چکیده:
مطابق قاعده کلی مسئولیت، هرکس مسئول افعالی است که خود مرتکب میشود و یا دستور ارتکاب آنها را میدهد، بنابراین مسئولیت ناشی از فعل غیر چهره استثنایی داشته و برخلاف قاعده است. از مسئولیت ناشی ازفعل دیگری در حقوق کامن لو با عنوان «vaicrious liability» یاد میگردد که از آن به مسئولیت نیابتی تعبیر میشود. در منابع مسئولیت مدنی نظام کامن لو ذیل همین عنوان به بحث از مسئولیت کارفرما در مقابل اعمال زیانبار کارگر پرداخته شده است. مقاله پیش رو با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی به صورت تطبیقی آخرین نظریات ارائه شده در خصوص بنیانها و شرایط این مسئولیت در حقوق ایران و انگلیس مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به ماده (12) قانون مسئولیت مدنی ایران مسئولیت کارفرما مبتنی بر نظریه تقصیر بوده و خاص بودن آن فقط از جهت ناشی از فعل غیر بودن آن است؛ در حالی که در حقوق انگلیس این مسئولیت از دو جهت خاص تلقی میگردد؛ از جهتی بر خلاف اصل شخصی بودن مسئولیت است و از سوی دیگر در چارچوب نظریه عینی مسئولیت قرار دارد و تنها بر اساس عنصر زیان بوجود میآید.
According to the general rule of liability, a person is responsible for their own acts or acts committed under their instruction. Therefore, liability arising from the act of another person has exceptions and is contrary to the general rule. Another form of liability arising from the act of another person is known in common law as "vicarious liability," which is interpreted as proxy liability. In the civil liability sources of common law, the discussion of employer's liability for the actions of their employees has been addressed under the same title. This article, using a descriptive-analytical method, examines the latest theories on the foundations and conditions of this liability in Iran’s and England’s laws. According to Article 12 of the Iranian Civil Liability Law, employer's liability is based on the theory of fault and its specificity lies only in the fact that it arises from the act of another person. In contrast, in English law, this liability is considered distinctive from two perspectives: firstly, it is contrary to the principle of personal liability, and secondly, it falls within the framework of the theory of strict liability and is solely based on the element of harm.
خلاصه ماشینی:
/ ۱۶۶ پژوهش تطبيقي حقوق اسلام و غرب ، دوره ۱۰، شماره ۲، پياپي ۳۶، ۱۴۰۲ تحليل مباني و شرايط مسئوليت مدني کارفرما ناشي از فعل کارگر 1 در حقوق ايران و انگليس ميثم موسيپور١، ابوذر اسماعيلي جمکراني 2 ۱ استاديار گروه حقوق خصوصي دانشگاه پيام نور، تهران ، ايران (نويسنده مسئول ).
بـا توجـه بـه مـاده (١٢) قـانون مسئوليت مدني ايران مسئوليت کارفرما مبتني بر نظريه تقصير بوده و خاص بودن آن فقط از جهت ناشي از فعل غير بودن آن است ؛ در حالي که در حقوق انگليس اين مسئوليت از دو جهت خاص تلقـي ميگـردد؛ از جهتـي بـر خـلاف اصـل شخصي بودن مسئوليت است و از سوي ديگر در چارچوب نظريه عيني مسئوليت قرار دارد و تنها بر اسـاس عنصـر زيـان بوجود ميآيد.
اين امر در روابط کارگري و کارفرمـايي ديـده ميشـود و کارفرمـا مسـئول خساراتي است که کـارگر در جريـان کـار بـه ديگـران وارد ميکنـد (٣٥٣ :٢٠٠٩ ,harpwood) مـورد اخيـر موضوع مقاله حاضر است که در حقوق ايران در ماده (۱۲) قانون مسئوليت مدني تحـت عنـوان مسـئوليت کارفرما ناشي از فعل زيان بار کارگر ميباشد.
vaicrious liability ۱۶۸ پژوهش تطبيقي حقوق اسلام و غرب ، دوره ۱۰، شماره ۲، پياپي ۳۶، ۱۴۰۲ «کارفرماياني که مشمول قانون کار هستند مسئول جبران خساراتي ميباشند که از طرف کارکنان اداري ويـا کارگران آنان در حين انجام کار يا به مناسبت آن وارد شده است مگر اينکه محرز شود تمام احتياطهايي کـه اوضاع و احوال قضيه ايجاب مينموده به عمل آورده يا اين که اگر احتياطهاي مزبور را به عمـل ميآوردنـد بازهم جلوگيري از ورود زيان مقدور نميبود...