بررسی نحوه تعامل کاربر و فضاهای نیمه‌باز در واحد‌های مسکونی معاصر مقاله

بیان مساله: تقش فضاهای نیمه‌باز در زندگی شهری انسان معاصر بر کسی پوشیده نیست. این فضاها علاوه بر عملکرد های زیست محیطی و اقلیمی رسالت مهمی در ایجاد ارتباط انسان با طبیعت و کاهش استرس‌های محیطی ایفا می کنند. بهینگی در طراحی این فضاها به گونه ای که امکان تعامل حداکثری کاربر و فضا برقرار شود از جمله مواردی است که در برنامه ریزی جهت این دست از فضا اهمیت ویژه ای دارند. در بدنه شهرها بسیار مشاهده شده است که فضاهای نیمه‌باز یک ساختمان در عین داشتن خصوصیات کالبدی یکسان، پویایی و زیست پذیری متفاوتی را از خود نشان می دهند. می توان علت این تفاوت را در آن دانست که به منظور تعامل پذیری، علاوه بر محیط، کاربر و ویژگی‌های شخصیتی او نیز در این فرآیند دخیل می باشند. لذا در زمینه طراحی به عنوان یک فرآیند پیش از اشغال می بایست به علت عدم شناخت دقیق از کاربر و نحوه اشغال فضا توسط او، باید به پیش بینی و بهینه سازی عوامل مرتبط با کالبد به صورت ساختاری و غیر ساختاری به عنوان متغیر های در دسترس اتکا نمود. در این راستا در این پژوهش بررسی میگردد که در طراحی فضاهای نیمه‌باز مسکونی این عوامل و شاخص‌های سازنده آنها تا چه اندازه و به چه صورت در رابطه متعامل با کاربر نهایی تا کنون توانسته اند نقش پررنگ تری را ایفا نمایند.سوال تحقیق: میزان تعامل کاربر نهایی و فضاهای نیمه‌باز در واحد های مسکونی بر اساس چیدمان فضایی آنها چگونه است؟چه مولفه‌هایی بیشترین تاثیر را در تعامل کاربر نهایی با فضاهای نیمه‌باز ایجاد نماید؟اهداف تحقیق: دستیابی به راهکاری جهت بررسی تعامل پذیری فضاهای نیمه‌باز مسکونی معاصر در راستای کمک به ارتقای راندمان فضا در طراحی فضاهای نیمه‌باز.روش تحقیق: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بوده که به روش کمی صورت گرفته است و رویکرد حاکم بر تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی است و ابزار تحقیق از نوع برداشت میدانی و مصاحبه و تحلیل داده‌های آن نیز به وسیله تکنیک نحو فضا و نرم افزار Depth Map و آنالیز داده‌ها از طریق بررسی ضریب همبستگی به وسیله نرم افزار Spss انجام شده است.مهم‌ترین یافته ‌ها و نتیجه ‌گیری تحقیق: در نهایت نتایج پژوهش حاکی از آن است که ویژگی‌های ساختاری بیش از ویژگی‌های غیر ساختاری در تعامل پذیری فضاهای نیمه‌باز مسکونی تاثیر گذارده اند. در میان این ویژگی‌ها شاخص اتصال در میزان تعاملات و شاخص همپیوندی در شدت و نوع این تعاملات بیشترین تاثیر را داشته اند. شاخص عمق متوسط نیز هم با میزان و هم شدت تعاملات ارتباط خطی معکوس دارد. علاوه بر شاخص‌های ساختاری، مولفه‌هایی همچون شیوه تملک، متراژ ، نسبت فضای نیمه‌باز به زیربنا، سرانه فضای نیمه‌باز در تعامل پذیری فضاهای نیمه‌باز موثر بوده اند. همچنین در یافته‌های این پژوهش مشخص شده است در صورتی که کاربر نهایی به حدی در ویژگی‌های کالبدی مداخله نماید که بتواند بر ویژگی‌های ساختاری فضا تاثیر بگذارد، تعاملات او با فضای نیمه‌باز به حداکثر می رسد.

Research Problem: It is a few decades since lack of semi-open spaces have assumed importance in the housing, driving mankind to revise many conventional procedures in architectural design and construction. The role of semi-open spaces in the modern life is not hidden from anyone. This is the modern world's only chance to make closed spaces connected to the open spaces beyond the walls. In addition to environmental and climatic functions, these spaces play an important role in connecting humans with nature and reducing environmental stress. In order to gain the maximum user-space interaction, semi-open spaces must be design in an optimum level. This level of design take a deep vision about how these spaces work and what people are expect about them. In the body of cities, it has been observed that the semi-open spaces of a building, while having the same physical characteristics, show different dynamics and livability. The reason for this difference can be finding in the component of interaction. In order to be interactive, the user and his personality traits, in addition to the environment are also involved in this process. Therefore, in the field of design as a pre-occupation process, due to the lack of accurate knowledge of the end user and how he occupies space, it is necessary to predict and optimize the factors which are related to the space as variables which are Available and can relied on. In this regard, this study is investigating factors and their constructive indicators in semi-open spaces which have been able to play a more prominent role in the interaction with the final user.Research Question: What is the relationship between the interaction of the final user and semi-open spaces structure in residential units based on space syntax theory?Which components have major impact on final-user interaction with semi-open spaces?Research Method: This research has been done by examining case studies through field study and interview and its data has been analyzed by spatial syntax technique and Space syntax software and data analysis by examining the correlation coefficient by Spss software.The Most Important Results and Conclusion: Finally, the results indicate that structural features have more affect than non-structural features in the interaction of semi-open residential spaces. Among these features, the connection index had the most impact on the amount of interactions while the correlation index on the intensity and type of these interactions. The average depth index is also inversely related to both the amount and intensity of interactions.In addition to structural indicators, components such as acquisition method, area, ratio of semi-open space to area, per capita semi-open space have been effective in the interaction of semi-open spaces. The findings of this study also show that if the final user intervenes in the physical features to the extent that it can affect the structural features of the space, his interactions with the semi-open space will be maximized.