چکیده:
با اینکه شیعیان بزرگ‌ترین گروه جمعیتی عراق را تشکیل می‌دهند، به دلیل سیاست‌های تمرکزگرایانه حزب بعث در انزوا و محرومیت بودند. رخداد انقلاب اسلامی ایران تأثیری عمیق در شیعیان عراق بر جای گذاشت؛ و سبب ایجاد سازمان‌های مخالف و انقلابی شیعه در برابر رژیم بعث گردید؛ هر چند این تهدید از سوی حزب بعث، سیاست های ضدشیعی بعث را شدت داد، اما گفتمان شیعی عراق در سال 1979 توانست با تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران فعال شوند. پژوهش حاضر با روش توصیفی –تحلیلی درپی پاسخ‌گویی به این پرسش است که چگونه قدرت سیاسی شیعیان عراق با تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران، دچار دگردیسی شده است؟ فرضیه‌ای که مقاله حاضر از معبر آن به مسأله می‌پردازد این است که «جنبش شیعی در عراق با الهام از انقلاب اسلامی ایران توانست گفتمان جدیدی را ایجاد کند که منجر به دگردیسی قدرت در عراق شد». یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که جنبش شیعی عراق برای خروج از انزوا و تأثیرگذاری در سه مرحله انقلاب 1958، شکست کودتای حزب بعث (1963) و انتفاضه صفر 1977 پدیدار شد؛ اما شکل گیری گفتمان نوین شیعی عراق با تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران از طریق فعال شدن پایگاه روحانیت شیعی و گروه های مخالف بود.
Although Shiites make up Iraq's largest demographic group, they have been isolated and excluded by the Ba'athist's centralist policies. The event of the Islamic Revolution of Iran had a profound effect on the Shiites of Iraq; And led to the creation of Shiite opposition and revolutionary organizations against the Ba'athist regime; Although this threat from the Ba'ath party intensified Ba'athist anti-Shiite policies, the Iraqi Shiite discourse in 1979 was able to be activated by the influence of the Iranian Islamic Revolution. The present study uses a descriptive-analytical method to answer the question of how the political power of the Iraqi Shiites has been transformed by the influence of the Islamic Revolution of Iran? The hypothesis that this article addresses is that "the Shiite movement in Iraq, inspired by the Islamic Revolution of Iran, was able to create a new discourse that led to the transformation of power in Iraq." The findings of the study indicate that the Iraqi Shiite movement emerged to break out of isolation and influence the three phases of the 1958 revolution, the defeat of the Ba'athist coup (1963) and the 1977 zero intifada; But the formation of the new Iraqi Shiite discourse was influenced by the Islamic Revolution of Iran through the activation of the Shiite clergy base and opposition groups.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی در پی پاسخ گویی به این پرسش است که چگونه قدرت سیاسی شیعیان عراق با تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران دچار دگردیسی شده است؟ فرضیه ای که مقاله حاضر از معبر آن به مساله می پردازد این است که جنبش شیعی در عراق با الهام از انقلاب اسلامی ایران توانست گفتمان جدیدی را ایجاد کند که منجر به دگردیسی قدرت در عراق شده یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که جنبش شیعی عراق برای خروج از انزوا و تأثیر گذاری در سه مرحله انقلاب ۱۹۵۸ شکست کودتای حزب بعث (۱۹۶۳) و انتفاضه صفر ۱۹۷۷ پدیدار شده اما شکل گیری گفتمان نوین شیعی عراق با تأثیر پذیری از انقلاب اسلامی ایران از طریق فعال شدن پایگاه روحانیت شیعی و گروه های مخالف بود.
با توجه به این که اکثریت شیعه در عراق کمترین سهم را در ساختار سیاسی عراق داشتند، پیروزی انقلاب اسلامی ایران تأثیری عمیق و سریع در میان آنان بر جای گذاشت و سازمان های انقلابی شیعه به تهدیدی جدی برای رژیم بعث تبدیل شده اند (رضایی، ١٣٩٠: ٣٠).
مرحله سوم جنبش شیعی عراق ، از انتفاضه صفر ١٩٧٧ آغاز شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در انتفاضه رجب ١٩٧٩ به اوج خود رسید؛ که با اعدام آیت الله سید محمد باقر صدر و برخی از اعضای حزب الدعوه و خواهرش بنت الهدی در ٨ آوریل ١٩٨٠ همراه بود.
جریان شیعی عراق ، حتی قبل از وقوع انقلاب اسلامی ایران برای خروج از انزوا و محرومیت ، مشی اسلام سیاسی را دنبال کرده بودند و سیاست های حزب بعث در تشدید آن بسیار تأثیر گذار بود.
(
, 
, 
)
