چکیده:
بشر همواره در طول تاریخ برای خروج از تحیر و دوراهیهاء ابتدا از رسول باطن
استفاده کرده و اگر به نتیجه نرسید» متوسل به راههایی ورای اندیشه خود نظیر
استخاره شده است. این تحقیق که با روش کتابخانهای گردآوری شده» به گونه
شناسی و بیان انواع استخاره در روایات فریقین» به هدف دانش افزایی در مخاطبین
پرداخته است. تحقیق حاضرء از جهت جامعیت در بیان گونههای استخاره» و نیز
فحص تام در روایات شیعه و اهل تسنن» دارای نوآوری است. در این تحقیق
مصادیق استخاره و نیز روشهای مختلف هر یک از انواع آن مورد بررسی قرار
گرفته است. همچنین ذیل هر یک از انواع استخاره» بهترین روایات از جهت
دلالت و یا در بعضی موارد تمام روایات در آن مورد بیان شده است. از نتایج این
تحقیق این است که با نگاه به منابع فریقین به دست میآید که استخاره دارای نه
گونه است. از مهمترین این موارد که میان شیعه و اهل تسنن مشترک است عبارت
است از: استخاره با قرآن» استخاره با تسبیح» استخاره با کاغذ و یا به تعبیر روایی
آن استخاره ذات الرقاع» استخاره با سهام و تیر» استخاره با سنگ ریزه و استخاره با
الهام بر قلب است. اما استخارهای که تنها در منابع عامه مطرح شده و در مجامع روایی و آثار فقها شیعه به آن اشار های نشده است، استخاره منامیه است. همچنین برخی از گونههای استخاره مانند استخاره با قرآن و استخاره با تسبیح نیز خود دارای
روش های مختلفی هستند.
کان و لایزال الانسان طوال التاریخ یقدم استخدام الرسول الباطنی لاجل
الخروج من مازق التحیر واذا لم یجد بشیء توسلوا الی طرق فوق عقولهم
کالاستخاره. قامت هذه الدراسه بتسلیط الضوء علی انماط الاستخاره فی روایات
الفریقین بمنهج مکتبی وبغرض تعزیز المعرفه. لقد ابدعت هذه الدراسه فی
احصاء انماط الاستخاره والفحص الکامل فی روایات الشیعه والسنه. درست هذه
المقاله مصادیق الاستخاره واسالیب اجراء کل واحد منها. وکذلک اتبع ت کل نمط
من الانماط باحسن روایاتها دلاله او فی بعض الاحیان بکل الروایات الوارده فیها.
من اهم هذه الانماط والتی تشترک فیها الشیعه والسنه هی: الاستخاره بالقران
والاستخاره بالسبحه والاستخاره بالورق (او ذات الرقاع علی حد تعبیر الروایات)
والاستخاره بالسهام والاستخاره بالحصی والاستخاره بتلقی الالهام القلبی. لکن
الاستخاره التی ذکرت فی مصادر السنه فقط دون ان یذکر فی مصادر الشیعه هی
الاستخاره المنامیه. والجدیر بالذکر ان لبعض انماط الاستخاره کالاستخاره بالقران
والاستخاره بالسبحه اسالیب متعدده.
خلاصه ماشینی:
اما این استخاره به این صورت است که شخص استخاره کننده، ابتدا بر روی دو یا چند کاغذ «انجام بده» و «انجام نده»، و یا اگر عمل دارای چند وجه است آن وجوه را بر روی کاغذها نوشته و آنها را در بنادق قرار میدهد، سپس ادعیه، نماز و آداب ویژهای که در روایات آمده را انجام داده و بعد یکی از آن بنادق را برداشته و آن را باز میکند، هر چه در آن نوشته شده بود طبق آن عمل میکند.
این نوع استخاره به دو روش بیان شده است، یکی اینکه شخص شش تکه کاغذ برداشته و روی سه کاغذ بنویسد: «انجام بده» و بر سه کاغذ دیگر بنویسد: «انجام نده»، و این کاغذها را زیر سجادهاش قرار میدهد، سپس یکسری دعا و نماز و آداب خاصی به جا میآورد و بعد به صورت اتفاقی سه کاغذ را خارج میکند، و این سه کاغذ به همراه یکسری توضیحات که خواهد آمد نتیجه استخاره را معین میکنند.
اما روش دوم شبیه استخاره با بنادق بوده که بر روی دو کاغذ «انجام بده» و «انجام نده» نوشته و بعد از دعا و نماز و آداب خاص، یکی از آنها را بدون اینکه به آنها نگاه کند خارج کرده و به مضمون آن عمل میکند.