استراتژی قرآن در مواجهه با انحرافات اجتماعی (قسمت سوم) مقاله

مطالعات راهبردی زنان پاییز 1382 - شماره 21 ISC (‎29 صفحه - از 113 تا 141 )

کلیدواژه ها: قرآن امر به معروف و نهی از منکر انحرافات اجتماعی کنترل اجتماعی مجازات اسلامی قضات عوامل انتظامی مقابله با کجروی درمان کجروی دفاع فردی دفاع قانونی دفاع اجتماعی social deviations Social Defense disciplinary factors encountering deviations treating deviations personal defense recommending the good and enjoining the evil legal defense Islamic punishment social control Quran judges جرم اسلام اخلاق مجازات درمان کجروی کیفر قرآن کریم مجرم

fa en

چکیده:

یکی از مهمترین سیاست های کنترلی اسلام در مواجهه با انحرافات اجتماعی، سیاست های پسینی است. این سیستم به گونه ای تنظیم یافته که همراه با مجازات و تنبیه مجرمان ، اصلاح و بازپروری آن ها نیز مطمح نظر قرار می گیرد. از همین رو، سیاست های پسینی به دو بخش مقابله با انحراف و درمان تقسیم می گردد. شیوه‌های مقابله با کجروی، به سه دسته تفکیک می‌گردد: دفاع فردی، دفاع اجتماعی و دفاع قانونی. در دفاع فردی سخن از وجوب یا رجحان دفع مهاجم، از حمله به جان، ناموس و مال خویش، بستگان و ضعیفان است. در دفاع اجتماعی از جایگاه و اهمیت امر به معروف و نهی از منکر و پیامدهای اجتماعی آن سخن به میان می‌آید. در مقوله دفاع قانونی یا سیستم مجازاتی اسلام، موضوعاتی از قبیل اهداف، ویژگی‌های مجازات اسلامی، کارآمدی قضات و عوامل انتظامی مورد بررسی قرار می‌گیرند. سرانجام در بحث درمان کجروی، تفاوت دو رویکرد اخلاقی و اجتماعی در مبحث عوامل سازنده درمان و شیوه‌های آن بررسی خواهد شد.

خلاصه ماشینی:

"دفاع فردی، واکنشی است که فرد در مقابل هجوم دیگران به جان، ناموس و مال خویش، خویشان و حتی افراد ضعیف‌تر از خود نشان می‌دهد و دفاع اجتماعی، همان امر به معروف و نهی از منکری است که در اسلام متوجه همه مکلفین بوده تا در برابر ناهنجاری‌ها نه دست تعاون باز کنند و نه همت به تهاون و سستی بندند، بلکه حفظ و حمایت از ارزش‌های اسلامی و حقوق مسلمین را وظیفه خود تلقی نمایند. سیاست‌های کنترلی اسلام در مقابله با کجروی برای مقابله با کجروی‌ها به تناسب نوع جرم و پیامد آسیبی آن، شیوه‌های مختلفی در اسلام مورد توجه قرار گرفته که به طور کلی می‌توان آنها را به سه دسته تقسیم کرد: دفاع فردی 1 ، دفاع اجتماعی و دفاع قانونی (مجازات اسلامی). بیماری و آسیبی که هنوز جامعه اسلامی ما، به آن مبتلا است، این است که چه بسا نسبت به برخی از واجبات فردی مثل نماز، روزه و امثال آن به شدت اهل تحفظ و احتیاط هستیم تا یقین به فراغت ذمه از تکلیف حاصل شود، اما در فریضه مهمی چون امر به معروف و نهی از منکر که به تعبیر امام باقر (ع)، «فریضه بزرگ» است و برپایی سایر واجبات به آن وابسته است، 5 از آن احتیاط‌ها خبری نیست بلکه گاه با غفلت و تغافل از آن می‌گذریم. از جهت خصوصیات فردی، هرگاه شرایط شش‌گانه بلوغ، عقل، علم، عهد، اختیار و عدم اضطرار در فرد موجود باشد و در این حال دست به کجروی بزند، مجرم شناخته می‌شود و کیفر معین خود را طلب می‌کند، اما فرد مریض، زن باردار و زنی که تازه زایمان کرده، حد در همان ایام بر آنها جاری نمی‌گردد، بلکه به - امام خمینی، تحریرالوسیله، ج2، مسأله 6، ص 419؛ مسأله 12، ص 433."

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود