چکیده:
زمینه و هدف: اینگلهارت اگرچه روند جهانی تغییرات ارزشی از ارزشهای مادی به فرامادی و کارکردهای خانواده از سنتی به مدرن را پیشبینی کرده اما با طرح نظریۀ «دیوار آتش»، امکان مقاومت در برابر گسترش ارزشهای فرامادی و دفاع از ارزشهای سنتی و دینی را ممکن دانسته است. بر این اساس، هدف این پژوهش نیز تبیین نقش کارکرد دینی خانواده در پیشگیری از نفوذ ارزشهای فرامادی است.روش: روش پژوهش از دیدگاه هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، کمی - پیمایشی است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامۀ محققساخته شامل 36 سوال است که روایی سازه آن 74/ 0 و پایایی آن 92/ 0 برآورد شد. جامعۀ آماری پژوهش، تعداد 173264 نفر از زنان ساکن شهر گنبدکاووس با قومیت ترکمن در سال 1400 است که به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای و به کمک فرمول تعیین حجم نمونه، 400 نفر از آنها بهعنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیهوتحلیل دادهها از مدلسازی معادلات ساختاری و نرمافزار Amos استفاده شد و فرضیههای پژوهش با شاخصهای بارعاملی، آماره تی و سطح معناداری مورد قضاوت قرار گرفتند.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که میزان نفوذ ارزشهای فرامادی در میان زنان مورد مطالعه به میزان 23/ 35 درصد و کارکردهای دینی خانواده به میزان 35/ 68 درصد است.نتیجهگیری: با اتکا بر نظریۀ دیوار آتش و ضرورت دفاع از ارزشهای سنتی - دینی، فرضیۀ پژوهش مورد تایید قرار گرفت و مشخص شد که کارکردهای دینی خانواده به میزان 63 درصد در پیشگیری از نفوذ ارزشهای فرامادی تاثیرگذار بوده است.
AbstractBackground and Aim: Although Inglehart has predicted the global trend of value changes from material to metamaterial values and family function from traditional to modern, However, by design the "firewall" theory, it is possible to resist the spread of metamaterial values and to defend traditional and religious values. Accordingly, the purpose of this study is to explain the role of religious function of the family in preventing the influence of metamaterial values.Method: The research method is applied from the point of view of purpose and quantitative-survey in nature. Data collection tool was a researcher-made questionnaire consisting of 36 questions with construct validity of 0.74 and reliability of 0.92. The statistical population of the study is 173264 women living in Gonbad Kavous city with Turkmen ethnicity in 1400, which was done by multi-stage cluster sampling method and using the sample size determination formula; 400 women were selected as a sample. Structural equation modeling and Amos software were used to analyze the data and the research hypotheses were judged by factor-load indices, t-statistics and significance level.findings: The findings showed that the influence of metamaterial values among the women studied was 35.23% and the religious function of the family was 68.35%.Conclusion: Relying on the theory of firewall and the need to defend traditional-religious values, the research hypothesis was confirmed and showed that The religious functions of the family have been 63% effective in preventing the influence of metamaterial values.
خلاصه ماشینی:
با توجه به آنچه بیان شد، سؤال اصلی ایـن پـژوهش آن است کـه کارکردهـای دینـی خـانواده تـا چـه انـدازه در پیشـگیری از نفـوذ ارزش هـای فرامادی در میان زنان تأثیرگذار بـوده اسـت ؟ عـلاوه بـر ایـن ، اهـداف پـژوهش حاضـر نیـز عبارت اند از: - تعیین میزان کارکرد فرزندآوری زنـان و نقـش آن در پیشـگیری از نفـوذ ارزش هـای فرامادی؛ - تعیین میزان کارکرد جامعه پذیری خانواده و نقش آن در پیشگیری از نفوذ ارزش های فرامادی؛ - تعیـین میــزان کـارکرد رفــع نیــاز جنسـی خــانواده و نقـش آن در پیشــگیری از نفــوذ ارزش های فرامادی؛ - تعیین میزان کارکرد پرورش دینی و اخلاقی خانواده و نقش آن در پیشگیری از نفـوذ ارزش های فرامادی.
نقـش ایـن کارکردهـا در پیشگیری از ارزش های فرامادی در جامعۀ ایرانـی - اسـلامی بـا جوامـع غربـی تفـاوت هـای آشکاری دارد؛ برای مثال درحالیکه فرایندهایی چون نسبیت گرایـی در ارزش هـا و تـرویج فرهنگ تنوع طلبی در کشورهای غربی موجب میل به هوس رانی و گسترش روابط نامشروع خارج از خانواده شده و این وضعیت ، مخـدوش شـدن روابـط زناشـویی، سسـت شـدن بنیـاد خـانواده و بـه خطـر افتـادن سرنوشـت فرزنـدان را در پـی داشـته اسـت (شـریفیزارچـی و رضوانی، ١٣٩٩، ٥٤)؛ در جامعۀ اسلامی، ارضای مشروع غریزة جنسی و کـاهش انحرافـات جنسی، یکی از کارکردهای اساسی خانواده است .
با توجه به آماره تی بزرگ تر از ٣/٢٩، سطح معناداری (٠/٠٠١) و بارعاملی قابل قبول ، فرضیۀ فرعی چهارم پژوهش تأیید میشـود و مـیتـوان مـدعی شـد کـه کارکرد پروش دینی و اخلاقی خانواده قوم ترکمن به میـزان ٠/٦٧ درصـد در پیشـگیری از نفوذ ارزش های فرامادی تأثیرگذار است (جدول ٦ و شکل ٤).