چکیده:
ساواک که به اهمیت شبکه وجوهات به عنوان سازوکار تامین مالی نهضت امام آگاه بود، تلاش میکرد به شیوههای گوناگون کارآیی آن را مختل کند. این اقدامات در زمره اقدامات اطلاعاتی و عملیاتی قرار میگرفت و گسترهای از شیوههای مختلف کسب خبر مانند مراقبت و کنترل تا نفوذ و بازجویی، ایجاد محدودیت برای نمایندگان امام خمینی در شبکه وجوهات شرعیه و اقدام به تبعید وکلا را در بر میگرفت.
در برابر این اقدامات اطلاعاتی و عملیاتی ساواک، اعضای شبکه وجوهات شرعیه در ردهها و مناطق مختلف، تلاش میکردند مانع نفوذ ساواک به درون شبکه و کسب اطلاعات و مستندات درباره فعالیتها و ساز و کارآن شوند. وکلای رده بالا و دیگر اعضای این شبکه با رعایت احتیاط و حزم امور را پیش میبردند و رعایت این ملاحضات توسط مدیران شبکه وجوهات بسیار مهم بود؛ زیرا سبب استمرار فعالیت شبکه و فراهم آوردن پشتوانههای مالی نهضت بود.
بخشی از این کشاکش اطلاعاتی میان ساواک و نمایندگان شبکه وجوهاتشرعیه در اسناد ساواک، ثبت شده است. نوشتار پیشرو میکوشد با اتکاء به دادههای این اسناد به بررسی اقدامات مقابلهای اعضای شبکه وجوهات علیه طراحیها و اقدامات ساواک بپردازد.
خلاصه ماشینی:
اين طراحي ها و اقدامات در اشکال زير درباره شبکه وجوهات شرعيه بروز پيدا کرد؛ شناسايي وکلا و نمايندگان (پرونده امام ، ١٧٢٨، تاريخ ١٣٤٤/١٢/٢٢، مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٨٠: ٢٤١، ٢١٥، ٢١٤) شناسايي مؤديان (مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٨٠: ٢٤٢) ٨ مراقبت از اعضاء و کنترل آن ها با کمک منابع انساني (مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٩٥: ١٥٨، ١٥٢، ١٤٢، ١٣٩، مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٩٢: ٢٦١، ٢٥٩، ٢٥٧، ٩١، ٨٤، ٥٣، مرکز بررسي اسناد تاريخي ، اميد اسلام ، ١٣٨٨: ٢٩٨، ٢٩٦، مرکز بررسي اسناد تاريخي ، آيت الله سيد مرتضي پسنديده ، ١٣٨٠: ٤٧٢،٤٧٤، ٤٦٤) دستبرد به دفاتر و اسناد دريافت وجوهات (مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٩٥: ٣٣٢، ٣٣١، ٣٢٩، ٢٠٥، مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٨٠: ٣١٩ ، پرونده امام ، جلد ١، ص ١١٣، سندشماره ٢١/٤٤٥٢ تاريخ : ٤٦/١١/٢٣- پرونده امام ) کسب اطلاعات از واسطه هاي احتمالي مانند شرکت هاي مسافربري و شناسايي رانندگان اتوبوس هايي که حامل اشياء و پول براي عراق بودند (مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٩٥: ٧٤) ارائه نظريه و پيشنهاد، تهيه و اجراي طرحي براي ممانعت از انتقال وجوه سهم امام به عراق (مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٩٥: ١٩٦، ٧٤) مراقبت از افراد واسطه و حاملين پيام ها (مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٩٥: ٨١) شنود مکالمات تلفني و استراق سمع (مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٩٥: ٣٠٣، ٢٩٦، ٢٦٤، ٢٠٠، ١٦٦، ١٣١) سانسور مکاتبات پستي (مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٨٠: ٣٣٤، ٣٢٩، ٧٦، مرکز بررسي اسناد تاريخي ، ١٣٩٢: ٧٠، ٣٤ پرونده امام ، جلد ١، ص ١١٣/ ٤٣٤.