چکیده:
عدالت مفهومی گسترده است که هدف عالی انسان می باشد. عدالت بخش های مختلفی را دارا است؛ از جمله آنها عدالت فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، قضایی و… است که یکی از بخش های اصلی آن عدالت اقتصادی است. عدالت اقتصادی مراعات حقوق اقتصادی افراد در حوزه رفتارها و روابط اقتصادی است و از گفتار و سیرة معصومان برمیآید که عدالت اقتصادی در اقتصاد اسلامی جایگاهی بسیار رفیع دارد. این پژوهش به موضوع عدالت اقتصادی از منظر اسلام پرداخته است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی بوده و با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. برای جمع آوری اطلاعات نیز از روش کتابخانهای استفاده شده است. در این پژوهش ابتدا به مفهوم واژه های پژوهش پرداخته شد، سپس بحث اقتصاد اسلامی مطرح شده و پس از آن به موضوع عدالت اقتصادی و راههای تحقق آن پرداخته شد. در نهایت نیز سیاستهای راهبردی عدالت اقتصادی و موانع تحقق عدالت اقتصادی مورد بحث قرار گرفت.
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله قرار است به عدالت اقتصادي بپردازيم و در اين راستا اقتصاد اسلامي اهدافي دارد که عبارتند از: بهره برداري از منابع عمومي براي رفاه مردم، افزايش و توانمند کردن قابليت هاي اقتصادي جامعه براي رسيدن به سطحي از قدرت و افزايش توليد که براي پيشرفت مذهب و امور خيريه ميتواند اختصاص داده شود، برآورده کردن نياز هاي اساسي مردم، حفاظت از ضوابط حقوقي که به وسيله مذهب بر اساس عدالت و کارآيي پي ريزي شده است.
بي شک با توجه به محدوديت هاي منابع اقتصادي هر جامعه تحقق همزمان اهداف مختلف ، ازقبيل عدالت، آزادي اقتصادي و توسعه رشد به طور همزمان، عملا ممکن نيست و بر همين اساس، طبيعي است که در هر نظام اقتصادي اولويت بندي طبق معيار هاي پذيرفته شده در آن نظام، انجام گيرد و برخي اهداف ياد شده بر بعضي ديگر ترجيح داده شود.
آنچه در هر شرايطي بايد مورد توجه قرار گيرد و اولويت مطلق دارد، حفظ نظام اسلامي است که در واقع يک هدف غير اقتصادي است، اما هر يک از اهداف اقتصادي از قبيل توسعه و رشد، عدالت اجتماعي و آزادي اقتصادي بر طبق اقتضائات شرايط مختلف اجتماعي، اولويت نسبي پيدا ميکنند.
زمينه تحقق عدالت اقتصادي ايجاد عدالت اقتصادي يکي از وظايف مهم دولت است و براي اينکه دولت بتواند عدالت ايجاد کند بايد وظايفي را انجام دهد و راه هايي را پيش گيرد که به چند مورد از آنها اشاره خواهيم کرد: (بي آزار شيرازي، نظام اقتصاد اسلامي، ١٣٦٨: ص٤٨) ١.