چکیده:
وهابیت با اهلسنت در بحث مکانداشتن پروردگار، اختلاف دیدگاه دارند. وهابیت، خداوند را بالای آسمانها و بالاتر از تمام مخلوقات میدانند؛ اما اهلسنت معتقدند خداوند، جهت و مکان ندارد. به باور وهابیت، حدیث جاریه، وجود خداوند را در آسمان، تایید میکند درحالی که اهلسنت، این روایت را قابلتاویل یا متعارض با آیاتی از قرآن میدانند که نفی مکان از خداوند مینمایند و همچنین متعارض با روایات گوناگونی مانند روایت ابوهریره در صحیح مسلم و روایت عنق راحله میدانند. علاوه بر اینکه متن، دارای اضطراب است؛ زیرا این ماجرا در دیگر روایات با عباراتی مانند شهادت به وجود الله و سوال از کیستی پروردگار آمده است نه پرسش از مکان پروردگار و شهادت به وجود الله با قرائن، سازگاری دارد. افزون بر گذشته، وهابیت برای استناد به این روایت، چارهای جز تاویل در دو جای متن روایت ندارند. درحالی که از اساس، منکر هرگونه تاویل هستند. نسبیبودن علو با توجه به کرویبودن زمین نیز دلیل دیگری بر ردّ اعتقاد به وجود پروردگار در آسمان است.
Wahhabism disagree with the Sunni on whether the God has a specific palace or not? The Wahhabi maintains that the God has a special place of the sky and is above all of the creatures, but the Sunni mainstream believe that there is no direction and place for God. The Wahhabism claim that the Jariyyah Hadith proves their ideas, and the God is above on the sky. While the Sunni mainstream believe that this narration can be interpreted according to the narrations that negate the place for God. Also, we have other narrations that disprove the Wahhabi claim like the Abu Hurairah's narrations and Onogh Raheleh's narration. since these narrations are in contrast with the Jariyyeh Hadith and contradict with God's placement. Furthermore, there is some turmoil in the Jariyyeh's text. There are some other narrations that instead of talking about the place of God, speaks of confessing to the existence of God. It seems that this interpretation is much more logical. Finally, the earth is round. therefore, the highness is relative, and we can not say where is the high above in the sky.
خلاصه ماشینی:
به باور وهابیت ، حدیث جاریه ، وجود خداوند را در آسمان ، تأیید میکند درحالی که اهل سنت ، این روایت را قابل تأویل یا متعارض با آیـاتی از قـرآن میدانند که نفی مکان از خداوند می نمایند و همچنـین متعـارض بـا روایـات گونـاگونی مانند روایت ابوهریره در صحیح مسلم و روایت عنـق راحلـه می داننـد.
عـلاوه بـر اینکـه متن ، دارای اضطراب است ؛ زیرا این ماجرا در دیگر روایات با عباراتی مانند شـهادت بـه ِوجود الله و سؤال از کیستی پروردگار آمده است نه پرسش از مکان پروردگـار و شـهادت ِبه وجود الله با قرائن ، سازگاری دارد.
علوّ خداوند بر عرش از دیدگاه اهل سنت و وهابیت اهل سنت ، معتقدند خداوند متعال ، نامحدود است و از هر گونه جزء یـا عضوداشـتن ، مبـّرا ِ است و هیچ یک از جهات شش گانه خداوند را دربر نمیگیرد؛١ بنابراین اهل سنت به وجـود خداوند در بالای آسمان ها باور نداشته و نصوصی را کـه در ایـن زمینـه وجـود دارد، تأویـل 1 ١.
١ همچنـین معتقدنـد تمـامی آیات قرآن و احادیث رسول اکرم ص و کلمات صحابه این باور را تأییـد میکنـد؛٢ بنـابراین اگر کسی معتقد به علوّ ذاتی پروردگار نباشد؛ یعنی یا خداوند را در همه جـا بدانـد یـا معتقـد باشد، خداوند مکان ندارد از دایره اهل سنت ، خارج شـده و نظـرش بـا دیـدگاه اهـل سـنت ، 3 مغایرت دارد.
این حدیث ، هم به لحاظ الفاظ و هم به لحاظ محتوا بـا اختلافـات بسـیاری نقـل شـده است ؛ اما آنچه در موضوع وجود پروردگار در آسمان مورد استناد سلفیت و وهابیـت اسـت ، این روایت است که مسلم بن حجّاج نیشـابوری بـه نقـل از معاویـة بـن الحَکَـم السـلمی در کتاب صحیح خود آورده است .