چکیده:
در دورۀ صفویه نظام آموزشی ایران دستخوش تحول شد و این تحول بر وضعیت آموزش زنان
نیز تاثیرات فراوانی گذارد. درنتیجه» برای برخی از زنان امکان فراگیری علوم و معارف اسلامی
و بحث و تفکر پیرامون آنها در قالب برپایی مناسک دینی و همینطورء فرصت یادگیری برخی
هنرها فراهم شد. اما برخی با سوادآموزی دختران مخالف بودند و نظام آموزشی کارآمدی برای
زنان وجود نداشت. با این حال برخی از زنان درباری و زنانی از خانوادههای روحانیون و طبقات
متوسط حامعه امکان فراگیری علوم اسلامی و برخی هنرها را به دست آوردند و همپای مردان در
این عرصهها فعالیت نمودند و حتی به چهرههای شاخص علمی و هنری مبدل شدند. ماهیت
تعلیم و تربیت زنان در این دوره را باید در ارتباط با پایگاه اجتماعی و طبقاتی آنها بررسی کرد
چراکه در نوع و هدف و کیفیت آن با توجه به سبک زندگی زنان تفاوتهایی وجود داشت که
به ایجاد تفاوت در آموزش علوم و مهارتها منجر میشد. در این پژوهش کوشش شده است
با استفاده از روش تحلیلی - توصیفی» وضعیت آموزش زنان در دوره صفویه بررسی شود.
یافتههای پژوهش نشان میدهد که اراده شخصی و شرایط خانوادگی بهطورجدی بر آموزش زنان
تاثیرگذار بودند.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش با روش تحلیلی - توصیفی با اســتفاده از منابع اصلی و گزارش سفرنامه نویسان در صدد یافتن پاســخ به این سوالات است که : آیا زنان این دوره از فرصت ها و امکانات آموزشی برخوردار بودند؟ آیا اوضاع سیاســی و مذهبی حاکم بر جامعه صفوی بر فعالیت های آموزشــی زنان تاثیر گذاره بوده است ؟ و زنان این دوره در چه زمینه هایی آموزش دیده اند و در چه حوزه های علمی توانمند حضور یافتند؟ فرضیه این پژوهش این اســت که در دوره صفویه بســتری جهت آموزش برای برخی از طبقات اجتماعی زنان مهیا گردید و آنها با یادگیری برخی از علوم و فنون به چهره های شاخص علمی و هنری و ادبی تبدیل شده اند.
به عبارت دیگر دانشمندان و متفکرین عصرصفوی با آموزش صحیح و عالمانه خویش به دختران خود، به رغم فضای رایج آن عصر که از عدالت آموزشــی خبری نبود و پســران در این مورد بر دختران برتری داده می شــدند و بیشــتر دختران از حق تحصیل محروم بودند؛ گام هایی اساسی در شکل گیری و استحکام اصول فکری و مذهبی زنان جامعه برداشتند که این خود موید وسعت اندیشــه آنها بود که در مواجه با علم و علم آموزی و تربیت ، زن ومرد را برابر دانسته و در انتقال درجات آن تفاوت جنسیتی قایل نبودند و حتی در این راه بسیاری از دختران وهمسران خود را به بالاترین مقام علمی و مذهبی یعنی مقام اجتهاد رســاندند.