بررسی آثار و پیامدهای سکونتگاه‌های خلاق در توسعه مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان رشتخوار) مقاله

روستا کهن‌ترین شکل سکونتگاه بشری است و روستانشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوه‌های زندگی بشر است. از این رو، برنامه‌ریزان روستایی باید برای توسعه پایدار روستاها به دنبال راه‌حل جدید و نویی باشند. در این راستا، ایجاد سکونتگاه‌های خلاق می‌تواند راه‌حلی مناسب برای پایداری روستاها باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی آثار و پیامدهای سکونتگاه‌های خلاق در توسعه مناطق روستایی می‌باشد. پژوهش به لحاظ هدف،کاربردی است و به لحاظ ماهیت ونوع گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی – تحلیلی است. جمع‌آوری داده‌ها به دو صورت اسنادی و میدانی(پرسشنامه) در 5 بعد توسعه روستایی اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، نهادی – مدیریتی، زیست محیطی، کالبدی و 6 بعد سکونتگاه‌های خلاق(انعطاف‌پذیری، ابتکار، آموزش و ترویج، خطرپذیری، رهبری، مشارکت) انجام شد. جامعه‌آماری پژوهش شامل سرپرستان خانواردرروستاهای شهرستان رشتخوار بوده که براساس فرمول کوکران حجم نمونه 377 خانوار محاسبه و همچنین برای تکمیل پرسشنامه‌ها در این مطالعه، ازگروه‌های تصمیم‌ساز شامل 15نفر از نخبگان(اساتید دانشگاه، کارشناسان و مدیران توسعه روستایی و کشاورزی) نظر خواهی شد. برای رتبه بندی و تحلیل فضایی روستا از تکنیک مولتی مورا و Arc GIS و  برای تحلیل‌های آماری از تکنیک AHP و  نرم افزارهای Expert choice ، SPSS  استفاده شد. در این پژوهش ، شاخص مشارکت با استفاده از تکنیک AHP،  بیشترین امتیاز (30/ 0) و شاخص خطرپذیری کمترین امتیاز (11/0) را به خود اختصاص داده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان دهنده آن است که، رابطه معناداری بین آثار و پیامدهای روستاهای خلاق و توسعه مناطق روستایی وجود دارد به گونه‌ای که ضریب همبستگی بین آثار و پیامدهای سکونتگاه‌های خلاق و توسعه در سطح مناطق  روستایی 710/ 0 به دست آمد. براین اساس، می‌توان اظهار کرد که آثار و پیامدهای سکونتگاه‌های خلاق ارتباط مستقیمی با یک‌دیگر دارند.

, the aim of this research is to investigate the factors affecting the formation of creative settlements in rural areas. The research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of the nature and type of information gathering. Collecting data and information in both documentary and field form (questionnaire) in 5 dimensions of rural development, economic, social-cultural, institutional-management, environmental, physical and 6 dimensions of creative settlements (flexibility, initiative, education and promotion), risk-taking, leadership, participation) were done. The statistical population of the research included heads of households in the villages of Roshtkhar Township, based on the Cochran formula, the sample size of 377 households was calculated, and for the validity of the questionnaires in this study, the decision-making groups including 15 elites (university professors), experts and managers of rural and agricultural development were asked for their opinions. In this regard, it was distributed in a simple random manner. For ranking and spatial analysis of the village, multi-mora and Arc GIS techniques were used, and for data analysis, multi-criteria decision making techniques and statistical tests were used using Expert choice, SPSS software. Based on the analysis, participation index using Expert choice software has the highest score (0.30) and risk index has the lowest score (0.11). The findings of the research show that there is a significant relationship between the formation of creative villages and the development of rural areas in such a way that the correlation coefficient between the factors affecting the process affecting the formation of creative settlements and development at the level of rural areas is 0.627. Obtained. Therefore, it can be stated that the more effective factors are on the formation process of creative settlements in rural areas, the improvement process of development in villages will increase.