چکیده:
با وجود رویکرد رهبری پیرامون ضرورت توسعه اقتصاد دریامحور، نیروی انسانی جوان نخبه و...، ساخت کشتی در ایران کمتر از 01/0 درصد از ظرفیت ساخت کشتی دنیا و تنها به میزان 665 GT در آخرین آمار و اطلاعات منتشرشده آنکتاد برای سال 2019 گزارش شده است. دراین بین، رکود اقتصادی و تضعیف چرخه تولید کشور، فناوری پایین تجهیزات دریایی و پیچیده نبودن صنایع کشتی سازی، نبود تمرکز بر توسعه صنایع پایین دستی و... مانع توسعه صنعت کشتی سازی در کشور هستند. این در حالی است که غفلت از توسعه صنعت کشتی سازی با تضعیف امنیت مرزهای آبی کشور، کاهش ظرفیت برداشت ذخایر دریایی، تضعیف تجارت دریایی و... تهدیدکننده امنیت اقتصادی و ملی کشور خواهد بود. با توجه به اهمیت موضوع، بهره مندی از تجربه کشورهای موفق در صنعت کشتی سازی، تمرکز بر صنایع پایین دستی و توسعه خدمات تعمیر و بازیافت کشتی، تعیین نهاد متولی برای ارایه آمار و اطلاعات به روز و شفاف در صنعت کشتی سازی، تامین ثبات اقتصادی و افزایش حمایت های مالی دولت، افزایش انعطاف پذیری کارخانه های کشتی سازی و سرمایه گذاری برای بومی سازی فناوری های نوین، توسعه خوشه های صنعت کشتی سازی، حمایت از تشکیل شرکت های مشترک در حوزه کشتی سازی با کشورهای پیشرو و... به توسعه هرچه بیشتر صنعت کشتی سازی در کشور می انجامد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهمیت موضوع، بهرهمندی از تجربه کشورهای موفق در صنعت کشتیسازی، تمرکز بر صنایع پاییندستی و توسعه خدمات تعمیر و بازیافت کشتی، تعیین نهاد متولی برای ارائه آمار و اطلاعات بهروز و شفاف در صنعت کشتیسازی، تأمین ثبات اقتصادی و افزایش حمایتهای مالی دولت، افزایش انعطافپذیری کارخانههای کشتیسازی و سرمایهگذاری برای بومیسازی فناوریهای نوین، توسعه خوشههای صنعت کشتیسازی، حمایت از تشکیل شرکتهای مشترک در حوزه کشتیسازی با کشورهای پیشرو و...
با توجه به اهمیت این موضوع، در نمودار شماره 1، مقایسه ظرفیت صنعت کشتیسازی در دنیا و کشورهای پیشرو طی سالهای 2020ـ2014 میلادی نشان داده شده است.
برای درک دقیقتر این موضوع، در نمودار شماره 2، متوسط سهم صنعت کشتیسازی کشورهای چین، کرهجنوبی و ژاپن با سهم دیگر کشورها طی سالهای 2020ـ2014 میلادی مقایسه شده است.
با توجه به مطالب مطرحشده، ظرفیت مورد نیاز کارخانجات ساخت و نوسازی شناورها تا سال 1404، به میزان 560 هزار تن برآورد شده است که برای تحقق این مهم، کمبود ظرفیتی بالغ بر 460 هزار تن وجود دارد.
باید دقت کرد، عدم سرمایهگذاری مناسب برای توسعه صنایع دریایی و بهطور مشخص، رونق صنعت کشتیسازی، مانع از تسهیل تجارت دریایی کشور شده است.
4ـ جمعبندی و راهکارهای پیشنهادی با توجه به آخرین آمار و اطلاعات آنکتاد، بیش از 92/93 درصد از ظرفیت صنعت کشتیسازی دنیا در سال 2020 به ترتیب به کشورهای چین، کرهجنوبی و ژاپن اختصاص یافته است.
با وجود موفقیت کشورهای یادشده آسیایی در صنعت کشتیسازی، ساخت کشتی در ایران تنها به میزان 665 GT گزارش شده که این میزان کمتر از 01/0 درصد از ظرفیت ساخت کشتی دنیا در سال 2019 است.