ارزیابی داده‌های زمینی و تصاویر ماهواره‌ای در تحلیل گرد و غبارهای نیمه غربی ایران مقاله

نویسنده: خورشیددوست، علی محمد ؛ احمدی، گونا ؛

تحلیل فضایی مخاطرات محیطی تابستان 1403، سال یازدهم - شماره 2 ، ب (وزارت علوم/ISC (‎16 صفحه - از 1 تا 16 )

کلیدواژه ها: تصاویر ماهواره‌ای غرب ایران طوفان گرد و غبار داده زمینی شاخص NDDI NDDI index Grounded-based stations Remote Sensing Dust storm Western Iran گرد و غبار گردوغبار تصاویر نیمه غربی ایران آشکارسازی

fa en

چکیده:

طوفان گرد و غبار فرایند پیچیده‌ای است که تحت تاثیر تعامل سیستم اتمسفر–زمین بوده و از نظر اقلیم‌شناسان و هواشناسانی که تغییرهای اقلیمی و اتمسفری را بررسی می‌کنند، پایش پوشش گرد و غبار یک پدیده دینامیکی مهم است. در این مطالعه با استفاده از داده‌های دید افقی و سنجش از دور ماهواره‌ای (MODIS) و شاخص NDDI به آشکارسازی گردوغبار در نیمه غربی ایران پرداخته شده است. طبق بررسی‌های انجام شده، نقشه میانیابی تعداد روز غبارآلود در نیمه غربی ایران نشان داد که محدوده مورد مطالعه غرب ایران از لحاظ فراوانی وقوع پدیده گرد و غبار و چگونگی روند آن دارای نظام همگنی نیست و تعداد روزهای گرد و غباری از شمال به سمت جنوب افزایش می‌یابد. هسته بیشینه وقوع پدیده گرد و غبار در بخش جنوبغربی منطقه و بر روی اهواز، امیدیه و بوشهر قرار دارد که با منشاٌ مناطق بیابانی در عراق-سوریه و عربستان است. نتایج پراکنش فضایی دید افقی ایستگاه‌های زمینی با آشکارسازی شاخص NDDI بر روی تصاویر مطابقت دارد و نشان داد که بیشترین سطح پوشش گردوغبار بر روی اتمسفر استان‌های فارس و بوشهر و کمترین مقدار آن در سطح استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، قم و مرکزی مشاهده می‌شود.طوفان گرد و غبار فرایند پیچیده‌ای است که تحت تاثیر تعامل سیستم اتمسفر–زمین بوده و از نظر اقلیم‌شناسان و هواشناسانی که تغییرهای اقلیمی و اتمسفری را بررسی می‌کنند، پایش پوشش گرد و غبار یک پدیده دینامیکی مهم است. در این مطالعه با استفاده از داده‌های دید افقی و سنجش از دور ماهواره‌ای (MODIS) و شاخص NDDI به آشکارسازی گردوغبار در نیمه غربی ایران پرداخته شده است. طبق بررسی‌های انجام شده، نقشه میانیابی تعداد روز غبارآلود در نیمه غربی ایران نشان داد که محدوده مورد مطالعه غرب ایران از لحاظ فراوانی وقوع پدیده گرد و غبار و چگونگی روند آن دارای نظام همگنی نیست و تعداد روزهای گرد و غباری از شمال به سمت جنوب افزایش می‌یابد. هسته بیشینه وقوع پدیده گرد و غبار در بخش جنوبغربی منطقه و بر روی اهواز، امیدیه و بوشهر قرار دارد که با منشاٌ مناطق بیابانی در عراق-سوریه و عربستان است. نتایج پراکنش فضایی دید افقی ایستگاه‌های زمینی با آشکارسازی شاخص NDDI بر روی تصاویر مطابقت دارد و نشان داد که بیشترین سطح پوشش گردوغبار بر روی اتمسفر استان‌های فارس و بوشهر و کمترین مقدار آن در سطح استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، قم و مرکزی مشاهده می‌شود.

