چکیده:
در تعالیم دین اسلام مسئله ازدواج از سنتهای موکد است، که در سایه این آموزه دینی، نیازهای فطری و غریزه جنسی انسان تامین میشود. از اهداف و کارکردهای اساسی ازدواج همان تربیت فرزندان شایسته، صیانت از گوهر دین و مایۀ آرامش و مانع نفوذ بیگانگان در کانون نهاد خانواده به شمار میرود. اگر ازدواج با مولفههای اساسی آن تحقیق یابد و زوجین به وظایف معنوی خویش همت بگمارند در پرتو آن زمینههای رشد و تکامل اعضای خانواده فراهم میشود؛ از مفاهیم برجسته در این عرصه، مفهوم همانندی در ازدواج است که نقش محوری در زندگی مطلوب زوجین دارد.
نوشتار حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که معیارهای همسان همسری در نکاح از منظر مکتب اهل بیت (ع) و فقه حنفی کدام است؟ در همین راستای، در مرحله نخست مفاهیم پژوهش بررسی شده و سپس دلایل کفائت در اندیشه حیات بخش اسلام تبیین میشود. از مباحث درخور توجه این مقاله، اهمیت دادن به نگرش مذهب امامیه و حنفی در این ساحت خواهد بود. در پایان نیز نقاط اشتراک و افتراق فریقین در موضوع مقاله ارائه میگردد.
خلاصه ماشینی:
شیخ طوسی و برخی از عالمان در این عرصه معتقدند که همشأنی و هم کفو بودن در ازدواج مورد اتفاق نظر اندیشمندان است (نجفی،1404 : 30/92 ؛ طوسی ، 1387 : 4/178 ؛ مدنی تبریزی :52 ) بر این اساس می توان دریافت که معیار همشأن گزینی از ملاک های است که در تعالیم دینی بر آن استدلال و مورد تاکید بوده است توجه به این معیار ها نقش کلیدی در ازدواج مطلوب به ار مغان دارد.
2. مذهب امامیه در کتاب های فقهی عالمان شیعی ، عنوان هم کفو بودن در باب نکاح به گونه مستقل مطرح شده و اصطلاحی خاص به خود گرفته است ، در زمینه معیارهای همشأنی در ازدواج از منظر اندیشمندان امامیه چهارنگرش وجود دارد که به گونه اجمالی در ذیل اشاره می گردد.
: الف) برخی از فقهای شیعه مبنای کفائت در نکاح را دین که مقصود آنان اسلام است معتبر دانسته اند و بر این باورند که مهم ترین معیار در ازدواج عنصر اسلام بودن مطرح است و از نگاه آنان منظور از واژه اسلام همان اظهار شهادتین می باشد که احکام فقهی مسلمان برآن مترتب می شود.
پیروان مذهب اهل بیت (ع) و اهل سنت حنفی مذهب، معیار اسلام را در همکفو بودن ازدواج به عنوان یک اصل معتبر می دانند شایان توجه است در ملاک های دیگر اختلاف نظر میان شیعه و احناف وجود دارد.