چکیده:
مقاله حاضر به معرفی سامانه‌ای با عنوان سایه‌نما می‌پردازد. ایدۀ کلی این سامانه که در زمینه استعاره برای زبان فارسی است برای نخستین بار طرح و پیاده‌سازی می‌شود. سایه‌نما با هدف کمک به درک استعاره به صورت خودکار، عملیات یافتن ویژگی‌های معنایی مشترک بین دو واژه‌ای که در بافت استعاری حضور دارند انجام می‌دهد. فرایند کلی سایه‌نما بدین ترتیب است که نخست ویژگی‌های معنایی مشترک بر اساس اطلاعات نقطه‌ای مشترک در هم‌رخدادی مرتبه دوم استخراج و در پی آن صفاتی معرفی می‌شوند تا بتوانند این نوع ویژگی‌ها را توصیف کنند. کاربرد این روش در سامانه‌های درک متن و به خصوص درک استعاره به صورت خودکار، کارایی سامانه را به طور قابل توجهی بهبود می‌دهد.
This paper introduces a system named “Sayeh-nama”. The overall idea is that such system is implemented for the first time in the field of metaphor for Persian. Sayeh-nama, with the purpose of helping the automatic understanding of metaphors, finds the shared semantic features of two terms in the metaphorical contexts. The overall process of this system consists of two phases. Firstly, the shared semantic features are extracted based on the second-order co-occurrence point-wise mutual information and then a number of adjectives are offered to describe these features. This method improves the performance of the system significantly in the systems of texts understanding, especially automatic understanding of the metaphors.
خلاصه ماشینی:
«سايه نما»: سامانه درک استعاره با استفاده از ويژگي هاي معنايي مشترک بين دو واژه موجود در بافت استعاري ١ هادي عبدي قويدل ٢ افشين رحيمي ٣ پروانه خسرويزاده چکيده مقاله حاضر به معرفي سامانه اي با عنوان سايه نما مي پردازد.
سايه نما با هدف کمک به درک استعاره به صورت خودکار، عمليات يافتن ويژگي هاي معنايي مشترک بين دو واژه اي که در بافت استعاري حضور دارند انجام مي دهد.
فرايند کلي سايه نما بدين ترتيب است که نخست ويژگي - هاي معنايي مشترک بر اساس اطلاعات نقطه اي مشترک در هم رخدادي مرتبه دوم استخراج و در پي آن صفاتي معرفي مي شوند تا بتوانند اين نوع ويژگي ها را توصيف کنند.
واژههاي کليدي: سامانه سايه نما، ويژگي هاي معنايي ، اطلاعات نقطه اي، هم رخدادي مرتبه دوم ١- مقدمه مکالمات روزمره ما آکنده از مفاهيم پيچيدهاي به نام استعاره است که بشر به طور خلاقانه در ارتباطات خود از آن استفاده مي کند.
اين پژوهش بر اساس روش اطلاعات نقطه اي مشترک در هم رخدادي مرتبه دوم بر روي پيکره همشهري انجام گرفته و منجر به تشکيل سامانه درک استعاره به نام «سايه نما» شده است .
در پژوهش هاي جنتنر١(١٩٨٣) مطرح شده است که اين روش براي درک مفاهيم استعاري جديد به کار نمي رود بلکه در صورتي که مفهوم استعاري به دفعات مکرر به کار برده شود مفهوم مبدا مي تواند به عنوان نماينده طبقه ٢ مفاهيم با مشخصه معنايي مطرح گردد.
(
, 
, 
)
