چکیده:
ایران سرزمینی با خطر نسبی بالا در برابر زلزله است. لذا مکانیابی نقاط امن دربرابر زلزله که براساس استعدادهای فضایی و غیرفضایی یک سرزمین صورت میگیرد امری اجتناب ناپذیر است. پژوهش حاضر باهدف برنامه ریزی و مکان یابی نقاط امن و مناسب در مقابل زلزله در شهر بابل صورت گرفته است تا حتی الامکان بتوان خسارت های جانی و مالی ناشی از وقوع زلزله را کاهش داد. این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی و میدانی است که اطلاعات آن با استفاده از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی و ابزارهای متعددی چون فیش،پرسشنامه،GPS و غیره اطلاعات گردآوری شده است ،سپس داده ها درمحیط نرم افزاریspss پرداخته شده و در نهایت با استفاده از نرم افزار ARC GIS تجزیه و تحلیل صورت گرفته است.نتایج تحقیق نشان می دهد که نقاطی از شهر بابل که دارای فضاهای باز کافی و در عین حال سازگار با کاربری های اطراف خود دارند، دارای پتانسیل نسبتا بهتری برای استقرار آسیب دیدگان می باشند.با تلفیق لایه های مختلف کاربری های تاثیر گذار، نقشه نهایی فضاهای بهینه جهت احداث پناهگاه های شهری در پنج دسته از بسیار خوب تا بسیار ضعیف تقسیم بندی شده اند. براساس یافته ها برای تعیین امن ترین نقاط، فضاهای سبز و پارک ها ، اراضی بایر، مدارس، دانشگاه ها، زمین های ورزشی بیشترین امتیاز را جهت اسکان موقت کسب کرده اند.
Iran is a land with a relatively high risk of earthquakes. Therefore, locating safe points against earthquakes based on spatial and non-spatial capabilities of a land is inevitable. The current research has been carried out with the aim of planning and locating safe and suitable places against earthquakes in Babol city, so that human and financial losses caused by earthquakes can be reduced as much as possible.This research is based on the practical purpose and on the basis of descriptive-analytical and field nature, the information of which has been collected using library and field methods and various tools such as data sheets, questionnaires, GPS, etc. and finally analyzed using ARC GIS software.The results of the research show that the parts of Babol city that have enough open spaces and at the same time are compatible with the uses around them, have a relatively better potential for settling the victims. By combining different layers of effective uses, the final map of optimal spaces for building urban shelters are divided into five categories from very good to very poor. Based on the findings, to determine the safest places, green spaces and parks, barren lands, schools, universities, sports fields have gained the most points for temporary accommodation.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر باهدف برنامه ریزی و مکان یابی نقاط امن و مناسب در مقابل زلزله در شهر بابل صورت گرفته است تا حتی الامکان بتوان خسارت های جانی و مالی ناشی از وقوع زلزله را کاهش داد.
کریم پور در تحقیق خود در سال (١٣٩٥) این طور بیان داشت «مکان یابی اسکان موقت پس از زلزله "مطالعه موردی شهر اصفهان"» نتایج این مطالعه نشان میدهد مناطق حاشیه زاینده رود که دارای فضاهای باز کافی و در عین حال سازگار با کاربری های اطراف می باشند، دارای پتانسیل نسبتاً بهتری برای استقرار آسیب دیدگان هستند، در مقابل مناطقی مانند بخش های شمالی شهر به جهت عدم وجود کاربریهای امدادی و بیمارستانی و عدم فضای کافی و دارای ارزش برنامه ریزی، دارای کم ترین قابلیت ممکن برای برنامه ریزی اسکان موقت زلزله زدگان می باشند.
یافته های تحقیق : بر اساس مطالعات صورت گرفته در این تحقیق در خصوص معیارهای مکان یابی نقاط امن در مقابله با زلزله ، ابتدا وضع موجود هر یک از معیارها در شهر بابل مورد بررسی قرار گرفته و سپس بر اساس روش مطالعاتی اشاره شده به تحلیل آنها می پردازیم .
جدول ٥-میزان ارزش معیارهای مکان یابی نقاط امن در برابر زلزله شهری در بابل {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (منبع : نگارندگان ١٣٩٩) پس از اینکه مناطق مستعد برای اسکان موقت جمعیت پس از وقوع مخاطره زلزله تعیین شد، سایت های مناسب در این مناطق با توجه به نقشه کاربری اراضی و در نظر گرفتن محدودیتها و پتانسیل ها از جمله معیار های جداول ٣، ٤و٥.
(
, 
, 
)
