چکیده:
از جمله مسائل اختلافی فریقین در حوزه کلام و اعتقادات، موضوع ایمان یا کفر والدین پیامبر گرامی اسلامJ است؛ در حالیکه شیعیان قاطعانه به ایمان و توحید تمامی آبا و امهات نبی مکرم اعتقاد دارند، غالب اهلتسنّن بر این باورند که برخی از آنان آلوده به کفر و شرک بودهاند و قلیلی از اهلسنّت را اعتقاد به ایمان آبای پیامبر است. این جستار با روش تحلیلی، توصیفی و انتقادی با رجوع به منابع تفسیری و حدیثی برخی از بزرگان علمای عامه، مسئله ایمان یا کفر پدر حضرت ابراهیمj را که از جمله مواضع قرآنی محل بحث و مشاجره بین طرفین دعوی در خصوص آموزه فوق است، در سه دسته: الف) آزر پدر ابراهیم و فردی مشرک است، ب) آزر اسم بتی از بتها بوده و یا بهمعنای سب و شتم است و ج) پدر ابراهیم فردی موحّد و آزر فردی غیر از پدر ابراهیم است، واکاوی شده است. مهمترین یافته نوشتار حاضر این است که برخی از علمای بزرگ اهلسنّت همچون شعراوی، فخر رازی و آلوسی در پارهای موارد تا مرز اعتراف به حقانیّت دیدگاه شیعه پیش رفتهاند؛ هرچند اعتراف نهایی را از مجموعه سخنان آنان نمیتوان استنباط کرد.