Abstract Dust storm is a complex process that it was affected by relation between earth-atmophere system and point of veiw climatologist and meteorologist that they assessing atmospheric and climatic change, in general of world veiw, monitoring from dust cover is a need structures. The western region of Iran is the study area. The data used in this study are divided into two categories: ground-based observations in 27 synoptic stations extracted from the Iran’s Meteorological Organization during period (1998-2010) and satellite MODIS images during the first to fourth days of July 2008. Finally, the aim has analyzed using Arc GIS and ENVI softwares and NDDI index. According to results, interpolated map for the number of dusty days during the study period over the western half of Iran showed that extent of case study have not a equal system aspect quantity of occuring from dust phenomenon and how is it trend. The number of dust days increase from north toward south and sites located in northen proprotion of studied area have experienced a lower dust events. While, maximum hotspots are occuring over southwestern sites such as: Ahvaz, Ilam, Boushehr and Shiraz. Therefore, principle offspring of dust input has been out of country boundaries and arrived far way area. On based resultes obtined on satellite images using NDDI index also idicate that maximun of intense cover dust is observed over Fars, Ilam, Boushehr and Ahvaz provinces on the first, second, thrid and forth of July. But, the lowest rate of index situated in extent far such as: Eastern Azarbayjan, Western Azarbayjan provinces. Thus, parts located on the north of the study area experienced less dusty days and the maximum dust core was located in the southwestern (mostly ahvaz). The long-term result was consistent with the use of NDDI index and the daily average of NDDI index in the whole study area indicated the hotspot areas (Ilam, Ahvaz, Omidieh, Bushehr and Shiraz) during the first to fourth days July 2008. However, in the region has reduced the level of dust cover when a wet and cloudy synoptic system pass over the central and northwestern parts of the study area.

خلاصه ماشینی:

در اين مطالعه با استفاده از داده هاي ديد افقي و سنجش از دور ماهواره اي (MODIS) و شاخص NDDI به آشکارسازي گردوغبار در نيمه غربي ايران پرداخته شده است . Park et al ;٢٠٠٢ ,Jugder &Natsagdorj ;٢٠١١ ,Al-Dashti &Thuraya ٢٠١٨ ,Nicholson &Arkian ;٢٠١٤ ,. Namdari et al)؛ که در دهه اخير تمرکز بيشتر مطالعات بر روي شبيه سازي، خاستگاه ، مسيريابي عقب گرد و تحليل سينوپتيکي گردوغبار در بررسي روز رخدادها و طوفان ها بدون در نظر گرفتن روند جوي تغييرات گردوغبار بوده اند (اکبري و فرحبخشي، ١٣٩٥؛ احمدي ملاوردي و همکاران ، ١٣٩٩؛ آرامي و همکاران ، 4 - normalized difference dust index ١٣٩٧؛ رنجبر سعادت آبادي و همکاران ، ١٣٩٥؛ زينالي، ١٣٩٥؛ ساري صراف و همکاران ، ١٣٩٦؛ ترکاشوند، ١٣٩٧؛ محمدپور و همکاران ، ١٣٩٩). بنابراين ، مطابقت نتايج چهار روز مورد مطالعه ماهواره اي و بلند مدت اقليمي (ديد افقي کمتر از هزار متر ايستگاه ها) تاييد ميکند که مجاورت منطقه جنوبغرب ايران با بيابان هاي و دشت هاي رسوبي و ارتباط مدام و مستقيم منطقه با حجم و گسترش فرين هاي گردوغبار در خاورميانه موجب شکل گيري هسته هاي گردوغبار تحت تاثير سامانه هاي جوي و بادهاي غالب در منطقه شده است (اکبري و فرحبخشي، ١٣٩٥؛ ترکاشوند، ١٣٩٧؛ ساري صراف و همکاران ، ١٣٩٦؛ رنجبر سعادت آبادي و همکاران ، ١٣٩٥)، که با توجه به پتانسيل تصاوير ماهواره اي و ويژگيهاي طيفي MODIS در پايش تغييرات پديده گرد و غبار به خوبي آشکارسازي شد.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت