چکیده:
معماری و شهرسازی اسلامیء معماریای است که با تاثیر پذیری از بستر فرهنگی و اعتقادی اسلامیء هویت خاصی را به خود گرفته
است. معمار هنگامی که معانی غیبی را به خیال و حس در میآورد و در پی خلق معماری بر میآید به صورت خودآگاه و ناخودآگاه تمام
جنبههای فقهیء عقلی و عرفانی را لحاظ میکند و اثری خلق میکند که انسان را به عالم معنا متصل میکند. بدین جهت هنر و معماری
آرمانی اسلامی تجلی معانی و حقایق عالم غیب است. اسلام از سرآغاز تاکنون» برای انسان» شیوهای از زندگی را تدوین کرده که بتواند با
انتخاب راه حقیقت. در جهت تکامل و توسعه حرکت کند. شهر قلمرو فرهنگ اسلامی به دلیل متاثر شدن از اصول و ارزشهای برآمده از
دین اسلام از مشخصههایی برخوردار شده که آن را از دیگر حوزههای فرهنگی متمایز میسازد. شهر اسلامی مفهومی برای معرفی
شهرهایی متاثر از فرهنگ و آموزههای دینی و ارزشهای اسلامی است. هنر و مذهب بسیار به هم وابستهاند و در کنار یکدیگر باعث زنده
ماندن و تداوم یکدیگر شدهاند؛ به بیانی دیگر هنر و مذهب در کنار و به موازات یکدیگر قراردارند. شهرسازی و معماری اسلامی تاثیر
بسیار زیادی بر ترویج سبک زندگی اسلامی در خانواده و جامعه دارد که در این نوشتار کوشش شده تا به شگفتی آفرینی هنر اسلامی در
شهر پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
پیشینه پژوهش -محمد رضا ملکی و همکاران در نشریه مطالعات شهر ایرانی اسلامی – تابستان 1392 شماره12، پژوهشی باعنوان بازشناسی معماری و شهرسازی اسلامی در دوران معاصر انجام داده در این پژوهش نخست به طور خلاصه به چگونگي پيدايش و شكل گيري اصطلاح «شهر اسلامي» در تمدن اسلامي پرداخته شده و اصول و ويژگي هاي آن مورد بررسي قرار گرفته است.
به اعتراف بسیاری از معماران و هنرمندان برجسته جهان، سبک معماری اسلامی-ایرانی یکی از الهامبخشترین منابعی است که این افراد برای ارائه آثار هنری خود در گوشه و کنار جهان همواره به آن مراجعه کردهاند.
مدرسه های علمیه، بازارهای اصلی، حمامهای عمومی و سایر مراکز تولیدی و تجاری همگی در اطراف مساجد و زیارت گاهها ساخته میشود و برای سهولت دسترسی به این مکانها راههای مستقیمی از همه مکانها بهسوی مساجد و بناهای زیارتی وجود دارد (اهری، 1380)از این رو در شهرهای مسلمانان »اهمیت مساجد در شهرها به حدی بود که اگر شهری مسجد جامع با آدینه نداشت، اهمیت شهری نداشت« (کیانی، 1374) شهر اسلامی به لحاظ حقوقی کلمه شهر یا مدینه در بسیاري از کشورهاي جهان از کلمه یونانی و رومی اخذ گردیده که معانی آن کلمه مقررات یا تمدن بوده است.
اصلی ترین عنصر انسان یا مؤمن است که البتّه مهمترین مقوله مربوط به او نیز یا به «وجه فکری عبارتی ایمان اوست(نقی زاده،1390) (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شماره 2- ویژگی شهر اسلامی-(حبیبی،1392) اسلام از مکاتب و ادیانی است که در محیط شهری نضج یافته و نسبت به شهر نشینی نظر مساعد دارد.