چکیده:
منظر را تلاقی تاریخ و جغرافیا دانستند. منظر از مکان فراتر رفته و ترکیبی است از آنچه دیده میشود و آن چیزی که امکان تفسیر از آن وجود دارد. در منظر مکان صرفاً کالبد محض نبوده و دارای معنا و هویتی میشود که مختص به آن است. به عبارت دیگر، هر عنصر معماری میتواند علاوهبر مشخصات فیزیکی و ظاهری و موقعیتی، روایت، تاریخ و فلسفۀ وجودی خاصی داشته باشد که قرار دادن این مفاهیم در کنار یکدیگر روایت منظرین آن عنصر را ایجاد میکند. روایتهای منظرین میتواند جذابیت یک جاذبه را برای بینندگان و بازدیدکنندگان چند برابر کند و اساساً این روایتها و داستانهاست که در خاطرۀ بازدیدکننده باقی میماند و او را به تکرار تجربه و یا تعریف آن برای دیگران ترغیب میکند. این در حالی است که بسیاری از عناصر معماری که در شهرهای قدیم ایرانی وجود داشتند، به مرور زمان و با توجه به پیشرفت تکنولوژی، تغییر سبک زندگی و دلایل دیگر کارکرد خود را از دست دادند و در بهترین شرایط در حال حاضر بهعنوان یک جاذبۀ گردشگری مورد بازدید گردشگران قرار میگیرند (در موارد زیادی این مکانها به دلیل عدم استفاده، تخریب شده یا در معرض تخریب قرار دارند). در برخی موارد نیز این عناصر معماری بازسازی شده و با کارکردهای متفاوت مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاند. بهعنوان مثال کاروانسرایی که به هتل تبدیل شده یا حمام عمومی که بهعنوان یک رستوران یا آبانباری که سقف آن برای زورخانه بازسازی شده است. در برخی از این بازسازیها هویت و روایت اصلی عنصر کنار گذاشته شده و سعی میشود با استفاده از موقعیت و ویژگیهای فیزیکی در دسترس، امکان استفادۀ مجدد از بنا برای بازدیدکنندگان فراهم شود. تغییر کاربری مکان از چند جهت قابل بررسی و مطالعه است. مهمترین مزیت آن علاوهبر امکان استفاده از یک موقعیت مکانی تاریخی، جلوگیری از تخریب و نابودی فضای معماری آن است. بازسازی و استفاده باعث میشود ساختار فیزیکی باقی مانده و در دورههای بعدی نیز قابلیت بازدید و بهرهبرداری داشته باشد. از طرفی این مسئله باعث میشود هویت و روایت اصلی تحتالشعاع قرار گرفته و به مرور زمان بهطور کامل ازبین رفته و رو فراموشی نهد. در واقع اگر این بازسازی صرفاً به ساختار فیزیکی توجه شود، هویت و روایتهای آن جدا شده و از بین میرود. بهخصوص اگر کاربری جدید باعث شود برخی از ویژگیهای معماری نیز تغییر اساسی داشته باشد. به بیان دیگر استفاده از مکانهای تاریخی و عناصر معماری قدیمی مانند قلعه، کاروانسرا، حمام و .... ظرافتهایی دارد که اگر این موارد در نظر گرفته نشود، میتواند به تخریب هویتی آنجا منجر شود. مهمترین نکته در این بازسازی، توجه به حفظ روایت و هویتی است در اصالت بنای مورد نظر بوده است. بهگونهای که بازدیدکنندۀ فعلی متوجه شود که کارکرد اصلی و فرعی این مکان در قبل از بازسازی چه بوده و هویت آن در دورههای پیشین از چه ویژگیهایی برخوردار بوده است. در صورت رعایت این نکته، نهتنها بازسازی و حفظ بنا انجام پذیرفته، هویت آن نیز مورد احترام قرار میگیرد و این امر باعث میشود جذابیت آن برای بازدیدکنندگان نیز افزایش یابد. این امر میتواند از طریق بیان روایت به صورت تصویری، شفاهی و حتی بازسازی نگهداری بخشهایی از فضا به شکل سابق صورت پذیرد. بهعنوان مثال در هتلی در یزد که یک خانۀ قدیمی است، بخش پایاب و خزینه بهصورت کامل و به شکل اولیه بازسازی شده و علاوه بر وجود عکسهای قدیمی، روایت آن نیز توسط راهنمایان صورت میپذیرد. این امر باعث میشود بازدیدکننده در کنار اقامتی دلنشین در هتلی که امکاناتی بهروز دارد، با روایت اصیل خانۀ قدیمی یک شهر باستانی آشنا شده، به تاریخ دورۀ قبل سفر کرده و خود را درگیر یک موقعیت تاریخی جغرافیایی کند. این همان چیزی است که روایت منظرین مد نظر دارد.
چکیده:
Landscape has been considered the meeting point of history and geography. The landscape transcends the place and is an infusion of what is seen and what can be interpreted. Through the lens of the landscape, place is not just a form; it has a meaning and an identity. In other words, each architectural element can have a special existential narrative, history, and philosophy in addition to its physical, appearance, and situational features. Such concepts together create the landscape narrative of the element. Landscape narratives can add up to tourist attractions for viewers and visitors, and these narratives and stories stick in visitors’ memory and encourage them to have similar experiences or describe them to others. Many architectural elements that existed in old Iranian cities have lost their uses over time due to the advancement of technology, lifestyle changes, and a variety of reasons, and in the best case, they serve as tourist attractions. They are visited by tourists (in many cases, these places are destroyed or subject to destruction due to lack of use). In some cases, these architectural elements have been reconstructed and have had different uses. Examples of such changes can be a caravanserai that has been converted into a hotel, a public bath that has been used as a restaurant, or a reservoir whose roof has been renovated into a warehouse. In some of these reconstructions, the original identity and narrative of the element have been taken for granted, and an attempt has been made to take advantage of the place and its available physical features to make it possible for visitors to reuse buildings. Changing the use of each place can be investigated from different perspectives. In addition to serving as a historical place, its most important advantage is to prevent the destruction of its architectural space. Reconstructing or using places preserves the physical structures that can be visited and used in the future. On the other hand, this issue can overshadow their original identities and narratives. Over time, they might completely disappear and be forgotten. If this reconstruction is only focused on the physical structures, their identities, and narratives will be separated and faded away. Especially if the new uses change some architectural features fundamentally. In other words, the issues of the use of historical places and old architectural elements, such as castles, caravanserais, baths, etc., are quite sophisticated, and their ignorance can lead to the destruction of identities. The most important concern in this reconstruction is the preservation of the narratives and identities of the original buildings to help present visitors understand what main and secondary uses each place used to have before the reconstruction and realize the characteristics of identity. If this concern is addressed, not only the restoration and preservation of the buildings can be done, but their identity will also be respected, and this will attract their attractiveness to visitors. This can be done by telling the story visually, orally, and even by restoring parts of the space to their former form. For example, in a hotel in Yazd, which is an old house bath (pool section) have been completely restored in their original form, and in addition to the old photos, the narration is also done by guides. This helps visitors have a pleasant stay in a hotel with modern facilities, get to know the original story of the old house of an ancient city, travel to the history of the previous period, and interact with a geographical historical situation. This is what the landscape narratives intend to do.