چکیده:
زمینه و هدف: فرمالیسم یکی از مکتبهای نقد ادبی است که به صورت و فرم اثر ادبی توجه دارد و در پیدایی نظریه ساختارگرایی، نقش عمده ای داشته است. بهترین حوزه جهت نظریه های فرمالیستی و ساختارگرایی، قصه های عامیانه، فولکوریک و بومی است. بنا بر دیدگاه فرمالیستی همه این قصه ها ضمن داشتن پرسوناژهای متغیر، خویشکاری، کارکرد و کنشهای محدود و مشخصی دارند. منظومۀ ویس و رامین نیز ژانر عاشقانه ای با پرسوناژهای متغیر و کنشهای مشخص است. در این مقاله سعی بر این است که نقشمایه های داستان ویس و رامین، بر اساس الگوی ساختاری ولادیمیر پراپ مورد بررسی قرار گیرد تا از این رهگذر به همسانی کنشهای شخصیتهای داستانهای عاشقانه، در صورتهای مختلف داستان پی برد. روش مطالعه: روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات به طریق مطالعه، فیشبرداری و نمونه برداری از اسناد و مدارک کتابخانه ای و بانکهای اطلاعاتی است. یافته ها: منظومۀ ویس و رامین ده تعلیق، سه نقطۀ اوج و هفده کارکرد دارد. شخصیتها به دو دستۀ اصلی و فرعی تقسیم میشوند که ویس و رامین در زمرۀ شخصیتهای اصلی و موبد، شیرو، دایه، ویرو، زرد و گل جزو شخصیتهای فرعی به شمار میروند. از زاویۀ تقسیم‌بندی پراپ، هفت نقشمایه در این منظومه وجود دارد که در دو گروه شخصیتهای کنشگر و کنش‌پذیر، تقسیم میشوند. ویس و رامین، در زمرۀ کنشگران فاعلی، و موبد و گل جزو کنشگران مفعولی، قربانی و بهره ور به شمار میروند. نتیجه گیری: بر اساس الگوی ساختارگرایی ولادیمیر پراپ، میتوان به این نتیجه رسید که در داستانهای غنایی هم با وجود صورتهای مختلف و تعدد شخصیتها، خویشکاری، کارکرد و کنشها محدود و مشخص هستند.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: Formalism is one of the schools of literary criticism that pays attention to the form of the literary work and played a major role in the creation of the theory of structuralism. The best field for formalist theories and structuralism is folk, folkloric and indigenous stories. According to the formalist point of view, all of these stories, while having variable characters, have specific and specific functions and actions. Weiss and Ramin's poem is also a romantic genre with variable characters and specific actions. In this article, an attempt is made to examine the motifs of Weiss and Ramin's story, based on Vladimir Propp's structural model, in order to understand the similarity of the actions of the characters of romantic stories in different forms of the story.
METHODOLOGY: The research method in this article is descriptive-analytical and gathering information through studying, scanning and sampling library documents and databases.
FINDINGS: Weiss and Ramin's system has ten suspensions, three climaxes and seventeen functions. The characters are divided into main and secondary categories, where Weiss and Ramin are among the main characters and Mobed, Shiro, Daye, Viro, Zard and Gol are among the secondary characters. From the perspective of prop division, there are seven roles in this system, which are divided into two groups of active and passive characters. Weiss and Ramin are among active actors, and Mobed and Gol are among passive, victim and productive actors.
CONCLUSION: Based on Vladimir Propp's model of structuralism, it can be concluded that in lyrical stories, even with the existence of different forms and multiplicity of characters, self-work, function and actions are limited and specific.
(
, 
, 
)
