چکیده:
کاوش در مکانیسم حقوق مالکیت معنوی جهت تسهیل فعالیتهای تحقیقاتی و انتقال فناوری پیشرفته، چالشی را در قامت مهار خلاقیت و نوآوری ایجاد کرده که مبدل به یک بحث جهانی شده است. این پژوهش، چشم‌اندازها و چالش‌های کاوش در سیستم‌های مالکیت فکری و تمهیدات تأمینی در قانون را جهت تحریک خلاقیت و نوآوری داخل کشور و نیز با نگاهی به عرصه بینالملل را بررسی کرده است. این پژوهش با روش کتابخانهای و مبتنی بر رویکرد توصیفی ـ تحلیلی سعی دارد ارتباط ماهوی و شکلی بین حقوق مالکیت فکری و انتقال تکنولوژی را مورد دقت نظر و بررسی قرار دهد. این مطالعه نشان میدهد خلاقیت و نوآوری داخلی کشورها با سیستم و مکانیسم حقوق مالکیت معنوی ارتباط مستقیم دارد. به‌عبارت‌دیگر هرچه مقرراتی کارآمد بتواند از این حقوق و تولید علم و خلق نوآوری حمایت کند، به‌همان میزان می‌توان انتقال تکنولوژی داشت. یافته‌های این تحقیق نشان میدهد در قوانین مختلف مرتبط با مالکیت معنوی، تجارت الکترونیک، فضای سایبر و ... تمهیداتی جهت حمایت از حقوق معنوی در نظر گرفته شده است. بااین‌حال اقداماتی چون تأمین خواسته و دستور موقت جهت جبران خسارت نیز در قوانین بیشتر کشورها، ازجمله ایران و نیز کنوانسیونهای بین‌المللی در نظر گرفته شده است. قوانین ایران علی‌رغم ضعفها و خلأهای مختلف هم‌راستا و همگرا با اسناد بین‌المللی نیز نبوده که می‌بایست در این عرصه قانون‌گذار با قوانین روزآمد و منطبق با پیشرفت روز از خلق علم و تولیدکنندگان علم حمایت نماید.
Exploring the mechanism of intellectual property rights to facilitate research activities and the transfer of advanced technology has created a challenge in curbing creativity and innovation, which has become a global debate. This research has examined the prospects and challenges of exploring intellectual property systems and security provisions in the law to stimulate creativity and innovation within the country and also with a view to the international arena. This research, with a library method and based on a descriptive and analytical approach, tries to examine the substantive and formal relationship between intellectual property rights and technology transfer. This study shows that the internal creativity and innovation of countries is directly related to the system and mechanism of intellectual property rights. In other words, the more effective regulations can support these rights and the production of science and innovation, the more technology can be transferred. The findings of this research show that in various laws related to intellectual property, e-commerce, cyberspace, etc., measures were taken to protect intellectual rights. However, measures such as temporary compensation orders are also considered in the laws of most countries, including Iran, as well as international conventions. Iran's laws, despite various weaknesses and gaps, are not aligned with international instruments that should support the legislation in this field with updated laws and in accordance with the progress of the day of the producers of science.
(
, 
, 
)
