چکیده:
نقاشی فرشته، حاصل دریافت های مذهبی، اساطیری و تخیلی یک هنرمند به شمار می رود، که از دیرباز ایرانیان این
انسان های بالدار و موجودات خارق العاده را در نگاره های خود با ترکیبی از سنن دینی، که خاص فرهنگ ایرانی است،
در پی به وجود آوردن این فضای ذهنی بوده اند.
معراج پیامبر یکی از موضوعاتی به شمار می رود که مورد توجه هنرمندان بوده، و فرشته با بال هایی متفاوت در هر
دوره خود نمایی می کند.
معراج نامه ی شاهرخی یکی از شاهکارهای مکتب هرات به شمار می رود که در آن بال فرشتگان، در مقایسه با دوره
های قبل با تزئینات بیشتر ترسیم شده است. همچنین در این کتاب فرم بال ها با توجه به مقام و مرتبه فرشتگان
متفاوت است. مثلا؛ جبرئیل که جایگاهی والاتر از دیگر فرشته ها دارد، بال او بزرگتر و با تزئینات بیشتر مشاهده می
شود.
در این پژوهش نظری و تحقیق توصیفی که به روش کتابخانه ای و عکسبرداری جمع آوری شده، عنصر بال فرشتگان
را در معراج نامه ی شاهرخی با توجه به مقام و مرتبه آنها مورد بررسی قرار می دهیم.
خلاصه ماشینی:
واژگان کليدي مکتب هرات، معراج نامه ي شاهرخي، فرشته ، بال، ن مقدمه بيان مسأله : معراج پيامبر ( ص ) يکي از مضاميني است که در هنر نگارگري اسلامي بسيار به آن پرداخته شده و در هر دوره هنري، نقاشان و حاميان آن ها سعي در به تصوير کشيدن اين واقعه بزرگ داشته اند.
توجه خاص اعتقادي هنرمندان به موضوعات مذهبي، معراج را در گروه حوادث خارق العاده و به عنوان معجزه ي پيامبر مي نگرد، که داراي مراحل و مراتبي است که تصويرگران ايراني به اين موضوع توجه داشته و اثر تصاوير کار شده ي معراج ، پيامبر را در شب اول سوار بر براق به همراهي جبرئيل در حالي که با فرشتگان محصور شده نقاشي کرده اند.
از آنجايي که تا کنون پژوهشي به طور مشخص روي عنصر بال فرشتگان در معراج نامه ي شاهرخي پرداخته نشده، پژوهشگر با بررسي در نتايج به دست آمده از کتب و مقالات که شامل کتاب " فرشتگان (تحقيقي قرآني، روايي و عقلي ) " از عليرضا رجالي تهراني که در اين کتاب بطور کامل به حقيقت فرشتگان، تعداد، خصوصيات، بال و طبقه بندي آنها پرداخته شده و کتاب سفر معجزه آساي پيامبر را با توضيح کامل تصاوير ارائه کرده است .
ق)، ديدار محمد (ص) از فرشته ي درياي سياه، مکتب هرات، کتابخانه ي ملي پاريس ، (رزسکاي، ١٣٨٥: ٨٨) به اين تر تيب ؛ فر شته اي ديگر نيز در درياي سياه وجود دارد که به فر شته ي ده هزار بال معروف ا ست .