretation, the social context indicates the praise of the court institution, as a result of which the ruling ideology appears on the text. At the level of explanation, the text does not seek to confront the dominant ideology but to legitimize it. Finally, the text has reproduced power relations and has tried to establish and maintain it.
(
, 
, 
)
