چکیده:
برنامه ریزی شهری یک فعالیت اجتماعی است که از ابتدا نیاز به آگاهی از عمل اجتماعی سنجیده داشته است. این فعالیت در
جوامع مختلف تحت تاثیر عواملی چون ساختار حکومت. ویژگی های جامعه و ارتباط بین حکومت و جامعه قرار دارد و با تغییر این
عوامل فعالیت برنامه ریزی از رهیافتی به رهیافت دیگر تغییر خواهد کرد. توجه به حقوق شهروندی نقش مهمی در برنامه ریزی
شهری و طرح های توسعه دارد. به طوری که برنامه ریزی شهری با محوریت حقوق شهروندی می تواند موجب حمایت و تامین
نیازهای شهروندان» رضایتمندی آنان گردد. از منظر شهروندی,» شهرها دارای طیف گوناگونی از حقوق شهروندی در ابعاد مختلف
اجتماعی و فرهنگیء کارکردی. فضایی و کالبدی هستند. توجه به حقوق شهروندی موضوعی که در بافت های مسکونی ایران مورد
کم توجهی قرار گرفته و این پژوهش بر آن است تا ضمن تبیین این مفهومء به اهمیت آن در تهیه و تدوین طرح ها و برنامه ریزی
های توسعه شهری کشور بپردازد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی بوده و جهت جمع آوری اطلاعات از کتب» اسنادء مقالات و
پایگاه های اطلاعاتی اینترنتی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که حقوق شهروندی در طرح های توسعه
شهری دارای ابعاد مختلف و شاخص های گوناگونی است که این امر در هر شهر یا منطقه با توجه به فرهنگ ایرانی» اسلامی می
تواند الگوهای گوناگونی داشته باشد. همچنین در طرح های توسعه شهری می بایست اقلیم و محیط زیست شهر مدنظر داشت
به ویژگی های اجتماعی» اقتصادی, فرهنگی, مذهبی, اقلیمی و ... توجه کرد.