چکیده:
در دنیای امروز، برنامه ریزی توسعه ملی به طور کلی و برنامه ریزی توسعه روستایی به طور اخص، از ضروریات سرزمین های مختلف به شمار می رود. در این چارچوب شکل دهی و نظم بخشی به عرصه های مکانی و فضایی در واقع از آغاز زندگی بشر و از زمان بهره گیری از منابع طبیعی پیوسته در مقیاس مفهومی متفاوت مطرح بوده است. در این ارتباط هر چه سطح فرهنگ بالاتر رفت، شکل عمومی سازماندهی و انتظام محیط و ابزار و دانش گروههای انسانی پیشرفته تر شده است. رشد و گسترش گردشگری به شیوه امروزی از جمله پدیده های مهم اواخر قرن بیستم است و نواحی روستایی و کوهستانی از مهمترین عرصه های هستند که در زمینه گردشگری و فعالیت های وابسته به آن مورد توجه قرار گرفته اند. بسیاری از برنامه ریزان و سیاستگذاران توسعه از فعالیت گردشگری به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار یاد می کنند و در این راستا می کوشند، با شناسایی مزیت ها و محدودیت های روستایی و امکان سنجی فعالیت گردشگری در این گونه محیط ها و نیز برنامه ریزی اصولی و مناسب،نقش موثری در تنوع بخشی به اقتصاد روستایی و توسعه ملی بر عهده بگیرند.
خلاصه ماشینی:
با اين وجود اگر گردشگري روستايي به نحو مناسبي برنامه ريزي و مديريت شود ميتواند خالق يا محرک فرايند توسعه يافتگي براي حصول به پايداري توسعه در نواحي روستايي و نيز پايداري جوامع محلي در کليه زير شاخصه هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و همچنين فعاليت گردشگري به طور کلي به حساب ميآيد.
علي رغم اين موضوع ، گردشگري روستايي فعاليتي پيچيده است که با ديگر بخش - هاي جامعه و اقتصاد ارتباط دارد؛ بدينسان آثار و پيامدهاي مختلف گردشگري ميبايد در فرآيند برنامه ريزي به دقت مورد مطاله قرار گيرد تا از عوامل منفي جلوگيري شود و تأثيرات مثبت عوامل اقتصادي و اجتماعي و محيطي مرتبط با آن افزايش يابد.
در اين راستا گردشگري روستايي نيز جزئي از صنعت گردشگري به حساب ميآيد که ميتواند نقش عمده ايي در توانمندسازي مردم محلي و تنوع بخشي به رشد اقتصادي و نيز خلق فرصت هاي شغلي جديد در ارتباط تنگاتنگ با ساير بخشهاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و زيست محيطي ايفا کند تحقيقات پيشين در زمينه بررسي گردشگري روستايي و نقش آن در فرآيند توسعه روستايي و اثار برجاي مانده در روستاهاي کشور ما تحقيقات متعددي صورت گرفته است که در ادامه به نتايج تعدادي از اين تحقيقات اشاره ميشود.
قهرماني در مطالعه نقش گردشگري در توسعه روستايي در دره کن و سولقان شهرستان تهران به اين نتيجه رسيد که گردشگري اثرات مثبت چنداني بر اقتصاد روستاها و محيط زيست آن منطقه نداشته است ، اگرچه توسعه اقتصادي در روستاهاي منطقه به جهت احداث راه بسيار پرهزينه و در عين حال درجه يک که به جهت وجود امامزاده داوود يا قطب توريستي منطقه احداث شده غيرقابل انکار است ، اما از لحاظ اجتماعي اثرات خوبي از جمله بهبود وضعيت بهداشت ، آموزش ، تعامل بيشتر با نواحي همجوار، کاهش مهاجرت و ...